کریستیانو رونالدو به سران منچستر یونایتد اعلام کرده است به دلایل خانوادگی میخواهد این تیم را ترک کند. این درحالی است که یونایتد از چندروز قبل، تمرینات پیش فصلش را زیرنظر تن هاخ آغاز کرده و رونالدو مهمترین غایب تمرینات بوده است.
روی کاغذ، احتمالا تن هاخ، سرمربی جدید یونایتد،
بایستی بسیار ناراحت باشد که کریستیانو رونالدو یکی از بزرگترین و بهترین مهاجمین تاریخ قصد ترک تیمش را دارد. اما از طرف دیگر نبود رونالدو میتواند رقم زننده اتفاقات مثبتی برای منچستر باشد و باعث شود که تن هاخ تیم منسجمتری را راهی رقابتهای فصل جدید کند.
رونالدو حتی در 37 سالگی هم از قدرت گلزنی بالایی برخوردار است. اما سوال اساسی این روزها این است که آیا رونالدو در سالهای پایانی فوتبالش باعث بهبود عملکرد تیمهایی که در آنها حضور دارد، میشود یا برعکس، عملکرد آنها را تضعیف میکند؟
رونالدو در فصل گذشته توانست در رقابتهای لیگ برتر انگلیس 18 گل به ثمر برساند که این پایینترین رکورد ثبت شده توسط او در رقابتهای لیگهای داخلی اروپایی از زمان آخرین حضورش در الدترافورد در فصل 2009-2008 تا اکنون است. تا پیش از فصل 2022-2021، رونالدو موفق شد طی دوران حضورش در یوونتوس و رئال مادرید در 12 فصل پیاپی حداقل 21 گل در هر فصل به ثمر برساند که البته در 7 فصل از این 12 فصل توانست حتی بیش از 30 گل را نیز به ثمر برساند.
اگر پنالتیها را هم درنظر بگیریم، از زمانی که رونالدو تنها 20 سال داشت (فصل 2006-2005) تا به حال حتی یک بار هم نشده است که میانگین تعداد گلهای او در هر 180 دقیقه (یعنی در دو بازی پشت سرهم) طی یک فصل به کمتر از عدد یک برسد که این آمار بسیار فوق العادهای به حساب میآید. در تصویر زیر، میانگین تعداد گلهایی که رونالدو در هر 90 دقیقه در رقابتهای لیگهای داخلی طی یک فصل به ثمر رساند را مشاهده میکنید.
اصلا هیچ جای شکی نیست که رونالدو در هر تیمی که باشد عملکرد فردی فوق العادهای را به ثبت میرساند. اما، به گمان بسیاری از منتقدین، کارشناسان و همچنین هواداران فوتبال، رونالدو اگرچه در شاخصهای فردی هنوز هم رکوردهای بینظیری بهجای میگذارد اما عملکرد رونالدو در این سالهای آخر فوتبالش باعث کاهش قدرت تیمهایی شده که در آنها حضور داشته است. از ابتدا، وقتی رونالدو در تیمی حضور داشت، مربیان و بازیکنان آن تیم سعی میکردند تا خود را با رونالدو تطبیق دهند و نه اینکه رونالدو خود را با آنها وفق دهد.
در اولین فصل حضور رونالدو در منچستر، فرگوسن به کارلوس توز، وین رونی و پارک جی سونگ این وظیفه را محول میکرد تا مناطقی که رونالدو در دفاع تیمی پوشش نمیدهد را پوشش دهند.
این روش تا زمانی که هم تیمیهای رونالدو بتوانند ضعف او را در فاز دفاع جبران کنند، به خوبی جواب میدهد، اما وقتی که یاران رونالدو در دفاع تیمی ضعیف عمل کنند، قدرت تیم به شدت افت میکند. درست مثل اتفاقاتی که فصل گذشته افتاد و یونایتد فصل را به بدترین شکل ممکن به پایان رساند.
حال بیاییم به سوال مهمی که در بالا مطرح کردیم بپردازیم، آیا رونالدو باعث بهبود عملکرد تیمی میشود یا نه، بدتر باعث میشود که تیمهایی که در آنها حضور دارد، عملکرد ضعیفتری از خود نشان دهند؟
در اولین دورهای که رونالدو در منچستر حضور داشت، این تیم را پس از کسب سه قهرمانی پیاپی لیگ جزیره ترک کرد که آمار فوق العادهای محسوب میشود به خصوص اینکه یونایتد از آن زمان تا اکنون نتوانسته است به قهرمانی لیگ جزیره برسد. اما،
در این چند سال اخیر (سالهای انتهایی مسیر حرفهای رونالدو)، او در هرتیمی که حضور داشته است عملکرد آن تیم ضعیفتر شده است. برای بررسی صحت ادعای مطرح شده، نگاهی به شاخص رتبه بندی "کلاب الو" (ClubElo) که طی سالهای اخیر بسیار مورد استفاده واقع میشود، میپردازیم.
کلاب الو یک نوع سیستم رتبه بندی است که به تیمها برمبنای پیروزیهایی که در مقابل حریفان خود به دست میآورند، امتیاز میدهد. طبق این سیستم، تیمهایی که در مقابل حریفان قدرتمندی در رقابتهای معتبرتر (مثل بازی در مقابل پاری سن ژرمن در لیگ قهرمانان اروپا) به پیروزی میرسند امتیاز بیشتری در مقایسه با حالتی که در مقابل رقبای ضعیفتر در تورنومنتهای سطح پایینتر (مثل بازی در مقابل نورویچ سیتی در لیگ برتر انگلیس) به پیروزی میرسند، تخصیص میدهد. همچنین، امتیازهایی که تیمها از دست میدهند نیز برمبنای تیمی که در مقابل آن شکست خوردهاند، وزن دهی میشوند.
با بررسی شاخص کاب الو متوجه میشویم که منچستریونایتد از زمانی که رونالدو به این تیم برگشته، قدرت تیمیاش به شدت کاهش یافته که این مسئله در پنج سال اخیر بی سابقه بوده است.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، از زمان حضور رونالدو در یونایتد شاخص کلاب الوی این تیم (قدرت تیمی) روند کاهشی را در پیش گرفته است.
البته منطقی نیست که بگوییم افت شدید در شاخص کلاب الوی منچستر صرفا به واسطه حضور رونالدو در این تیم بوده است. درواقع، اینجا یک رابطه همبستگی (و نه علت و معلولی) برقرار است. قطعا، رونالدو تنها عامل مشکلاتی که یونایتد در فصل گذشته با آن دست و پنجه نرم میکرد نبوده اما این مقاله قصد دارد به این نکته بپردازد که عملکرد تیمهایی که رونالدو در سالهای اخیر در آنها حضور داشته قربانی عملکرد فردی این بازیکن شده است.
در فصل 21-20، یونایتد با 73 گل زده و کسب مقام دوم، لیگ برتر انگلیس را به پایان رساند و با اضافه شدن ستاره بزرگی همچون رونالدو به ترکیب این تیم در فصل 22-21، همگان گمان میکردند که این تیم در این فصل بیش از هرزمان دیگری به قهرمانی لیگ جزیره و حتی لیگ قهرمانان اروپا نزدیک باشد. اما، شرایط به گونهای پیش رفت که یونایتد فصل را با مقام ششم و ثبت 57 گل که سهم ستاره پرتغالیشان 18 گل بوده، به پایان رساند.
به زبان ساده، تمام تحرکات یونایتد در خط حمله به رونالدو ختم میشد. 21 درصد شوتهای یونایتد توسط رونالدو زده شده که بیشترین میزان نسبت به سایر هم تیمیهای او بوده است، بعد از رونالدو، نزدیک ترین تعقیب کننده او، برونو فرناندز است که 17 درصد شوتهای یونایتد را زده است. رونالدو بدون اینکه درنظر بگیرد در بهترین موقعیت قرار دارد یا خیر، همیشه درخواست این را داشته که توپها برای او ارسال شوند تا بتواند گلزنی کند.
اما شرایط وقتی که منچستریونایتد مالکیت توپ را در اختیار نداشته، کاملا برعکس بوده است. درهمین راستا، آمارهای سایت استس بامب نشان میدهد که رونالدو به طور میانگین 6.7 پرس را در هر 90 دقیقه داشته که این پایین ترین میزان میان تمامی هافبکها و مهاجمین منچستر یونایتد بود. از لحاظ تعداد پرس، رونالدو در میان یک درصد پایینی مهاجمین لیگ برتر انگلیس قرار داشت.
این وضعیت در سایر تیمهایی که رونالدو در آنها حضور داشته نیز، مشاهده می شود. به عنوان مثال،
قبل از حضور رونالدو، یوونتوس توانست در فصل 2018-2017 با کسب 95 امتیاز و ثبت 86 گل به قهرمانی سری آ برسد. اما، در اولین فصل حضور رونالدو در یوونتوس، آنها توانستند با کسب 90 امتیاز و ثبت 70 گل به قهرمانی سری آ برسند که آمار ضعیف تری نسبت به فصل 2018-2017 محسوب میشد. در این فصل، رونالدو با به ثمررساندن 21 گل در سری آ، بهترین گلزن تیمش شد.
28 درصد شوتهای یوونتوس در فصل 2019-2018 توسط رونالدو زده شده (170 شوت) که حدود 2 برابر پائولو دیبالا، نفر دوم در ترکیب یوونتوس از حیث تعداد شوت، است. دیبالا توانست در این فصل 11 درصد شوتهای یوونتوس یعنی 64 شوت را به نام خود ثبت کند این درحالی است که از لحاظ پرس، دیبالا با ثبت میانگین 18.3 پرس در هر 90 دقیقه عملکرد بسیار بهتری نسبت به رونالدو که به طور میانگین 9.4 پرس در هر 90 دقیقه ثبت کرده، از خود به جای گذاشته، یعنی تقریبا دو برابر رونالدو در هر 90 دقیقه پرس داشته است.
حال بیاییم شاخص کلاب الوی تیم یوونتوس را بررسی کنیم که نشان میدهد که یوونتوس نیز شرایط مشابهی نسبت به یونایتد را تجربه کرده است. قدرت تیمی یوونتوس علیرغم کسب دو قهرمانی متوالی سری آ در دوسال اول حضور رونالدو، کاهش یافته است. سران یوونتوس رونالدو را به این تیم آوردند تا به آنها در رسیدن به رویای دیرینه خود یعنی قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا کمک کند، اما در عمل، در طی دوران حضور رونالدو در یووه، این تیم عملکرد ضعیف تری را نسبت به قبل از دوران حضور رونالدو از خود نشان داد. این ضعف در عملکرد یووه با تعویض چندین باره مربیان در این تیم (ماسیمیلیانو آلگری، مائوریتسیو ساری، آندرا پیرلو و حضور دوباره آلگری) تشدید شد.
تصویر زیر شاخص کلاب الوی یوونتوس از فصل 2017-2016 تا اکنون را نشان میدهد، همانطور که ملاحظه میکنید قدرت تیمی یووه طی دوران حضور رونالدو در این تیم روند کاهشی داشته است.
آیا در تورین همه به قیمت قربانی کردن عملکرد تیمی در تلاش بودند تا به رونالدو در امر گلزنی کمک کنند و عملکرد فردی او را بهبود بخشند؟ درهمین راستا، لئوناردو بونوچی، مدافع تیم ملی ایتالیا در مصاحبه ای با اتلتیک افشا کرد که رونالدو باعث شده بود که بازیکنان در زمین مسابقه خودخواهانهتر عمل کنند. بونوچی افزود: "
حضور رونالدو تاثیر زیادی برروی ما داشت. همین که با رونالدو تمرین می کردیم چیزهای زیادی را به ما اضافه میکرد و از او بسیار یاد میگرفتیم، اما، به طور ناخودآگاه همه ما فکر میکردیم صرف حضور رونالدو باعث میشود که بازیهایمان را ببریم. رونالدو باعث شد در این چند ساله، تلاش، فداکاری، فروتنی و تمایلمان برای حمایت از هم تیمی های خود را روز به روز از دست بدهیم."
به جز دورهای که رئال مادرید موفق به کسب دو قهرمانی لالیگا و چهار قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا شد، الگویی که در بالا از آن صحبت کردیم در سالهای آخر حضور رونالدو در رئال به وضوح دیده میشد.
رونالدو به جز فصل 2010-2009 در تمامی سالهایی که در برنابئو بود، موفق شد که عنوان بهترین گلزن اسپانیا را کسب کند، اما پس از فصل 2017-2016 که رئال توانست به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا و لالیگا (کسب دوگانه) برسد، قدرت تیمی رئال مادرید کاهش یافت و رئالیها فصل 2018-2017 را با رتبه نه چندان خوب سوم به اتمام رساندند.
الگوی فوق در سالهای دورتر به اندازه زمان حاضر پررنگ نبوده اما در همان دوران درخشان حضور رونالدو در رئال مادرید بازیکنی مثل کریم بنزما مجبور بود تا به عنوان مکمل رونالدو بازی کند و به نوعی تمام تلاش او در این بود که به او کمک کند تا گلزنی کند اما بنزما حالا که از سایه رونالدو خارج شده است، در 34 سالگی تاثیرگذارترین مهره رئال مادرید است و در فصل 2022-2021 توانست بهترین نمایش خود را ارائه بدهد و با ثبت 44 گل به رئال مادرید در کسب دو گانه (قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا و لالیگا) کمک بسزایی کرد.
تصویر زیر شاخص کلاب الوی رئال مادرید از سال 2007 تا اکنون را نشان میدهد، همانطور که مشاهده میکنید قدرت تیمی رئال مادرید در سالهای آخر حضور رونالدو در این تیم روند کاهشی داشته است.
این الگویی که در بالا به آن اشاره کردیم صرفا ازین جهت بود که کمی ما را درخصوص تاثیر حضور رونالدو در تیمها (بعد از 30 سالگی این بازیکن) به تفکر وا دارد و نمیشود براساس آن به یک نتیجه قطعی رسید که رونالدو باعث کاهش عملکرد تیمهایی که درآنها حضور داشته، شده است. اگر تیمی بخواهد رونالدو را به خدمت بگیرد بایستی ابتدا از خود این سوال را بپرسد که آیا حاضر است دفاع تیمیش را قربانی افزایش قدرت تهاجمیاش کند یا خیر.
رونالدو دیروز به طور رسمی خواهان جدایی از یونایتد شد و از تیمهای بایرن مونیخ، پاری سن ژرمن و چلسی به عنوان مشتریان اصلی این فوق ستاره نامبرده میشود که چلسی باتوجه به اینکه تاد بولی یکی از مالکین چلسی با ژرژ مندس مدیربرنامههای رونالدو در ماه گذشته جلسه داشته است، نسبت به سایرین علاقه بیشتری به جذب رونالدو دارد. تعداد تیمهای خواهان رونالدو طبیعتا نمیتواند زیاد باشد چون هرتیمی که میخواهد رونالدو را به خدمت بگیرد بایستی از سه ویژگی برخوردار باشد: 1) در لیگ قهرمانان اروپا فصل جدید حضور داشته باشد، 2) قادر به پرداخت حقوق بسیار بالای رونالدو باشد، 3) بتواند حضور 90 دقیقه ای رونالدو را در بازیها تضمین کند، باتوجه به اینکه طی سالیان اخیر، میانگین دقایق حضور رونالدو در هر بازی کاهش چندانی نداشته است.
در تصویر زیر تعداد بازیهایی که رونالدو در لیگهای داخلی اروپایی در هر فصل به میدان رفته، نشان داده شده است، همانطور که مشاهده میکنید رونالدو حتی در 37 سالگی هم تمایل دارد در اکثر بازیها به طور کامل بازی کند.
از آنجاکه تیمهای تن هاخ از زمان حضور او در آژاکس تا به حال سبک مشخصی را به نمایش گذاشته اند، بدیهی است که او بخواهد قدرتش را در رختکن یونایتد دیکته کند و توقع داشته باشد که تمامی بازیکنان در راستای اهداف تاکتیکی او عمل کنند. اگر رونالدو منچستر را ترک کند (که احتمال آن بسیار زیاد است)، تن هاخ بیشترین منفعت را خواهد برد.
منبع: اتلتیک