هم پوشانی آلزایمر و کرونا یک خطر ژنتیکی بالقوه

محققان تخمین می‌زنند که یک نوع ژن OAS۱ خطر ابتلا به آلزایمر را در کل ۳-۶ درصد در کل جمعیت افزایش می‌دهد، در حالی که انواع مرتبط با همان ژن احتمال پیامد‌های شدید کووید-۱۹ را افزایش می‌دهد.این یافته‌ها، که در Brain منتشر شده است، می‌تواند راه را برای اهداف جدیدی به منظور توسعه دارو یا ردیابی پیشرفت بیماری در هر دو بیماریهموار سازد و نشان می‌دهد که درمان‌های توسعه یافته می‌تواند برای هر دو بیماری مورد استفاده قرار گیرد. این یافته‌ها همچنین مزایای بالقوه‌ای برای سایر بیماری‌های عفونی و زوال عقل دارند.

دکتر درویش صالح، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: آلزایمر در درجه اول با تجمع مضر پروتئین آمیلوئید و گره خوردن در مغز مشخص می‌شود، همچنین باعث التهاب گسترده‌ای در مغز می‌شود که اهمیت سیستم ایمنی را در آلزایمر برجسته می‌کند. ما دریافتیم که برخی از تغییرات سیستم ایمنی مشابه می‌تواند در بیماری آلزایمر و کووید-۱۹ رخ دهد.

در بیماران مبتلا به عفونت شدید کووید-۱۹ نیز ممکن است تغییرات التهابی در مغز ایجاد شود. در اینجا ما ژنی را شناسایی کرده‌ایم که می‌تواند به افزایش پاسخ ایمنی و خطرات آلزایمر و کووید-۱۹ کمک کند.در این مطالعه تیم تحقیقاتی تلاش کردند تا بر اساس کار‌های قبلی خود که شواهدی از مجموعه وسیعی از ژنوم‌های انسانی پیدا کردند، ارتباط بین ژن OAS۱ و بیماری آلزایمر را نشان دهند.

ژن OAS۱ در میکروگلیا، نوعی سلول ایمنی که حدود ۱۰ درصد از کل سلول‌های موجود در مغز را تشکیل می‌دهد، بیان می‌شود. با بررسی ارتباط ژن با آلزایمر، آن‌ها داده‌های ژنتیکی ۲۵۴۷ نفر را که نیمی از آن‌ها به بیماری آلزایمر مبتلا بودند، توالی یابی کردند. آن‌ها دریافتند افرادی که دارای ژن OAS۱ با تنوع خاصی به نام rs۱۱۳۱۴۵۴ هستند، بیشتر به بیماری آلزایمر مبتلا هستند و احتمال ابتلای حاملان به آلزایمر را بین ۱۱ تا ۲۲ درصد افزایش می‌دهد.

نوع جدید شناسایی شده رایج است، زیرا اعتقاد بر این است که بیش از نیمی از اروپایی‌ها حامل آن بوده و تاثیر بیشتری در ابتلا به آلزایمر نسبت به چندین ژن خطر شناخته شده دارد.یافته‌های آن‌ها OAS۱، یک ژن ضد ویروسی را به لیستی از ده‌ها ژن اضافه می‌کند که اکنون بر خطر ابتلا به آلزایمر در افراد تاثیر می‌گذارد.

محققان چهار نوع ژن OAS۱ را مورد بررسی قرار دادند که همگی بیان (فعالیت) آن را کاهش می‌دهند. آن‌ها دریافتند انواع افزایش دهنده خطر ابتلا به آلزایمر با انواع OAS۱ مرتبط است (به ارث می‌رسد) که اخیرا مشخص شده است خطر ابتلا و نیاز به مراقبت‌های ویژه بر اثر ابتلا به کووید-۱۹ را تا ۲۰ درصد افزایش می‌دهد.

به عنوان بخشی از همان تحقیقات، در سلول‌های ایمنی که برای تقلید از اثرات کووید-۱۹ درمان می‌شوند، محققان دریافتند این ژن میزان آزادسازی پروتئین‌های ضد التهابی توسط سلول‌های ایمنی بدن را کنترل می‌کند. آن‌ها دریافتند سلول‌های میکروگلیا که در آن ژن ضعیف‌تر بیان می‌شود، پاسخ مبالغه آمیزی به آسیب بافتی نشان می‌دهد و آنچه را که آن‌ها طوفان سیتوکین می‌نامند، ایجاد می‌کند که منجر به یک حالت خودایمنی می‌شود که طی آن بدن به خود حمله می‌کند.

فعالیت OAS۱ با افزایش سن تغییر می‌کند، بنابراین تحقیقات بیشتر در مورد شبکه ژنتیکی می‌تواند به درک علت آسیب پذیری افراد مسن در برابر آلزایمر، کووید-۱۹ و سایر بیماری‌های مرتبط کمک کند.یکی دیگر از محققان این مطالعه گفت: یافته‌های ما نشان می‌دهد برخی از افراد صرف نظر از سن آن‌ها ممکن است مستعد ابتلا به بیماری آلزایمر و کووید-۱۹ شدید باشند، زیرا برخی از سلول‌های ایمنی بدن ما درگیر مکانیسم مولکولی مشترک در هر دو بیماری هستند.

در پی شیوع بیماری همه گیر کووید-۱۹، محققان موسسه تحقیقات دمانس انگلیس در UCL توجه خود را به بررسی پیامد‌های عصبی طولانی مدت ویروس معطوف کرده‌اند. با استفاده از نشانگر‌های زیستی موجود در خون و مایع اطراف سیستم عصبی مرکزی، هدف آن‌ها ردیابی التهاب و آسیب عصبی است.

صالح گفت: اگر بتوانیم در صورت مثبت بودن تست کووید -۱۹ یک روش ساده برای آزمایش این گونه‌های ژنتیکی ایجاد کنیم، ممکن است بتوان تشخیص داد که چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای نیاز به مراقبت‌های ویژه هستند، اما موارد بیشتری وجود دارد. به همین ترتیب ما امیدواریم که تحقیقات ما بتواند به توسعه یک آزمایش خون کمک کند تا مشخص شود آیا فرد قبل از اینکه مشکلات حافظه را مشاهده کند در معرض خطر ابتلا به آلزایمر بوده است یا خیر. 

او افزود: ما همچنان به تحقیق در مورد آنچه که این شبکه ایمنی در پاسخ به عفونت‌هایی مانند کووید-۱۹ فعال می‌شود، می‌پردازیم تا ببینیم آیا این عوارض منجر به اثرات دائمی یا آسیب پذیری می‌شود یا آیا پاسخ ایمنی مغز به کووید-۱۹ را درک می‌کنیم، یا خیر.