گروه جامعه: واردات واکسن از سوی شرکتهای خصوصی حواشی زیادی به دنبال داشت. به ویژه اینکه یکی از متولیان بخش خصوصی برای واکسن وارداتی نرخ اعلام کرد و گفت که این واکسنها فقط برای کارگران وارد میشود. همین موضوع واکنش بسیاری از ایرانیها را در فضای مجازی به دنبال داشت. کاربران ایرانی با اشاره به واکسیناسیون رایگان در سایر کشورهای جهان، از تجارت واکسن در ایران انتقاد کردند و برخی دیگر نگران توزیع واکسن در بازار سیاه و کوتاه شدن دست بسیاری از اقشار از واکسن کرونا هستند. برخی دیگر هم از طبقاتی شدن پروسه واکسیناسیون انتقاد داشتند.
ماجرا از انجا شروع شد که مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران چند روز پیش به رسانهها اعلام کرد که شرکتهای خصوصی موفق به امضای قرارداد خرید ۶ میلیون دوز واکسن شدند و این واکسنها برای کارگران خریداری شده است.ناصر ریاحی، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی اتاق تهران هم توضیح داده بود که سه شرکت خصوصی تاکنون برای واردات واکسن کرونا مجوز گرفتهاند و حجم خرید توسط این ۳ شرکت، ۶ میلیون دوز است که از شرکتهای آسترازنکا سوئد و اسپوتنیک روسیه بوده است.او همچنین گفته بود که قیمت هر دوز واکسن بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است و کارفرمایان هزینه آن را میپردازند تا کارگران به صورت رایگان واکسینه شوند.
مقصر تاخیر در واردات واکسن کیست؟
این اتفاقات در شرایطی رخ میدهد که دولت تا امروز فقط توانسته است ۲ میلیون دوز واکسن وارد کند و تنها ۵۰۰ هزار نفر را واکسینه کند. سیل انتقادات به دولت و وزارت بهداشت برای تاخیر در خرید واکسن، واکنش حسن روحانی، رییس جمهوری را به دنبال داست. او چند روز پیش اعلام کرد: ظاهراً حافظه برخی ضعیف شده است و زمانی که به دنبال خرید واکسن از روسیه و چین بودیم، کسانی پشت تریبون اعلام کردند اگر از روسیه و یا چین واکسن بیاورید، این واکسن را نمیزنیم!و به این ترتیب توپ تعلل در خرید واکسن را به زمین منتقدان واکسن روسی و چینی انداخت. این در حالی است که از همان ابتدای ثبت سفارش واکسن در جهان، عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی گفته بود که تحریم و مشکلات نقل و انتقال پول مانع خرید واکسن شده است و ایران حتی برای خرید واکسن روسی، چینی و هندی هم مشکل دارد.
علاوه بر او سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت هم از مشکلات نقل و انتقال پول و تحریم برای خرید سهمیه کواکس خبر داده و گفته بود فعلا باید روی واکسن داخلی متمرکز باشیم.حالا اما روال خرید واکسن از سمت دولت بسیار کند پیش میرود و به دلیل مصونیت کوتاه مدت واکسن کرونا، کارشناسان معتقدند که اگر واکسیناسیون به سرعت و در حجم بالا انجام نشود افراد واکسینه شده هم دوباره به چرخه افراد واکسینه نشده برمیگردند و امکان مهار بیماری از دست میرود.گذشته از روال کند خرید واکسن کرونا از سمت دولت، با وجود وعدههای قبلی هیچ خبری از واکسن داخلی نیست و حالا تصاویری منتشر شده است که تولیدکنندگان واکسن تازه الان در حال خاکبرداری و احداث کارخانه هستند! تصاویری که با خشم و هجمه زیادی از سوی کاربران ایرانی مواجه شده است.
واردات کند و واکسیناسیون کندتر
حواشی واردات و تولید واکسن باعث شد که اتاق بازرگانی نشستی مجازی در کلابهاوس برگزار کند و به این مسائل پاسخگویی کند. مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه روند واردات واکسن بسیار کند است، اعلام کرد که تاکنون و بعد از چند ماه دولت فقط ۲ میلیون واکسن وارد کرده است که اگر این روند در حالت خوشبینانه به واردات ماهانه دو میلیون واکسن برسد یعنی در عرض یکسال فقط میتوانیم ۲۴ میلیون دوز واکسن وارد کنیم.او ادامه داد: در حال حاضر در جهان به افراد بالای ۱۶ سال واکسن کرونا تزریق میشود و با توجه به تزریق ۲ دوز واکسن برای هر فرد، نیاز ایران در این زمینه ۱۲۰ میلیون دوز واکسن است که حساب کنید با این روال، واردات واکسن ایران چند سال طول میکشد؟
خوانساری با این مقدمه گفت که حضور بخش خصوصی برای واردات واکسن کرونا را باید به فال نیک گرفت چرا که آنها به سریعتر شدن پروسه واکسیناسیون کمک میکنند و این به نفع همه ماست.او همچنین درباره انتخاب قشر کارگر برای واکسنهای بخش خصوصی گفت که کارگران جز معدود اقشاری بودند که بدون محدودیتهای کرونایی ناچار به حضور در محل کار بودهاند و البته جز قشر محروم و طبقات پایین جامعه هستند. بنابراین دلیلی برای انتقاد به واکسیناسیون کارگران وجود ندارد.
نگران بازار سیاه واکسن هستیم
حسین سلاحورزی، رییس اتاق ایران بر شفاف سازی موانع واردات واکسن گفت: که دولت به دلیل تحریم و مشکلات نقل و انتقال پول برای واردات واکسن کرونا دچار مشکل است. ضمن اینکه بخش خصوصی در عرصه جهانی خوشنامتر از دولت است بنابراین در نیمه اول فروردین امسال، یکی از اعضای اتاق به نام محمد لاهوتی، موفق به شناسایی شرکتی خارجی شد که برای فروش واکسن کرونا به بخش خصوصی ایران اعلام آمادگی کرد و اتاق به سرعت ترتیب واردات واکسن را فراهم کرد.
او همچنین با تاکید بر اینکه هزینه واکسیناسیون کارگران را کارفرمایان میپردازند، گفت که هزینه واکسن برای کارفرمایان بدون سود و تنها به قیمت تمام شده است.سلاحورزی همچنین تاکید کرد که در حال حاضر ۳۰ تا ۴۰ شرکت خصوصی برای واردات واکسن کرونا مراحل گرفتن مجوز را میگذرانند که نگرانی برای تشکیل بازار سیاه توسط این شرکتها بالا گرفته است و اگر این شرکتها به بازار واکسن ورود پیدا کنند، اتاق بازرگانی برای حفظ وجهه و اعتبار خود، پایش را از واردات واکسن بیرون میکشد.
دولت برای واکسن بخش خصوصی پول نمیدهد
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو چندی پیش مدعی شده بود که دولت واکسن بخش خصوصی را میخرد و رایگان در اختیار مردم میگذارد اما مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به طرح این مساله از سمت تجارتنیوز توضیح داد که دولت چنین قراری با بخش خصوصی نگذاشته است و رییس جمهوری اعلام کرده که بخش خصوصی با ارز نیما واکسن وارد و توزیع کند.این اتفاق در شرایطی رخ میدهد که بانک مرکزی دی ماه سال گذشته اعلام کرده بود که ۲۰۰ میلیون یورو ارز برای واردات واکسن کرونا اختصاص پیدا کرده است اما حالا خوانساری میگوید که ۲۰۰ میلیون یورو را خود دولت خرج میکند و قرار نیست پولی از آن به بخش خصوصی بدهند.
از واکسن داخلی چه خبر؟
درباره تولید واکسن داخلی هم وعدههای فراوانی داده شده که هنوز هیچ کدام به سرانجام مشخص نرسیده است. حسین سلاحورزی، رییس اتاق بازرگانی ایران مجموع ظرفیت برای تولید واکسن داخلی را حدود ۳۵ میلیون دوز واکسن میداند و حامد حسینی، رئیس پروژه کارآزمایی بالینی واکسن کوو برکت و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این نشست میگوید که واکسن کوو برکت هنوز به مرحله فاز سوم آزمایش بالینی نرسیده است و اگر در این فاز موفق نشود ممکن است تولید آن لغو شود.او البته ابراز امیدواری میکند که واکسنهای داخلی بتوانند این مرحله از تست را با موفقیت پشت سر بگذارند و اگر این پروسه اتفاق بیفتد حداقل تا پایان خرداد ماه تولید واکسن داخلی در حجم انبوه شروع شود.