مهاجرت نقدینگی سرگردان به مقصد جدید

گروه اقتصادی:روزنامه دنیای اقتصاد نوشت:اوراق بهادار مبتنی بر طلا در بورس کالای ایران این روز‌ها با افزایش شدید جذابیت و ورود نقدینگی روبه‌رو شده است تا جایی که می‌توان آن را باند فرود نقدینگی سرگردان نامید. رشد محسوس حجم معاملات روزانه نشان‌دهنده تورم انتظاری در بازار ابزار‌های مالی-طلایی بورس کالاست که نشان می‌دهد غالب ذهنیت خریداران احتمال رشد نرخ را جدی گرفته است. این در حالی است که امنیت بالاتر سرمایه‌گذاری در طلا و ابزار‌های مالی مبتنی بر آن خود محرک مضاعفی برای جذب نقدینگی به این بازار مهم به‌شمار می‌رود.
 ابزار‌های مالی منطبق بر طلا در بورس‌کالا طی روز‌های اخیر با افزایش شدید حجم معاملات روبه‌رو شدند که نشان‌دهنده هجوم نقدینگی و افزایش تقاضای خرد در این بازار است. به‌عبارت ساده‌تر صندوق‌های طلا به دلیل تورم انتظاری و ذهنیت‌های نرخ ارز با هجوم خریداران خرد روبه‌رو شده که نشانه جذابی از وضعیت قیمت‌ها نیست. از سوی دیگر شاهد هستیم که رشد حجم معاملات به منطقی‌تر شدن قیمت‌ها منتهی شده تا جایی که نرخ مورد معامله آن اندکی از قیمت بنیادین صندوق‌ها پایین‌تر آمده است.
معاملات ابزار‌های طلایی بورس‌کالا اگرچه این روز‌ها از روند مشخصی تبعیت نمی‌کند و افت و خیز‌های مکرر قیمتی را به‌صورت روزانه تجربه می‌کند، اما کلیت دادوستد‌ها از جریان افزایشی نرخ در این بازار‌ها حکایت دارد که با رشد بهای ارز تشدید شده است.
ابزار‌های طلایی بورس‌کالا هفته جاری را سبزپوش آغاز کردند و تا اواسط هفته به این رشد قیمت ادامه دادند، اما در روز‌های پایانی هفته یعنی سه شنبه و چهارشنبه افت قیمت را تجربه کردند؛ این در حالی است که بررسی‌های روزنامه«دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که حجم معاملات روزانه تمامی نماد‌های فعال از دارایی پایه طلا، در هر سه بازار صندوق‌های طلا، گواهی سپرده سکه و حتی قرارداد‌های آتی روبه افزایش است، تا جایی که رکورد افزایش قابل‌توجه معاملات این بازار‌ها نیز در هفته جاری به ثبت رسید. به این ترتیب در شرایط فعلی که تقاضا برای این اوراق طلایی روبه افزایش است و شاهد بازشدن واحد‌های جدید از سوی برخی از صندوق‌های سرمایه گذاری طلا هستیم، ورود نقدینگی به این بازار‌ها افزایش یافته است، بنابراین مسیری جذاب برای هدایت نقدینگی سرگردان افراد، به این اوراق مهیا شده است که با توجه به تکانه‌های مثبت قیمت در بازار آزاد ارز مورد استقبال این افراد قرار گرفته است. گواه این ادعا نیز رشد محسوس حجم معاملات به نسبت میانگین ماهانه هر نماد از صندوق‌های سرمایه گذاری و گواهی سپرده سکه طلا است که در روز‌های اخیر قابل‌توجه بود.
بازار صندوق‌های طلایی بورس‌کالا که اکنون با ۶ نماد فعال است، تحت‌تاثیر نوسان مثبت بهای آزاد ارز در مسیر افزایش نرخ قرار گرفته است که در برخی از روز‌های معاملاتی اخیر، با پیشی‌گرفتن از نرخ ابطال واحد‌های صندوق تداعی کننده انتظارات مثبت تورمی اهالی این بازار بوده است، با این‌حال افت و خیز‌های قیمتی در این بازار در حالی ادامه دارد که بهای گواهی سپرده سکه طلا به‌عنوان عمده دارایی پایه این صندوق‌ها نیز در نوسان است که به موجب آن، تعدیل بهای ابطال واحد‌های صندوق طلا رقم می‌خورد و در نهایت سبب کاهش فاصله میان دو نرخ ابطال و بهای پایانی اوراق سرمایه گذاری صندوق‌های طلا در روز گذشته شده است.
به عبارت دقیق‌تر در جریان معاملات روز گذشته در بازار صندوق‌های طلایی بورس‌کالا میانگین فاصله این دو نرخ در بین هر ۶ نماد فعال بازار، به منفی ۱/ ۱ درصد رسید که حکایت از معامله این اوراق با نرخی پایین‌تر از دارایی پایه دارد، اما با توجه به رشد قابل‌توجه انتظارات تورمی معامله گران در روز‌های اخیر، آن هم در شرایطی که بهای ارز در مسیر افزایشی خود نوسان می‌کند، نمی‌توان از این داده قیمتی به‌عنوان دلیل تعدیل انتظارات تورمی یاد کرد، چراکه قیمت‌ها در اوج چندماهه اخیر خود قرار دارند و حتی در برخی از روز‌ها بالاتر از بهای بنیادین خود معامله شدند. اینکه برخی از صندوق‌های طلا به بازکردن واحد‌های جدید پرداخته و در کنار اهالی این بازار، خود نیز فروشنده این واحد‌ها بودند، به معنای ورود تقاضای هیجانی به این بازار است، چراکه واحد‌های صندوق طلا به نسبت سایر اوراق طلایی بورس‌کالا پناهگاه امن تری برای سرمایه به‌شمار می‌روند.
این روز‌ها که شرایط تورمی و رشد مداوم قیمت‌ها را در بسیاری از بازار‌های موازی شاهد هستیم، هدایت نقدینگی به این اوراق نه تنها می‌تواند همسو با جریان افزایش قیمت از کاهش ارزش سرمایه افراد جلوگیری کند، بلکه از ریسک کمتری به نسبت سایر اوراق طلایی بورس‌کالا برخوردار است، چراکه هم این اوراق و هم دارایی پایه آن با محدودیت دامنه‌نوسان معامله می‌شوند و ریسک نوسان شدید نرخ در آن‌ها به نسبت  قرارداد‌های آتی که دارای اهرم معاملاتی است، پایین‌تر است. اگرچه نرخ ارز آزاد و تکانه‌های قیمتی آن سکاندار انتظارات تورمی در بازار ابزار‌های طلایی بورس‌کالا است، اما دیگر اهرم موثر بر نوسان نرخ این اوراق را می‌توان بهای اونس طلا در معاملات جهانی دانست که البته دورنمای مشخصی نیز برای این فلزگرانب‌ها در بازار‌های جهانی قابل ترسیم نیست و این روز‌ها افت و خیز‌های قیمتی را تجربه می‌کند.
اونس طلا روز چهارشنبه (تا لحظه تنظیم این گزارش) به ۱۸۳۰ دلار در هر اونس سقوط کرد و به پایین‌ترین حد خود در نزدیک به دو هفته گذشته رسید، چراکه تحت‌فشار افزایش شاخص دلار و بازدهی اوراق خزانه داری آمریکا قرار گرفت. چشم انداز نرخ‌های بهره و دلار همچنان چالش‌های بزرگی را برای شمش طلا به‌همراه دارد، زیرا سرمایه گذاران همچنان به حدس و گمان در مورد چگونگی انقباض پولی برای مبارزه با تورم می‌پردازند. روز سه شنبه، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به جرومی پاول، رئیس فدرال‌رزرو، اطمینان داد که از مداخله سیاسی در مورد گام‌های مقابله با تورم بالا خودداری می‌کند. آخرین جلسه FOMC (کمیته بازار آزاد فدرال) نشان داد که اکثر شرکت‌کنندگان معتقد بودند که افزایش ۵۰ نقطه پایه نرخ بهره (۵/ ۰ درصد) در هریک از دو جلسه بعدی مناسب است، با این حال بسیاری از مقامات فکر می‌کنند که افزایش‌های بزرگ و زودهنگام نرخ بهره، فرصت توقف سیاست‌های انقباضی در اواخر سال‌را برای ارزیابی تاثیرات این سیاست‌های سختگیرانه فراهم می‌کند.
در بازارگواهی سپرده سکه طلای بورس‌کالا نیز تکانه‌های قیمتی به‌طور مداوم به ثبت می‌رسد، تا جایی که در روز گذشته نیز افت و خیز‌ها ادامه یافت و به کاهش میانگین فاصله بهای معاملاتی این اوراق و بهای سکه فیزیکی ختم شد. به‌عبارت دقیق‌تر در جریان معاملات بازار گواهی سپرده بورس‌کالا در روز گذشته هر ۵ نماد سکه طلا، به میزان محدودی بالای نرخ بازار مورد دادوستد قرار گرفتند و میانگین فاصله این اوراق به رقم ۰۳۶/ ۰‌درصد رسید. اگرچه این کاهش فاصله در ظاهر تداعی‌کننده تخلیه انتظارات تورمی در این بازار است، اما عبور از کانال ۱۵‌میلیون‌تومانی به ازای هر ۱۰۰ ورقه از اوراق سپرده سکه طلا (هر ۱۰۰ ورقه سپرده سکه طلا، به میزان یک سکه تمام بهار آزادی است) در کنار ورود تقاضای فزاینده به این بازار مخالف با این ادعا است، چراکه مجموع سیگنال‌های مخابره‌شده به این اوراق طلایی از تداوم رشد قیمت حمایت کرده که از منطقی تر‌شدن نرخ حکایت دارد.