گروه سلامت: مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسانجنوبی اظهار کرد: گیاه ایرسا، رفع ناراحتیهای بعد از زایمان کاربرد داشته، دم کرده ایرسا برای رفع رعشه، فلج و سستی بدن اثرات مفیدی دارد، دم کرده آن باعث افزایش حافظه شده و درد ناحیه گلو را بر طرف میکند.محسن پویان گفت: ایریسا یا ایرسا نام ریشه گل زنبق است که در کتب طب سنتی از آن به نام زنبق نام برده شده است. زنبق گیاهی از تیره ی زنبقیان ، که دارای ساقه زیرزمینی متورم یا پیاز مانند هستند. از آنجا که انواع این گیاه دارای گلهایی به رنگهای گوناگون هستند؛ سفید، زرد، آبی آسمانی و بنفش آن را ایرسا نامیدهاند که به معنی رنگین کمان است.وی افزود: برگ ایرسا به برگ سوسن بیابانی میماند، اما از آن بلندتر و بزرگتر است. ساقه آن گلی میدهد که برگها همدیگر را میپوشانند (پر برگ )و به چندین رنگ درمیآیند. قسمی به زردی مایل و ارغوانی هستند و قسمی به رنگ آسمانند و از این اختلاف رنگ آن را رنگین کمان میگویند. ساقههایی سخت و خوشبو دارد و باید بعد از چیدن در سایه گذارند و به رشته کتان بکشند.پویان ادامه داد: ایرسا که گونههای مختلف آن در متون فارسی به نامهای سوسن آزاد، سوسن ابیض، بیخ بنفشه، آسمان جونی، زنبق نیز شناخته میشود، در زبان محلی به سوسن شهرت دارد.وی با بیان اینکه ساقه زیر زمینی گیاه زنبق به نام ایرسا در طب گیاهی ایران کاربرد دارد، افزود: طبیعت آن نسبتاً گرم و متعادل بوده و برای بیماریهای مثانه و ناراحتیهای کبدی کاربرد دارد.
این پژوهشگر با بیان اینکه در بیماری استسقا از آن استفاده میشود، تصریح کرد: در بیماری برونشیت مفید است و عصاره برگهای گیاه زنبق برای درمان یخ زدگی اعضا و عوارض ناشی از آن و برگشت به حالت اولیه استفاده میشود.پویان با بیان اینکه این گیاه برای رفع ناراحتیهای بعد از زایمان مفید است، اظهار کرد: در مواقع لارنژیت نیز میتوان از آن بهره گرفت و برای رفع ترشحات سفید زنانه مفید و موثر است.وی با بیان اینکه برای معالجه آبسه از آن استفاده میشود، تصریح کرد: مصرف آن با عسل برای ترشح بزاق مفید بوده و حجم آن را زیاد میکند.
مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسانجنوبی با بیان اینکه دم کرده آن برای رفع خواب رفتگی عضلات مفید است، تصریح کرد: دم کرده آن برای رفع رعشه، فلج و سستی بدن اثرات مفیدی دارد، دم کرده آن باعث افزایش حافظه شده و درد ناحیه گلو را بر طرف میکند.پویان با بیان اینکه از دم کرده پودر ایرسا برای التیام زخمها و رویانیدن گوشت استفاده میشود، خاطرنشان کرد: از دم کرده پودر ایرسا برای زخمهای کنار استخوان استفاده میشود.گیاهان دارویی ذخایر ارزشمند خراسان جنوبی بشمار میروند که علاوه بر حفاظت و احیاء، بهرهبرداری صحیح از آن در عرصههای منابع طبیعی، سبب بهبود سطح سلامت و ارتقاء کیفیت زندگی مردم میشود. در حال حاضر در خراسان جنوبی ۱۵۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده که از این تعداد ۸۰۰ گونه گیاهی مفید تولید میشود که باید در زمینه فراوری این گیاهان سرمایهگذاری شود.