گروه بین الملل: نخستوزیر اسرائیل در اولین سفر خارجی خود راهی پاریس شد. او در کنفرانس خبری مشترک با امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، مذاکرات هستهای با ایران را یک "بنبست دیپلماتیک" خواند که میتواند به "مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه" دامن بزند.
یائیر لاپید از امانوئل مکرون خواست تا پیشنهاد سال ۲۰۱۸ خود مبنی بر ضرورت یک "توافق جدید" هستهای با ایران را بار دیگر مورد بررسی قرار دهد.
پس از آنکه سران دو کشور بر پلههای ورودی کاخ ریاستجمهوری الیزه در پاریس یکدیگر را در آغوش گرفتند، یائیر لاپید به امانوئل مکرون گفت: «در سال ۲۰۱۸ شما اولین رهبر جهان بودید که در مورد ضرورت یک توافق جدید با ایران صحبت کردید.»
در حالی که جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا در تلاش است تا از تصمیم رئیسجمهوری پیشین دونالد ترامپ مبنی بر خروج از توافق برجام عقبنشینی کند، مقامات اسرائیلی به طور خصوصی گفتهاند که قدرتهای اروپایی که امروز در مذاکرات هستهای با ایران حضور دارند، رویکردی سختگیرانهتر از واشنگتن دارند.این بدان معناست که یائیر لاپید قصد دارد با انتخاب فرانسه به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود، فرصتی برای لابی کردن در موضوع مذاکرات هستهای با ایران بیابد.
لاپید خطاب به مکرون گفت: «در آن زمان حق با شما بود و امروز حتا بیشتر از این حق دارید.»
نخستوزیر اسرائیل افزود: «وضعیت کنونی نمیتواند به همین شکل ادامه یابد. این امر منجر به یک مسابقه تسلیحات هستهای در خاورمیانه میشود که صلح جهانی را تهدید میکند.»
با وجود استقبال گرم و تمجید مکرون از لاپید، اما رئیسجمهوری فرانسه به اظهارات ۲۰۱۸ خود اشارهای نکرد و اینکه درست پیش از خروج ترامپ از توافق هستهای ۲۰۱۵ موسوم به برجام، کشورهای اروپایی تلاش کردند ترامپ را متقاعد کنند که برجام را ترک نکند.
مکرون در مورد مذاکرات کنونی هستهای برای بازگشت به برجام خطاب به لاپید گفت: «مایلم یک بار دیگر به شما یادآوری کنم که تمایل ما به نتیجه رساندن مذاکرات در مورد بازگشت به رعایت مفاد برجام در اسرع وقت است.»
رئیسجمهور فرانسه افزود: «ما با اسرائیل موافقیم که این توافق برای مهار فعالیتهای بیثباتکننده ایران کافی نخواهد بود، اما من بیش از هر زمان دیگری اطمینان دارم که ایرانی که در آستانه (قدرت) هستهای است، میتواند فعالیتهای خود را به شیوهای به مراتب خطرناکتر انجام دهد.» در پی آن مکرون تأکید کرد: «بنابراین ما باید از این توافق دفاع کنیم.»
فرانسه یکی از طرفهای فعال مذاکره هستهای با هدف احیای برجام است. اسرائیل میگوید در صورت بازگرداندن برجام، باید محدودیتهای سختتری را شامل شود و به فعالیتهای نظامی غیرهستهای ایران در سراسر منطقه نیز بپردازد.
لاپید برجام را "توافق خطرناکی" خواند و گفت که این توافق به اندازه کافی سخت و همهجانبه نیست.
او با بیان اینکه اسرائیل و فرانسه ممکن است در مورد محتوای توافق با یکدیگر اختلاف نظر داشته باشند، گفت: «اما ما در مورد واقعیتها اختلاف نظر نداریم: ایران همچنان به نقض برجام و توسعه برنامه خود ادامه میدهد و اورانیوم را فراتر از حد مجاز غنیسازی میکند و دوربینها[ی نظارتی آژانس] را از سایتهای هستهای برچیده است.»
اگرچه اسرائیل طرف مذاکرات هستهای نیست، اما نگران فعالیتهای هستهای دشمن دیرین خود، جمهوری اسلامی، و تلاش این کشور برای دستیابی به سلاح اتمی است. از این رو مقامات اسرائیل بارها تهدید کردهاند، در صورتی که در مناقشه با ایران گزینه دیپلماسی به بنبست برسد، این کشور دست به اقدامات یکجانبه و پیشگیرانه خواهد زد، به ویژه که اسرائیل با حزبالله، این نماینده جمهوری اسلامی در لبنان عملا در وضعیت جنگی به سر میبرد.
فرانسه از دوران استعمار از نفوذ بیشتری در لبنان برخوردار است؛ کشوری که در بحران عمیق اقتصادی به سر میبرد و روز شنبه گذشته اسرائیل سه پهپاد حزبالله را بر فراز سکوهای گازی خود در دریای مدیترانه سرنگون کرد.
یائیر لاپید در مورد این اقدام حزبالله که رهبران دولت لبنان نیز آن را تحریکآمیز خواندهاند، گفت: «در صورتی که این حملات تکرار شوند، اسرائیل دست روی دست نخواهد گذارد.»
یک مقام رسمی اسرائیلی گفته است، سکوی گازی کاریش در نزدیکی سواحل لبنان، نه تنها برای اسرائیل، بلکه برای اتحادیه اروپا نیز گاز تولید خواهد کرد، به ویژه که کشورهای اتحادیه اروپا به دنبال جایگزینی برای گاز روسیه هستند.اسرائیل و لبنان روابط دیپلماتیک رسمی ندارند، اما دو کشور هماکنون در مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری آمریکا برای تعیین مرزهای دریایی خود شرکت کردهاند. لبنان داعیه مالکیت بر بخشی از میدان گازی کاریش در دریای مدیترانه دارد.
مکرون در ملاقات خود با لاپید تلاش کرد اسرائیل را برای یک صلح بلندمدت با فلسطینیها ترغیب کند.
رئیسجمهور فرانسه گفت: «هیچ جایگزینی برای بازگشت به گفتوگوی سیاسی میان اسرائیلیها و فلسطینیها وجود ندارد» و باید کوشید «روندی که برای مدت طولانی متوقف شده است» را احیا کرد.
لاپید اما به فراخوان علنی ماکرون در مورد ضرورت تداوم مذاکرات صلح با فلسطینیها توجهی نشان نداد، و این بی دلیل نبود. اگرچه لاپید بر خلاف نتانیاهو از راه حل دو کشور با فلسطینیها حمایت میکند، اما در وضعیت کنونی به عنوان یک نخستوزیر موقت، در موقعیتی نیست که بتواند ابتکارات دیپلماتیک بزرگی از خود نشان دهد.