گروه علمی: نتایج مطالعه جدید که بهطور مشترک توسط دانشگاه لیژ، بلژیک و محیطزیست فرانسه (PSL) انجامشده است، نشان میدهد که فعل و انفعالات مغز و قلب که با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) اندازهگیری میشود، روش تشخیصی جدیدی برای بیماران مبتلابه اختلالات هوشیاری فراهم میکند. کاترین تالون باودری میگوید: «در حال حاضر، جامعه علمی آگاه است که در شرکتکنندگان سالم، پاسخ مغز به ضربان قلب، مربوط به ادراک، هوشیاری جسمانی و خودآگاهی است و ما اکنون نشان دادیم که اگر این فعل و انفعال را در بیماران مبتلابه اختلالات هوشیاری بررسی کنیم، میتوانیم از نظر بالینی اطلاعات معنیداری بدست آوریم. در دهههای گذشته چندین پیشرفت مهم در تشخیص این بیماران انجامشده اما اندازهگیری خودآگاهی این بیماران با عدم برقراری ارتباط، همچنان بهصورت یک چالش بزرگ باقیمانده است.»
در این تحقیق ۶۸ بیمار مبتلابه اختلال هوشیاری مورد بررسی قرار گرفتند. ۵۵ بیمار از وضعیت حداقل هوشیاری رنج میبردند و علائم هوشیاری دارای نوسان اما ثابت داشتند، ولی قادر به برقراری ارتباط نبودند و ۱۳ بیمار در وضعیت بیداری بدون پاسخ بودند (پیش از این حالت نباتی نامیده میشد) که هیچ علائم رفتاری از آگاهی را نشان نمیدادند. بیماری آنان با استفاده از مقیاس بازبینی بهبود کما، یک آزمایش بالینی استاندارد برای ارزیابی رفتار آگاهانه، تشخیص داده شد.
جیتکا آنن میگوید: «از آنجا که این بیماران از آسیب شدید مغزی رنج میبردند، ممکن بود قادر به نشان دادن علائم رفتاری هوشیاری نباشند. بنابراین، ما نیز تشخیص خود را بر اساس متابولیسم مغز به عنوان کاوشگر هوشیاری قرار دادیم. اگرچه این اسکنها حاوی اطلاعات بسیار مفیدی است، اما فقط در مراکز تخصصی میتوان از آنها استفاده کرد.»
محققان فعالیت مغز را در حالت استراحت (بهعنوانمثال بدون کار یا تحریک خاص) ثبت و بخشهای الکتروانسفالوگرافی را بلافاصله پس از یک ضربان قلب و در زمانهای تصادفی (یعنی نه زمان وقفه در ضربان قلب) انتخاب کردند. سپس آنان از الگوریتمهای یادگیری ماشین برای طبقهبندی (یا تشخیص) بیماران در دو گروه تشخیصی استفاده کردند.
محقق دیگر این تحقیق، دیگو کندیا ریوراد توضیح داد: «بخشهای الکتروانسفالوگرافی که به ضربان قلب مرتبط نبودند، برای پیشبینی اینکه بیمار هشیار باشد یا خیر، دارای اطلاعات بسیار مفیدی و بخشهای الکتروانسفالوگرافی مرتبط با ضربان قلب، در انجام این کار دقیقتر بودند. نتایج ما نشان میدهد که ضربان قلب عامل بالقوهای است که میتواند شواهد تکمیلی از هوشیاری بیمار ارائه دهد.»
توجه به این نکته ضروری است که پاسخهای برانگیخته شده ضربان قلب بیشتر از تشخیص مبتنی بر ارزیابی رفتاری، مطابق با تشخیص مبتنی بر متابولیسم مغز بود. بنابراین بهنظر میرسد که از پاسخ برانگیخته شده قلب میتوان برای اندازهگیری میزان خودآگاهی استفاده کرد که با استفاده از ابزار رفتاری با موفقیت ارزیابی نمیشود.
استیون لوریس، رئیس واحد تحقیقات هوشیاری و مرکز مغز (ULiege, CHU Liege) نتیجهگیری کرد: «چالش بعدی انتقال یافتههای ما به کاربردهای بالینی است تا همه بیماران مبتلابه اختلالات هوشیاری بتوانند از تشخیص بهتر با استفاده از فناوریهای ارزیابی که بهطور گسترده در دسترس قرار دارند، استفاده کنند.»