گروه علمی: در حالیکه تا ساعتی دیگر برنده نوبل فیزیک ۲۰۲۰ اعلام میشود، وبسایت "نوبل پرایز" ویدئویی یک دقیقهای از " آلبرت اینشتین" پدر فیزیک نوین منتشر کرده است.به گزارش ایسنا، "نوبل پرایز" با انتشار این ویدیوی کوتاه در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: آلبرت اینشتین به دلیل کشف قانون اثر فوتوالکتریک جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۱ را از آن خود کرد. منتظر اعلام جایزه فیزیک امسال طی چند ساعت آینده باشید.اثر فوتوالکتریک پدیدهای الکتروکوانتومی است که در آن، ماده پس از جذب انرژی از فوتونِ پرتو الکترومغناطیسی تابیده به آن(مانند پرتو ایکس یا نور)، الکترون گسیل(آزاد) میکند.این پدیده همچنین به خاطر کشف شدنش از سوی "هاینریش هرتز" به اثر هرتز معروف است، هر چند امروزه این لفظ کمتر به کار میرود.اثر فوتوالکتریک با فوتون هایی با انرژی پایین در حدود چند الکترونولت مشاهده میشود. اگر فوتون به اندازهٔ کافی انرژی داشته باشد (در حد چند کیلو الکترونولت) پدیدهٔ دیگری به نام اثر پراکندگی کامپتون و اگر انرژی آن در حد چند مگا الکترونولت باشد پدیدهٔ دیگری به نام جفتسازی (Pair production) رخ میدهد. مطالعه پدیده فوتوالکتریک منجر به گامهای مهمی در درک حقیقت کوانتومی نور شد.
سلولهای خورشیدی که برای تولید انرژی خورشیدی مورد استفاده قرار میگیرند و دیودهای حساس به نور، هر کدام به نوعی از پدیدهٔ فوتوالکتریک استفاده میکنند، اما نه با الکترونی که از ماده جدا بشود. در نیم هادیها، نور حتی با انرژی پایین، مانند انوار مرئی میتوانند الکترونها را از نوار ظرفیت جدا کرده و آنها را به نوار رسانش با انرژی بالاتر انتقال دهند، جایی آنها با تحت کنترل بودن میتوانند در یک ولتاژ متناسب با گاف انرژی جریان الکتریکی تولید کنند.دوربینهای تلویزیونی در اوایل دوره ظهور تلویزیون از پدیده فوتوالکتریک استفاده میکردند. انواع دوربینها از مواد هادی حساس به نور استفاده میکنند.حساسههای سیلیکونی تصویر یا همان تراشههای CCD که بهطور بسیار زیاد در دوربینهای موبایل استفاده میشود بر پایه نوعی از اثر فوتوالکتریک طراحی شده که در آن فوتون، الکترون را از نوار ظرفیت خارج میکند که در داخل خود سیستم جای دارد و نه در خارج آن، یعنی هیچ الکترونی از سیستم خارج نمیگردد.