گروه علمی: واکسیناسیون سراسری نقطه آغازی بود که جامعه را از آن نگرانی و ترس اجتماعی که بر اثر کرونا بهوجود آمده بود خارج کرد و نوید زندگی دوبارهای در جامعه داد؛ برای ادامه این روند، مهار کرونا و بازگشت به زندگی قبل از آن لازم است ضمن رعایت پروتکلهای لازم مانند استفاده از ماسک و حفظ فاصله اجتماعی دز سوم و یادآور برای بخش قابل توجهی تزریق شود؛ بیش از ۱۵ کشور در سراسر جهان تزریق دز سوم را شروع کردهاند که میتوان به کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله فرانسه، ایتالیا، آلمان و اسپانیا اشاره کرد. در این گزارش به تفاوت میان دز سوم واکسن و دز تقویتکننده آن پرداختهایم:
* دز سوم یا تقویتکننده
با پیشرفتهای سریع در توسعه واکسن کووید ۱۹ درک واجد شرایط بودن برای دریافت دز سوم و یا دز تقویتکننده(بوستر) تا حدودی گیجکننده شده است. سازمان جهانی بهداشت اخیرا دز سوم واکسن کووید ۱۹ را برای افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مسن توصیه کرده و مشخص شده که دز سوم با دز تقویتکننده متفاوت است. برای افرادی که در مورد دریافت این ۲ نوع واکسن سردرگم هستند، رابیندرا آبیاسینگه، نماینده سازمان جهانی بهداشت گفت: دز سوم واکسن دیگری برای افرادی است که دچار نقص ایمنی هستند زیرا نمیتوانند ایمنی ایجاد شده از طریق ۲ دز را حفظ کنند.
* دز سوم واکسن به چه افرادی توصیه میشود؟
طبق گفته رابیندرا آبیاسینگه به افرادی که واکسنهای سینوفارم و سینوواک ساخت چین را دریافت کردهاند، توصیه میشود دز سوم واکسن را از طیف تزریقهایی که برای استفاده اضطراری توسط WHO تایید شده، دریافت کنند. وی خاطرنشان کرد: این دز با دز تقویتکننده متفاوت است. تزریق دز تقویتکننده برای عموم مردم است حتی کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی ندارند. ابیاسینگه میگوید: وقتی از تقویتکنندهها صحبت میکنیم، گفتوگو در مورد تقویت ایمنی در یک جمعیت عمومی است. وی تاکید کرد: در حال حاضر ما هیچ توصیهای در مورد دریافت دز تقویتکننده نداریم. سازمان جهانی بهداشت قرار است دستورالعملهایی را برای تقویتکنندهها در ماه نوامبر صادر کند و اولویت همچنان همان ارائه ۲ دوز مورد نیاز واکسن کووید ۱۹ برای اکثریت جامع است.
* شرایط تزریق دز سوم واکسن کرونا در اروپا
آژانس دارویی اروپا پس از بررسیهای بیشتر از الزام تزریق دز سوم واکسن کرونا در کشورهای اتحادیه اروپا سخن گفته و توضیح داده تزریق دز سوم واکسن کرونا برای آن دسته از شهروندانی که از سیستم ایمنی ضعیف برخوردارند باید دستکم ۲۸ روز پس از دز دوم صورت گیرد.
همچنین الزام تزریق دز سوم واکسن کرونا برای همه شهروندان بالاتر از ۱۸ سال پیشبینی شده است. در مورد افراد عادی نیز تزریق دز تقویت کننده «بوستر» قرار است دستکم شش ماه پس از دز دوم صورت گیرد.
تزریق دز تقویتکننده واکسن کرونا برای شهروندان همه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا پیشبینی شده است. در آلمان تزریق این دز برای شاغلان بخش بهداشت و مراکز درمانی و خانههای سالمندان آغاز شده است. گفته میشود که تزریق دز سوم، بر میزان ایمنی بدن در قبال همهگیری کرونا میافزاید. بر اساس آماری که از سوی موسسه روبرت کخ منتشر شده، در کشور آلمان تا کنون بیش از ۶۷۴ هزار نفر دز سوم واکسن کرونا را دریافت کردهاند.
* تزریق دز سوم واکسن برای بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی
به دنبال اعلام اینکه برخی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در انگلیس پادتن لازم برای مقاومت در مقابل ویروس را نداشتهاند، یک پژوهش جدید نظریه تزریق سومین دز واکسن کرونا یا دوز یادآور آن را در پاییز امسال (۲۰۲۱) تایید کرده است. این پژوهش را «اکتاو» (مجموعهای از مراکز پژوهشی در بریتانیا تحت نظارت دانشگاه گلاسگو که عملیات هماهنگکننده آن برعهده بخش سرطانشناسی دانشگاه برمینگام است) انجام شده است. این پژوهش روی توانایی سیستم ایمنی ۶۰۰ بیمار در واکنش به واکسن کووید انجام شده که یا به دلیل ابتلا به سرطان یا درمانهای دیگر تضعیف شده است. آزمایش میزان پادتن خون این بیماران چهار هفته پس از دریافت دومین دز واکسن نشان داد که ۶۰ درصد آنها دارای پادتن بودهاند، ۴۰ درصد تنها میزان کمی پادتن تولید کرده بودند و ۱۱ درصد هیچ میزان پادتنی در خونشان وجود نداشته است.
ایان مک اینس، استاد دانشگاه گلاسگو که رهبری پژوهش اکتاو را برعهده دارد، گفته است: برنامه سومین واکسیناسیون یادآوری برای دولت «گام منطقی آتی خواهد بود».در میان بیمارانی که در این برنامه پژوهشی شرکت داشتهاند، افراد مبتلا به سرطان، آرتروز التهابی، بیماریهای کلیه و کبد و اشخاصی بودهاند که تحت درمان پیوند سلول بنیادی قرار گرفتهاند. این پژوهش برای آگاهی از اینکه بیماران مبتلا به امراض خطرناک چه واکنشی در مقابل واکسن نشان میدهند حیاتی است زیرا این گروه از آزمایشهای اولیه واکسنهای کووید ۱۹ حذف شده بودند. بیمارانی که پس از واکسیناسیون هیچگونه پادتنی تولید نکردند بیشتر به بیماری واسکولیت (التهاب و ورم رگهای خونی) مبتلا بودهاند. همینطور بیماران تحت درمان با داروی «ریتوکسیماب» هم به واکسن واکنش نشان ندادهاند. تقریبا از ۱۰ فرد مبتلا به این بیماریها ۹ نفر مصونیت کمتری نسبت به افراد سالم تولید کردهاند. نیمی از بیماران مبتلا به آرتروز نیز پس از دریافت واکسن، پادتن چندانی تولید نکردند و این در حالی است که پس از واکسیناسیون، مصونیت بین سه تا دو پنجم دیگر گروهها در مقایسه با افراد سالم کمتر بوده است.
* زمان تزریق دز سوم
در مورد کسانی که از بیماریهایی همچون سرطان رنج میبرند، زمان تزریق دز سوم حداقل چهار هفته پس از دز دوم اعلام شده است.
* تزریق دز بوستر در اسپانیا
وزارت بهداشت اسپانیا اخیرا اعلام کرده: دُز سوم واکسن کووید ۱۹ به افراد بالای ۷۰ سال تزریق م شود با این امید که مصونیت آنان در برابر این بیماری بهبود پیدا کند. وزارت بهداشت اسپانیا در بیانیهای یادآور شد، کمیسیون ملی بهداشت عمومی این کشور تصمیم گرفته است تزریق دز تقویتی واکسن از اواخر ماه اکتبر به افراد مسنی که بیش از شش ماه از تزریق دز دوم آنان گذشته، انجام شود. تا پیش از آن مقامات اسپانیا تزریق دز سوم را برای افرادی با نقص سیستم ایمنی و افرادی که در آسایشگاهها تحت مراقبت هستند، پیشنهاد کرده بودند. وزارت بهداشت اسپانیا اعلام کرده است: هدف از این اقدام افزایش مصونیت آسیب پذیرترین افراد در برابر کروناویروس است.