انتقاد کارگردان «ملکه گدایان» از تلویزیون

گروه فرهنگی: حسین سهیلی زاده که مدتی است شبکه نمایش خانگی را برای ساخت سریال انتخاب کرده است، درباره ی اینکه آیا دیگر به تلویزیون برنمی گردد، اظهار کرد: هیچ کس از آینده خبر ندارد. کار من کارگردانی است و فرقی نمی کند در کجا کار کنم. هر جا که بتوانم اثر بهتری ارائه کنم و فضا مناسب باشد، کار می کنم.

در شصت و هفتمین قسمت از این برنامه فریدون جیرانی میزبان حسین سهیلی زاده و رحمان سیفی آزاد کارگردان و تهیه کننده سریال «ملکه گدایان» بود که آنها درباره این سریال صحبت کردند.سهیلی زاده با اشاره به تفاوت تلویزیون و شبکه نمایش خانگی گفت: واقعیت این است که تلویزیون در دهه ۸۰ یک دوران طلایی را تجربه کرد. اینکه ما در کارگردانی توانستیم رشد کنیم خیلی مدیون تلویزیون و اعتمادی که در دهه ۸۰ مدیران به ما کردند، هستیم. آن موقع هم نیاز مصلحتی در تلویزیون برای طرح مضامین مختلف بود اما چارچوب ها با امروز متفاوت بود. ضمن اینکه مسائل مالی و مشکلات ناشی از آن باعث شده است امروز تلویزیون از دوران خوبش فاصله بگیرد.

وی درباره شکل گیری قصه «ملکه گدایان» گفت: من پیش از «ملکه گدایان» سریال «آوای باران» را برای تلویزیون ساخته بودم که موضوعش درباره کودکان کار بود. احساس کردم بعد از هفت ـ هشت سال نیاز هست که باز هم برگردیم به کودکان کار و یک کار دیگر برای آنها انجام دهیم. وقتی که مشغول ساخت سریال «مانکن» بودیم یک ایده ای را برای دستیارم امین محمودی که فیلمنامه نویسی هم می کند تعریف کردم و بهش گفتم که دوست دارم درباره کودکان کار و اعتیاد یک کار جدید و متفاوتی بسازم. من در ذهنم قصه ای داشتم ولی وقتی که به نگارش درآمد و آن چیزی که امروز در قالب سریال «ملکه گدایان» می بینید خیلی متفاوت تر از قصه من است. ما در «آوای باران» بحث اعتیاد را نداشتیم و برای همین از لحاظ موضوعی با آن سریال تفاوت هایی دارد.

سهیلی زاده گفت: ما باید بین کودک کار و کودک بزهکار فرق قائل باشیم. هرچند که کودک بزهکار هم مجبور است به خاطر شرایط در چنین موقعیتی باشد اما ما سعی کردیم به نحوی در سریال این تفاوت را توضیح بدهیم و بگوییم که کودکان نباید کار کنند و وظیفه کودکان شادی و تحصیل است.

این کارگردان تلویزیون در ادامه گفت: برای انتخاب بازیگران دو گروه بازیگر باید انتخاب می کردیم. اول بازیگران حرفه ای که بالاخره بعد از مطرح کردن چند گزینه با یکی از آنها به توافق می رسیدیم. مرحله دوم که خیلی سخت بود انتخاب بازیگران کودک بود. چون هیچ ما به ازایی ندارد و باید خیلی به دنبال آن می گشتیم. برای نقش افرا باران کوثری انتخاب دوم ما بود که البته خیلی خوشحالم که این نقش را پذیرفت چرا که خیلی خوب از پس نقش برآمد.
وی در پایان درباره ممیزی های این سریال گفت: ممیزی ها لطمه ای به کلیت کار ما نزد. شاید در حد چند دیالوگ دچار ممیزی شده باشیم ولی در کل فضا برای انتشار سریال مناسب بود.

دیگر بعید است تلویزیون بتواند از ستاره ها برای سریال هایش بهره ببرد
رحمان سیفی آزاد ـ تهیه کننده سریال «ملکه گدایان» ـ نیز در این برنامه با اشاره به تفاوت تلویزیون و نمایش خانگی گفت: فرق تلویزیون و نمایش خانگی در مدل مخاطب آن است. در نمایش خانگی ما با یک مخاطب مشخصی طرف هستیم که آمار آن از طریق پلتفرم ها قابل ارزیابی است. ولی در تلویزیون آمار مخاطبان به صورت رندمی است و خیلی نمی توان گستردگی آن را مورد سنجش قرار داد.

این مدیر سابق تلویزیون درباره رویکرد محتوایی نمایش خانگی و تفاوت آن با تلویزیون گفت: در فضاسازی و داستان ها بین تلویزیون و نمایش خانگی، تفاوت وجود دارد. فضای نمایش خانگی بیشتر مخاطب محور است و همواره در جهت جذب مخاطب بیشتر و راضی نگه داشتن آن حرکت می کند. این موضوع در تلویزیون بوده است ولی در بسیاری از مواقع جنس موضوعات و نیاز به تعریف کردن برخی موضوعات از نیاز مخاطب ارجحیت بیشتری دارد. گاهی نیاز مصلحتی برای مطرح کردن برخی مضامین و موضوعات وزنه بیشتری نسبت به جذب مخاطب داشت.

سیفی آزاد در ادامه گفت: تلویزیون می تواند به دوران اوج خودش باز گردد به شرطی که بتواند تغییر نگرش در نوع داستان پردازی داشته باشد. واقعیت این است که رقابت میان نمایش خانگی و تلویزیون در زمینه اقتصادی به حدی رسیده است که بعید است تلویزیون بتواند از ستاره ها و چهره های مطرح برای سریال هایش بهره ببرد و تنها مزیتی که در حال حاضر می تواند با تکیه بر آن پیش برود تغییر در نگرش و ساختار قصه ها است. در تمام تلویزیون های دولتی دنیا هم وضعیت به همین شکل است. ستاره ها کمتر در تلویزیون های دولتی حضور دارند و بیشتر پلتفرم های نمایش خانگی هستند که به سراغ ستاره ها می روند.

اما این به معنی بن بست برای تلویزیون نیست و می تواند همانند دهه ۸۰ که آثار بیشمار و درخشانی تولید شد باز هم تولید کند و به سراغ مضامین و قصه هایی برود که مخاطب دوست دارد. ما در دهه ۸۰ قصه های ماورایی را در تلویزیون تجربه کردیم که در دوران پس از انقلاب تا آن موقع تجربه نشده بود. بچه هایی که در دهه ۸۰ به دنیا آمدند امروز بین ۱۵ تا ۲۰ سال سن دارند و تقریبا در تلویزیون هیچ گونه سریال و موضوعی برای آنها و ذائقه آنها ساخته نمی شود.

سیفی آزاد درباره پیوستنش به سریال «ملکه گدایان» گفت: من بعد از اینکه شرکت نبراس پیکچرز تصمیم گرفت این سریال را با یک طرح ۲۰ صفحه ای بسازد به این گروه و به دعوت آقای سهیلی زاده ملحق شدم. بعد از اینکه طرح اصلی چند باری بازنویسی شد قسمت به قسمت فیلمنامه نوشته می شد و نظرات تهیه کنندگان و کارگردان گرفته می شد و در نهایت به یک جمع بندی نهایی رسیدیم که همین چکش کاری ها باعث شد که حتی در مراحل مجوز هم با مشکلی روبرو نباشیم.

وی با اشاره به اعتراض برخی از NGOها نسبت به موضوع سریال و اینکه به کودکان کار توهین شده است گفت: واقعیت این است که ما هیچ وقت قصد چنین کاری را نداشتیم و در طول داستان هم به این موضوعات با وسواس بسیاری سعی کردیم دقت کنیم. اما برای اینکه نسبت به مطالبات این انجمن ها پاسخی بدهیم مستندهای یک دقیقه ای با هماهنگی آقای سهیلی زاده تولید کردیم که ابتدای هر قسمت پخش می شد و درباره موضوعات مختلف و مشکلات کودکان کار صحبت کردیم.

سیفی آزاد در پایان با بیان اینکه شبکه نمایش خانگی باید مواظب باشد به ورطه تکرار نیفتد، گفت: یکی از مسائل آسیب شناسی که باید در مورد نمایش خانگی مطرح کرد این است که به دلیل تولید انبوه و رقابت برای جذب مخاطب کم کم شاهد هستیم که عناصر اصلی سریال ها به هم نزدیک شده است و انگار به خاطر ریسک کمتر سراغ مولفه های امتحان پس داده شده می روند که این می تواند در آینده برای نمایش خانگی آسیب زا باشد. متاسفانه از نیروی انسانی به درستی استفاده نمی کنیم. این اتفاق در مقطعی در تلویزیون افتاد و ضربه اش را دید و الان این اتفاق در نمایش خانگی در حال رخ دادن است و باید تا دیر نشده فکر چاره کرد.