گروه جامعه: تالاب هورالعظیم، تالابی است که در بین دو کشور ایران و عراق قرار دارد و در حال حاضر یک سوم مساحت آن در ایران است. از گذشته تا به امروز این تالاب با بحرانهای زیادی دست و پنجه نرم کرده است و بارها به دلیل احداث سد و برداشت بی رویه از آب آن، این تالاب رو به نابودی و خشکی رفته است، اما به نظر شما مقصران اصلی نابودی تالاب هورالعظیم چه کسانی بودند؟
زمانی که جنگ ایران و عراق تازه تمام شده بود، در اوایل دهه ۷۰ سد کرخه بر روی این تالاب راه اندازی شد که پس از احداث این سد، آب تالاب هورالعظیم روز به روز کاهش یافت و حقآبه آن پرداخت نشد؛ به نوعی که ۷۰ درصد این تالاب رو به نابودی رفته بود تا اینکه در اوایل دهه ۹۰ سازمانهای مرتبط با این موضوع به فکر احیای مجدد این تالاب افتادند و با اتخاذ تدابیری در سال ۹۵، ۶۸ درصد تالاب هورالعظیم به صورت مجدد آبگیری شد و این میزان در سال ۹۶ و ۹۷ به ترتیب ۷۳ و ۸۳ درصد بود.
نبود هورالعظیم مساوی است با نبود حیات
احداث سدهای غیرمجاز و متعدد بر روی این تالاب سبب شده تا ورودی آب به هورالعظیم کاهش یابد و همگان میدانند که اگر این تالاب نباشد، گرد و خاک و ریزگردهایی که بر اثر خشکی تالاب ایجاد میشود زندگی را برای مردم منطقه و استانهای اطراف سخت خواهد کرد، به تبع آن اگر آب در این تالاب نباشد، مردم منطقه مجبور به مهاجرت خواهند شد و به دنبال آن مشکلات متعدد دیگری ایجاد خواهد شد.
وضع این تالاب در فصلهای تابستان و زمستان متفاوت است و جزر و مدی عمل میکند و آب آن تبخیر میشود، بنابرهمین هیچ گاه به صورت ۱۰۰ درصد و کامل آبگیری نخواهد شد.در حال حاضر بررسی تغییرات و آخرین وضعیت تالابهای استان خوزستان از سوی اداره کل محیط زیست این استان نشان میدهد که رهاسازی آب از سد کرخه به تالاب در سال آبی ۹۱ حدود ۱۴۱ میلیون متر مکعب بوده و این میزان در سال آبی ۹۵ روند صعودی پیدا کرده است.حجم منابع ورودی آب به این تالاب از سال ۹۱ تا کنون افزایش سه برابری را تجربه کرده است و از ۱۰۳۸ میلیون متر مکعب در سال ۹۲ به ۷۶۳۰ میلیون متر مکعب در سال ۹۸ رسیده است.
احمدرضا لاهیجان زاده معاون محیط زیست دریایی و تالابها با اشاره به آخرین وضعیت تالاب هورالعظیم، اظهار کرد: یک سوم مساحت تالاب هورالعظیم در خاک ایران و مابقی آن در خاک عراق قرار دارد، در دهه ۸۰ این تالاب به دلایلی خشک شد و خشک شدن آن مشکلاتی نیز به همراه داشت.او افزود: خشکی تالاب آسیبهای زیادی، چون گرد و غبار، از بین رفتن منبع ارتزاق مردم و محروم شدن آنها از صیادی را به همراه داشت و مردم استان و سایر استانهای همجوار را تحت تاثیر قرار داد.
معاون محیط زیست دریایی و تالابها تصریح کرد: در ایران رودخانه کرخه و در عراق دجله مهمترین منابع تامین کننده حقآبه تالاب هورالعظیم هستند و با اینکه ما از این تالاب حق کمتری برای تامین آب داریم، ولی در حال حاضر بیشترین سهم را برای این تالاب تامین میکنیم.لاهیجان زاده تشریح کرد: خوشبختانه تالاب به شرایط عادی بازگشته و در حال حاضر ۱۲۰ هزار هکتار آن زیر آب است. در سال ۹۵ یک صیاد هم در منطقه نداشتیم، اما از سال ۹۶ تا ۹۹ تعداد آنها به حداکثر رسید و تا به حال بیش از ۳۵۰ پروانه صید برای مردم محلی صادر کرده ایم.
او عنوان کرد: خوشبختانه در حال حاضر روزانه حدود ۴۰ تا ۵۰ تن صید ماهی در آنجا صورت میگیرد و مردم محلی به معیشت پایداری رسیده اند.
تالاب هورالعظیم یکی از بزرگترین تالابهای استان خوزستان و بازمانده تالابهای بین النهرین در جنوب غربی ایران است و جادههای اصلی نظامی کشور که در زمان جنگ و بعد از آن ساخته شدند هورالعظیم را به ۵ قسمت تقسیم کردند، بنابرهمین آبگیری تالاب هورالعظیم از جمله اصلیترین دلایل افزایش بارشها و سیل سال ۹۸ بوده است. انتظار میرود با وجود اهمیت بالای این تالاب برای مناطق جنوبی، سازمان محیط زیست و سایر نهادهای مربوط به این امر به دنبال راه حلی برای به ثبات رساندن این تالاب باشند.