قطعی برق در زمستان، وحشتناک‌تر از تابستان؟

گروه اقتصادی: اگر با امید به آنکه هوا چندان سرد نشود، در زمینه مدیریت مصرف، پر کردن مخازن سوخت مایع نیروگاهها و هماهنگی وزارت نفت و نیرو در تأمین سوخت اقدام موثری صورت نگیرد، زمستان امسال در صورت تشدید سرمای هوا، خاموشی‌هایی گسترده‌تر از تابستان در پیش خواهد بود.

احتمال در پیش بودن زمستانی سرد و پرتقاضا در بخش انرژی اولیه زیاد است. در زمستان امسال آنطور که وزیر نفت گفته حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز داریم.در زمستان سال گذشته نیز کمبود سوخت گاز به علت آنچه افزایش مصرف خانگی اعلام شد، موجب از مدار خارج شدن برخی واحدهای نیروگاهی و کسری برق در زمستان شد؛ به طوری که در اتفاقی کم سابقه، جداول خاموشی‌های برنامه ریزی شده در زمستان صادر شد.

در زمستان امسال اما وضعیت به مراتب بدتر از سال قبل پیش بینی می‌شود. آنچه وزیر نفت سابق در دوره وزارتش قول داده بود به تولیدات گاز کشور اضافه نمی شود، اما از سوی دیگر با رشد مصرف گاز نسبت به زمستان سال قبل مواجه ایم. هرچه مصرف گاز در بخش خانگی بالاتر رود به معنای محدود شدن گازرسانی به نیروگاهها و صنایع در زمستان خواهد بود.

در واقع پیش بینی می شود زمستان امسال صنایع و نیروگاهها تا حد امکان به مصرف سوخت مایع مجبور شوند و در نقاطی که امکان مصرف سوخت مایع به جای گاز میسر نباشد، واحد صنعتی یا نیروگاهی از مدار خارج خواهد شد.

نیاز روزانه نیروگاهها به سوخت معادل (گاز طبیعی یا سوخت مایع) در مجموع حداقل ۲۰۰ میلیون مترمکعب است؛ یعنی برابر با میزان کسری و ناتزاری تولید و مصرف گاز در زمستان. حال اگر نیمی از این نیاز ۲۰۰ میلیون مترمکعبی یعنی برابر با ۱۰۰ میلیون مترمکعب نیز با گاز تأمین شود، حداکثر امکان تأمین و مصرف سوخت مایع در نیروگاهها به ۵۰ میلیون مترمکعب معادل نیز نخواهد رسید. یعنی در چنین شرایطی، یک چهارم نیاز سوختی نیروگاههای کشور در زمستان نأمین نشده باقی مانده و یک چهارم از ظرفیت تولید برق زمستانی از مدار خارج خواهد شد.
نکته مهم در چنین شرایطی هماهنگی برنامه تعمیرات دوره ای نیروگاهها با کسری تأمین گاز شبکه است؛ مسئله ای که در زمستان سال گذشته چندان موفقیت آمیز نبود.

از سوی دیگر هماهنگی مجموعه وزارت نیرو و وزارت نفت برای تأمین کسری سوخت مایع مخازن نیروگاهها و همچنین میزان سوخت گاز قابل تحویل از سوی وزارت نفت به وزارت نیرو باید از همین امروز صورت گیرد که پاشنه آشیل این هماهنگی، عدم تعیین معاون وزیر نیرو در امور برق و بلاتکلیفی مدیران عامل شرکت های مهمی چون توانیر و تولید نیروی برق حرارتی است. بهتر است وزیر نیرو بعد از یک ماه و نیم تصدی پست وزارت، هرچه زودتر پرونده انتصابات خود را با تعیین مدیران جدید و یا ابقای مدیران قبلی ببندد تا رخوت و روزمرگی در این وزارتخانه جای خود را به پویایی و حرکت جهادی دهد.

یکی دیگر از مشکلات در این بخش که باز هم از عدم هماهنگی دو وزارتخانه نفت و نیرو نشأت می گیرد، انداختن تقصیر به گردن وزارتخانه مقابل به جای تلاش برای تعامل و هماهنگی کامل است. موردی که به دفعات در سالهای قبل دیده شده و امیدواریم امسال به جای فرافکنی از سوی مسئولان امر در دو وزارتخانه نفت و نیرو، شاهد هم افزایی و هماهنگی جهت رفع مشکلات سوخت زمستانی باشیم.

از آنجایی که برنامه های افزایش ظرفیت تولید گاز در کوتاه مدت قابل تحقق نیست، در وزارت نفت احتمال رایزنی به منظور آغاز واردات گاز وجود دارد. با تمامی این اوصاف، اصلی‌ترین و قابل اجراترین برنامه‌ای که می تواند منجر به عبور بدون خاموشی از زمستان امسال شود، پیاده‌سازی اصول مدیریت مصرف است؛ موضوع مهمی که با عدم اجرای قانون اصلاح الگوی مصرف و بی توجهی چندین ساله کشور به پیاده سازی اصول مدیریت مصرف، به فراموشی سپرده شده بود، می تواند با اجرای دقیق، دست‌گیر بخش تأمین انرژی کشور در شرایط محتمل بحرانی شدن تأمین انرژی اولیه در زمستان امسال باشد.

بدون شک اگر در زمینه اصلاح الگوی مصرف، همچون سالهای گذشته اقدام عاجل و موثری صورت نگیرد و تنها با امید به آنکه هوا چندان سرد نشود، در زمینه افزایش ظرفیت‌های تأمین گاز، مدیریت مصرف، پر کردن مخازن سوخت مایع نیروگاهها و هماهنگی ۱۰۰درصدی وزارت نفت و نیرو اقدام موثری صورت نگیرد، زمستان امسال در صورت تشدید سرمای هوا، خاموشی‌هایی گسترده‌تر از تابستان در پیش خواهیم داشت.