کاسبان تحریم در بازار لوازم خانگی

گروه اقتصادی:‌ ابراهیم رئیسی کار را برای برند‌های لوازم خانگی یک سره کرد. بعد از حواشی زیادی که بر سر بازگشت دوباره ال جی و سامسونگ به بازار ایران وجود داشت، خود رییس جمهور شخصا وارد ماجرا شد و اعلام کرد «برخی دم از این می‌زنند که دوباره محصولات کره‌ای وارد کشور شود؛ اجازه واردات بی‌رویه لوازم خانگی را نخواهیم داد.» در بازار لوازم خانگی چه خبر است؟ پشت پرده واکنش رییس جمهور چه کسانی هستند؟

دو سالی می‌شود که به دلیل وضع تحریم‌های اقتصادی غرب، ال جی و سامسونگ که سهم چشم گیری در بازار لوازم خانگی ایران داشتند، این بازار را ترک کرده و ایران نیز در واکنش، واردات از این دو برند را ممنوع کردند. اما این به هیچ عنوان به معنای غیبت برند‌های خارجی در بازار ایران نبوده و فقط حضور این دو برند در بازار لوازم خانگی ایران با تغییر نام همراه بوده؛ البته گران‌تر و بی کیفیت‌تر.

طی دو سالی که دو شرکت کره‌ای ال جی و سامسونگ ایران را ترک کردند، کالا‌های برند ال جی و سامسونگ موجود در بازار به صورت قاچاق وارد می‌شوند و گارانتی ندارند. از طرف دیگر برند این دو شرکت در ایران به جی پلاس و سام تغییر کرده و قطعات آن‌ها از کشور‌های دیگری به جز کره به ایران وارد می‌شود؛ بنابراین این شواهد نشان می‌دهد بازار لوازم خانگی ایران به هیچ عنوان از سامسونگ و الجی بی نیاز نشده و فقط با هزینه‌های چند برابری و با دور زدن قانون، واردات قطعات یا محصول تکمیلی آن به ایران ادامه دارد. در واقع همان محصول با کیفیت پایین‌تر و با قیمت چند برابر قیمت واقعی به دست مصرف کننده می‌رسد.
 رییس جمهور هفته گذشته در سخنانی با اشاره به زمزمه‌های مربوط به بازگشت محصولات کره‌ای به بازار ایران، عنوان کرد: «جلوی برخی کارخانه‌های محصولات کره‌ای را گرفتند و نگذاشتند محصولات آن به کشور ما وارد شود و دفاتر تولیدی و توزیعی را نسبت به ایران اسلامی محدود کردند نتیجه این شد که کارخانجات لوازم خانگی به راه افتاد و الان نیاز کشور را برطرف می‌کند، اکنون که نیاز کشور برطرف می‌شود برخی دم از این می‌زنند که دوباره این محصولات کره‌ای وارد کشور شود.»
در ادامه نگاهی به تولیدکنندگان و قیمت لوازم خانگی می‌اندازیم تا بیشتر متوجه شویم که آیا واقعا در نبود برند‌های کره‌ای، اولا تولید داخلی اتفاق افتاده و دوما اینکه آیا نیاز کشور و مصرف کننده برطرف شده است یا نه؟
در حال حاضر در بازار لوازم خانگی نام دو برند ایرانی بیشتر از هر برندی به جشم می‌آید: جی پلاس و سام. در کنار این دو البته نام ده‌ها برند دیگر را می‌بینیم که با کمی جست و جو متوجه می‌شویم همگی آن‌ها تحت مالکیت همان کارخانه‌های مادر هستند و فقط محض اینکه بازار متنوع به نظر برسد، اسامی جورواجور روی هر کدام از لوازم خانگی درج می‌شود، نام‌هایی که شاید برای اولین بار در یک فروشگاه به چشمتان بخورد. جی پلاس و سام مدعی هستند جایگزین ال جی و سامسونگ در ایران شده‌اند.
شرکت سام الکترونیک سال‌ها نماینده انحصاری لوازم خانگی سامسونگ در ایران بود. لوازم خانگی سام در حقیقت نام برند تازه واردی است که به اصطلاح جایگزین برند سامسونگ در ایران شده است. اما نامیدن این برند به عنوان تولید داخل کمی اغراق است و در اصل سام شرکتی ایرانی است که لوازم خانگی را به‌صورت مونتاژ به بازار ایران وارد می‌کند. جالب هم اینجاست که قطعات تمام لوازم سام از آسیای جنوب شرقی مثل چین و کره جنوبی وارد می‌شود و این وابستگی صددرصدی به واردات یک طرف ماجراست. سوی دیگر آنچه در لوازم خانگی به عنوان «تولید داخل» معرفی می‌شود، تسهیلات میلیاردی است که از سوی دولت دریافت می‌کنند.
طبق آمار بانک مرکزی، هم برند سام و هم جی پلاس هر دو جزو ارزبگیران دولتی طی دو سال اخیر بودند و سهم بالایی از این مزایا داشته‌اند. برند سام تحت مالکیت مهدی قنادان ده‌ها شرکت زیرمجموعه خود دارد و هرکدام از آن‌ها به طور جداگانه از ارز ۴۲۰۰ هزارتومانی بهره‌مند بوده‌اند.