گروه اقتصادی: قیمت دلار در آخرین روز معاملاتی توانست برای اولین بار در سال جاری مرز ۲۸ هزار و ۴۷۰ تومان را لمس کند و صعود دوبارهای را رقم بزند. علی رغم آنکه دولت ابراهیم رئیسی کاهش قیمت دلار را هدف قرار داده بود اما دلار بی توجه به وعده و وعیدها پس از تحولات چند وقت اخیر مجدد صعودی شده. دولت سیزدهم چه برنامه ای برای نرخ دلار دارد؟
دلایل افزایش قیمت دلار در بازار
در حالی که دلایل مختلفی برای رشد قیمت دلار عنوان میشود، به نظر میرسد تنشهای هستهای ایران با طرفهای مذاکره کننده غربی و اروپایی و حواشی این تنشها همچنان مهمترین نقش را در هدایت قیمت دلار دارد.آژانس انرژی اتمی اخیرا با صدور بیانیه ای خواستار دسترسی بازرسان این آژانس به برخی از تاسیسات هستهای ایران شده بود که با واکنش تروئیکای اروپایی و تهران مواجه شد.
حداقل میتوان گفت معاملهگران و نوسانگیران این روزها به خوبی از اخبار برجامی برای کسب سود استفاده میکنند. بانک مرکزی نیز که مهمترین ابزار کنترل قیمت دلار را عرضه در بازار متشکل عنوان میکند، چند هفتهای است که عرضه را در سطوح بالا نگه داشته اما قیمت دلار به طور معناداری نزولی نشده است.اینکه بانک مرکزی از فروش دلارهای خود در قیمت بالا استقبال میکند یا اینکه صرفا در کاهش قیمت دلار از طریق عرضه ناکام مانده است، سوالی است که توجه فعالان بازار را به خود جلب کرده است.
این احتمال مطرح میشود که بانک مرکزی قصد دارد با فروش دلار خود در قیمتهای بالا نوسانگیران را متضرر کند، اما افت قیمت دلار، مادامی که احتمال احیای برجام به صورت معناداری زیاد نشود، چندان محتمل نیست و با توجه به سیاستهای دولت جدید به نظر نمیرسد این سناریویی باشد که در کوتاهمدت محقق شود.
به جز تعلل در سرنوشت برجام، عامل دومی که به گفته کارشناسان بر نرخ ارز تاثیر داشته قدرت گیری طالبان در افغانستان است. تصرف قدرت در افغانستان توسط طالبان، امکان تامین نیازهای بازار ایران به دلار را کاهش داده و از زمان سقوط کابل تا امروز، بهای دلار در بازار ایران از ۲۴ هزار تومان به ۲۸ هزار تومان افزایش یافته است.
همچنین در کنار اخبار خارجی، بازار نسبت به یکسری مسائل داخلی هم حساس شده است. از جمله مسائلی که بازار ارز را حساس کرد، دستور ابراهیم رئیسی درباره ممنوعیت واردات کالاهای مشابه تولید داخل بود، گرچه که ظاهرا رئیس دولت این دستور را با هدف حمایت از تولید کالاهای داخل داده، اما بازار به تفسیر عجیبی از این دستور پرداخته است. همچنین با حکم مقام معظم رهبری واردات هرگونه لوازم خانگی از کره جنوبی همچنان ممنوع خواهد بود.از نظر برخی معاملهگران این دستورات به معنی این است که خزانه ارزی دولت به اندازهای نیست که بتواند تامین ارز کند و با این دستورها بدنبال مدیریت تقاضای ارز است. علاوه بر این دستور چند روز قبل رئیسی هم درباره برگشت ارز صادراتی بیشتر از اینکه یک علامت مثبت باشد، بهانهای برای نوسان شد.
قیمت دلار افزایش پیدا میکند یا کاهشی میشود؟
در بازار ارز دو نگاه به روند نرخ دلار وجود دارد، دسته اول معتقدند نرخ افزایش زیادی را تجربه کرده و برای نفس کشیدن به اصلاح احتیاج دارد. بر اساس نگاه این دسته نرخ بین دامنه ۲۷ هزار و ۸۰۰ تا ۲۸ هزار و ۴۷۰ تومان نوسان خواهد داشت.
دسته دوم به اخبار منفی تکیه کردهاند و عقیده دارند که اگر نرخ به بالای ۲۸ هزار و ۴۷۰ تومان برود سطح حمایت بعدی در بازار روشن خواهد شد. آنها به روند بازار متشکل اشاره دارند. در این بازار متوسط عرضه روزانه این هفته برابر هفته گذشته و ۸.۹ میلیون دلار بوده، نکتهای اینجاست که سطح عرضه این هفته با قیمت بالاتر بوده که این نشان میدهد هنوز تقاضا در بازار زیاد است. با توجه به اینکه بازار متشکل فقط ۲۴ سرفصل رسمی تقاضای ارز را پوشش میدهد ثابت بودن متوسط عرضه نشان میدهد دید خریداران فعلا نزولی است و تقاضا به همین دلیل با وجود افزایش قیمت بازار در حد هفته گذشته بوده است. از این دید تا وقتی تقاضا در بازار زیاد باشد قیمت نوسان نزولی کمتری خواهد داشت.
اما آنچه در این میان واضح است و کارشناسان بر سر آن اجماع دارند این است که تا زمانی که خبری از تعیین تکلیف برجام نباشد و مذاکرات به سرانجامی نرسد، وضعیت بازار ارز به همین شکل ادامه خواهد داشت. تنها عنصری که میتواند وضعیت بازار ارز را از نوسان درآورده و قیمتها را به سمت واقعی شدن و کاهش قیمت پیش ببرد، احیای برجام است. به همین دلیل است که هر یک روز تعلل در احیای برجام به معنای یک پله سقوط دیگر ارزش پول ملی عنوان میشود.