وضعیت سلامت روان ایرانی ها در بحران کرونا

گروه جامعه:مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، افسردگی را از علل اصلی بار بیماری ها خواند و گفت: اختلالات روانی در سنین نوجوانی آغاز می‌شود. احمد حاجبی، روز یکشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۰ در نشست خبری که به مناسبت هفته سلامت روان برگزار شد، افزود: آمارهای جهانی نشان می‌دهد در حال حاضر تقریباً نزدیک به یک میلیارد نفر در دنیا از اختلال روانی رنج می‌برند.

وی ادامه داد: در جهان از هر ۷ کودک و نوجوان سنین ۱۰ تا ۱۹ سال یک نفر دچار اختلال روانی است که معمولاً نیمی از این اختلالات در سن ۱۴ سالگی آغاز می‌شود. باید توجه کرد که اختلالات روانی در سنین نوجوانی آغاز می‌شود و این بسیار اهمیت دارد. ما با معضلی مواجهیم که از سنین نوجوانی و جوانی افراد را درگیر می‌کند. حال وقتی مشکلاتی در این سنین آغاز می‌شود، بار آن برای جهان بیشتر خواهد بود.

حاجبی گفت: آمارهای ما نشان می‌دهد افرادی که به اختلالات شدید روانپزشکی مبتلا هستند، ممکن است بین ۱۰ تا ۲۰ سال عمرشان کمتر شود.وی درباره لایحه حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات شدید روانپزشکی، افزود: لایحه بعد از اینکه از وزارت بهداشت به دولت ارسال شد، در کمیسیون اجتماعی مراحل خود را طی کرد و جلسات متعددی با حضور نمایندگان تمامی دستگاه‌ها برگزار شد و در نهایت در اسفند ۱۳۹۸ از دولت به مجلس رفت. از اواسط سال ۱۳۹۹ از آنجایی که کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به عنوان کمیسیون اصلی لایحه منظور شده بود، جلسات در کمیسیون بهداشت و درمان با حضور نمایندگان دستگاه‌های ذی نقش تشکیل شد و تغییراتی در لایحه ایجاد شد.

حاجبی ادامه داد: اکنون لایحه از کمیسیون بهداشت و درمان به سطحی بالاتر در مجلس شورای اسلامی ارجاع شد و در حال طی مراحل اداری است و بعد از آن در صحن علنی مجلس جهت بحث و تبادل نظر نمایندگان مجلس مطرح خواهد شد. امیدواریم سال ۱۴۰۰ سالی باشد که شاهد باشیم بالاخره لایحه حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی شدید که ۱۸ سال است روی آن کار می‌شود، به سرانجام برسد. هرچند که برخی معتقدند نواقصی دارد که باید در طول زمان تکامل پیدا کند.

وی در پاسخ به سوالی درباره افزایش اختلالات اضطرابی در دوران پاندمی کرونا، گفت: قبلاً شیوع اختلالات روانپزشکی ما بین ۲۳.۴ و ۲۳.۶ درصد بود. در اواخر سال ۱۳۹۹ هم مطالعه کشوری دیگری انجام شد که شیوع اختلالات روانپزشکی به ۲۹.۷ درصد رسید. جالب است بدانید که در این مطالعه ۲۹.۷ در جمعیت عمومی استخراج شد، اما در همان مطالعه ارزیابی شد و متوجه شدند که ۱۴.۹ درصد از کسانی که در مطالعه شرکت کرده بودند، به کرونا هم مبتلا شده بودند. حال قدم بعدی این بود که در افرادی که به کرونا مبتلا شدند، میزان شیوع اختلالات چقدر شده است که مطالعه نشان داد که میزان شیوع اختلالات روان‌پزشکی در این افراد ۳۹.۸ درصد است که نشان می‌دهد ابتلاء به کرونا در این گروه خاص جمعیت هدف، شانس مسائل روانشناختی را بالا برده است.

حاجبی افزود: همچنین در همین مطالعه مشخص شد ۴ درصد افرادی که در مطالعه شرکت کرده‌اند، افرادی هستند که یک عضو نزدیک خانواده خودشان را به علت کرونا از دست داده‌اند و در این افراد میزان اختلالات روانشناختی ۴۰.۸ درصد بود. این نتایج نشان داد که ما با بحرانی به نام کرونا مواجهیم و مشکل جهانی است. در همه جای دنیا کرونا منجر به افزایش مشکلات در حوزه سلامت روان شده است.

وی درباره وضعیت سلامت روان در کشور، گفت: طبق آخرین آمار در کشور ۲۹.۷ درصد از افراد گروه سنی ۱۵ سال به بالا به نوعی یا به شکلی مشکل روانشناختی دارند که این مشکل باید ارزیابی شود.حاجبی درباره وضعیت سلامت روان و اقدامات در نظر گرفته شده برای پساکرونا، افزود: یکی از مهم‌ترین مسائل در دوران پسا کرونا بحث حوزه سلامت روان است. وقتی درباره پساکرونا صحبت می‌کنیم، به این معنا نیست که صبر کنیم تا کرونا تمام شود، بلکه همین الان وقتی بیماری درمان می‌شود، دارد دوران پساکرونا را طی می‌کند. ما به هیچ وجه منتظر نماندیم تا کرونا تمام شود و اقدامات را شروع کنیم، بلکه از اسفند ۱۳۹۸ مداخلات متعددی را آغاز کردیم.

برای کسانی که فوتی داشتند و در سوگ بودند، مداخلات در نظام مراقبت‌ها وجود دارد. از چهار ماه قبل برای بهبودیافتگان کرونا هم برنامه تدوین شده و افراد به صورت فعال در سیستم از طریق آمارهایی که به نظام بهداشتی ارائه می‌شود، غربالگری شده و مداخلات صورت می‌گیرد. کووید طولانی، بزرگترین مشکلش از نظر جامعه جهانی، حوزه سلامت روان است و همانطور که سازمان جهانی بهداشت هم اعتقاد دارد، بزرگ‌ترین مشکل آن اختلالات شایع روانپزشکی است که به طور مشخص می‌توان از افسردگی و اضطراب نام برد.