بورس مهم‌تر است یا واکسن کرونا؟

گروه اقتصادی: تا امروز ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۷۲ هزار نفر در ایران جان خود را بر اثر کرونا از دست داده‌اند. حداقل سه هفته است که بخش مهمی از مشاغل و کسب‌وکارها تعطیل‌اند و کرونا مشکلات اقتصادی بسیار زیادی را ایجاد کرده است. کشورهای دیگر واکسیناسیون سراسری را شروع و برخی مانند آمریکا آن را تمام کرده‌اند. اما ایران همچنان درگیر خرید واکسن کروناست.

اما مشکل خرید واکسن چیست؟ ناصر ریاحی می‌گوید هزینه واکسیناسیون کل جمعیت در ایران فقط دو میلیارد دلار است اما اکنون دولت در تنگنای مالی قرار دارد و همین رقم اندک را هم ندارد.این در حالی است که ایران فقط در سال گذشته ۵ برابر این رقم را صرف واردات کالای اساسی و کنترل بازار کرده و ۵۰ برابر این رقم منابع ارزی بلوکه شده در کشورهای دیگر دارد اما نمی‌تواند از ان استفاده کند! پول نیست یا اولویت؟
اما به نظر می‌رسد بیشتر از آنکه مساله کمبود منابع مالی باشد، مساله اولویت‌ها مطرح است. چراکه دولت در سال گذشته حداقل ۹ میلیارد دلار صرف واردات کالای اساسی کرده که بتواند با کمک آن قیمت‌ها را کنترل کند. اما نه تنها نتوانست قیمت را کنترل کند که تورم هم به ۵۰ درصد رسید.به عبارتی تنها در یک قلم دولت ۵ برابر ارز لازم برای واردات واکسن کرونا را صرف کنترل قیمت‌ها در بازار کرده است اما اکنون می‌گوید پولی برای خرید واکسن ندارد.

اما این تنها رقمی نیست که می‌توان عنوان کرد. قرار است ۲۰۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی به بورس تزریق شود تا ضرر سهامداران جبران شود. به عبارتی قرار است ۲۰۰ میلیون دلار از جیب ۸۰ میلیون نفر هزینه شود تا ضرر ۴۰ میلیون نفر را جبران کنند اما خرید واکسن کرونا در اولویت دولت نیست.مبلغی که قرار است از صندوق توسعه ملی برای جبران ضرر بورس برداشت شود، یک دهم رقم لازم برای خرید واکسن است اما اولویت دولت را مشخص می‌کند.

از طرف دیگر به گفته رئیس کل بانک مرکزی، دولت تنها ۱۰۰ میلیون دلار برای خرید واکسن کرونا در نظر گرفته است. یعنی یک بیستم رقم لازم.از طرف دیگر در بدترین شرایط درآمد نفتی ایران ۲۰ میلیارد دلار در سال است و یک دهم این درآمد کفاف واکسیناسیون کل کشور را می‌دهد. اما یا دولت اعتبار ندارد و با واکسیناسیون اولویت اول دولت نیست.

ایران پول قابل معامله ندارد!
البته نکته دیگری هم که ریاحی  به آن اشاره کرد این است که ایران سال گذشته می‌توانست مقداری واکسن از کواکس خریداری کند اما چون پول قابل معامله نداشت نتوانست واکسن بخرد.از طرف دیگر ایران حدود ۱۰۰ میلیارد دلار منابع ارزی بلوکه شده در کشورهای دیگر دارد. منابعی که گهگاهی خبرآزادسازی آن شنیده می‌شود یا می‌گویند قرار است ایران به جای آن واکسن وارد کند. اما تاکنون نتیجه نداده.

از طرف دیگر کواکس اعلام کرده که ایران دسترسی به ۱۶ میلیون دوز واکسن کرونا را از دست داد چون مقامات ایرانی در تصمیم‌گیری برای تهیه این واکسن تعلل کردند.به عبارتی می توان گفت در حالی تعداد کشته‌های کرونا به ۴۰۰ نفر در روز رسیده که ایران نمی‌تواند پول خرید واکسن را تهیه کند. منابع ارزی بلوکه شده ایران در دیگر کشورها به کار خرید واکسن نمی‌آید و ایران هم به دلیل تحریم‌ها پول قابل معامله ندارد. بر این اساس مشخص نیست که سرانجام خرید واکسن چه می‌شود.