گروه اقتصادی: مذاکرات هستهای ایران بحران شدیدی برای معاملهگران نفت به وجود آورده است. امسال قیمت نفت خام ۱۰ درصد افزایش یافته است و به بشکهای ۸۵ دلار رسیده است. تحلیلگران پیشبینی میکنند دیر یا زود این قیمت سه رقمی میشود و رکورد هشت ساله قیمت نفت را میشکند. اینکه این قیمتها کاهش مییابند یا افزایش به نتیجه مذاکرات وین و به بازگشت ایران به بازارهای جهانی بستگی دارد.
در حال حاضر ایران مشغول مذاکره با قدرتهای جهان در وین است. دیپلماتهای این کشورها در تلاشاند تا توافقنامه برجام را که فعالیتهای اتمی ایران را محدود کرده بود دوباره احیا کنند تا اعمال تحریم بر ایران را آسانتر کنند. اگر توافقی صورت بگیرد احتمال دارد ایران با افزایش صادرات خود باعث کاهش قیمت نفت خام شود.اکنون ایران برای بازار جهانی نفت عنصری حیاتی محسوب میشود. احتمالات مختلفی برای نتیجه مذاکرات وجود دارد و بازار به هر کدام از نتایج احتمالی به گونهای واکنش نشان میدهد.
خریداران نفت ایران
توافق کامل
توافقی که شبیه به برجام است قیمتهای نفت را کاهش خواهد داد. آن طور که بلومبرگ ادعا میکند، تهران حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون بشکه ذخیره نفتی خود را عمدتا در بازار اصلی آسیا میفروشد. این کار سبب افزایش تولیدات در میدانهای نفتی نیز میشود. تولید بازار هم اکنون ۲/۵ میلیون بشکه در روز است که بیشتر آن در کسب و کارهای محلی استفاده میشود. این تولید ممکن است در شش ماه به ۳/۸ میلیون بشکه در روز برسد.
پالایشگاههای چینی احتمالا از اولین مشتریان این منابع اضافی باشند. هم اکنون هم چین بزرگترین مشتری نفت ایران است. البته بیشتر این صادرات از کشورهای دیگر به چین میرسد تا تحریمهای آمریکا را دور بزند. میزان فروش نفت خام و میعانات نفتی ابران در سال گذشته ۶۴۱ هزار بشکه بوده است.
اگر این توافق بگیرد صادرات ایران به ۴۰۰ میلیون بشکه در سال میرسد و باعث ایجاد منابع مازاد در بازار نفت میشود. بانک آمریکا پیشبینی میکند در اواسط امسال قیمت نفت به ۱۲۰ دلار به ازای هر بشکه میرسد اما با اضافه شدن منابع ایران این قیمت در سه ماهه سوم سال به ۷۱ دلار میرسد.
توافق محدود
از طرفی صحبتها درباره یک توافق موقت بالا گرفته است. در این توافق بازگشتی به برجام وجود نخواهد داشت. هنوز مشخص نیست تهران که خواستار توافق کامل شده است از تحریمهای نفتی رهایی یابد یا خیر. اگر این اتفاق نیفتد قیمتها بالا میروند. اما حداقل تنشهای جغرافیایی-سیاسی را در خلیج فارس کاهش میدهد. احتمالا پس از چنین توافقی تا پایان سال میلادی فروش نفت ایران به ۱/۳ میلیون بشکه در روز برسد.
ثابت ماندن شرایط فعلی
اختلافات عمیقی در این مذاکرات وجود دارد و باعث شده دیپلماتها چند ماه اخیر در شرایط سختی قرار بگیرند. گلدمن ساکس، شرکت بانکداری و خدمات مالی آمریکا پیشبینی میکند که تا پایان سال میلادی جاری توافقی صورت نگیرد و ایران تنها تولیدات خود را در سال ۲۰۲۳ افزایش دهد. اما این شرکت معتقد است افزایش تولیدات ایران سرعت زیادی نخواهد داشت زیرا از میادین نفتی، خط لولهها و سایر زیربناها از سال ۲۰۱۸ به خوبی محافظت نشده است.وال استریت پیشبینی میکند قیمت نفت خام در سه ماهه سوم سال میلادی به بشکهای ۱۰۰ دلار برسد و قیمت متوسط آن برای کل سال ۹۶ دلار باشد.
شکست مذاکرات
بلومبرگ مدعی است، اگر مذاکرات وین با خروج ایران یا یکی از کشورها شکست بخورد قیمتها به شدت بالا میروند. شکست مذاکرات میتواند منجر به افزایش حملات به کشتیرانی و پهبادها شود. اگر آمریکا یا اسرائیل قصد نابودی تجهیزات هستهای ایران را داشته باشند احتمالا قیمت نفت خام ۱۵ درصد افزایش پیدا کند و به کانال ۱۰۰ دلار نزدیکتر شود.