تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۰ ساعت ۱۶:۲۸
کد مطلب : ۳۴۶۵۳۵
مکه؛ اولین شهر هوشمند جهان اسلام می‌شود
گروه بین الملل: امیر مکه در عربستان سعودی اعلام کرد که تلاش می‌کند مکه را به "اولین شهر هوشمند جهان اسلام" تبدیل کند.
شاهزاده خالد الفیصل، بیان کرد: برای توسعه مکه نیاز به تلاش مشترک است. قصد داریم مکه را به اولین شهر هوشمند جهان اسلام تبدیل کنیم.فیصل گفت: «ایجاد زیرساخت دیجیتالی به بسیاری از پروژه‌ها وابسته بوده و امکان ندارد این پروژه که شامل تشکل‌های حج و عمره نیز می‌شود تا قبل از یک سال تکمیل شود.» عربستان سعودی در بیانیه‌ای در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که پروژه توسعه‌ای در چارچوب برنامه چشم انداز ۲۰۳۰ که قرار است در مکه از جمله مسجد الحرام انجام شود، اجرایی خواهد شد.
چرا آمریکا مجددا به سمت عربستان سعودی گرایش پیدا کرد؟
کان کاگلین، نویسنده بریتانیایی و روزنامه‌نگار در حوزه‌های دفاعی و روابط خارجی، در یادداشتی که در روزنامه اماراتی «نشنال» منتشر شده است، با نگاهی به تحولات اخیر، به‌دلایل اهمیت کشور عربستان سعودی در منطقه و در مناسبات جهانی، به‌ویژه برای ایالات متحده، پرداخته است. او در یادداشت خود به این اشاره می‌کند که همزمان با آماده‌سازی‌های نهایی برای سفر جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، به عربستان سعودی، این کشور در مرکز فعالیت‌های دیپلماتیک شدید قرار گرفت. در‌حالی‌که در منطقه امید زیادی وجود دارد که سفر بایدن به ازسرگیری روابط ایالات متحده با متحد دیرینه‌اش در حوزه خلیج فارس کمک کند، شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، نیز ابتکار عمل برای احیای روابط در منطقه را در دست گرفت. ولیعهد سعودی در تلاش برای هماهنگی با شرکای کلیدی منطقه پیش از ورود بایدن، در طول هفته‌های گذشته، به کشورهای مصر، اردن و ترکیه سفر کرد. شاهزاده محمد بن‌سلمان ۳۱ خردادماه، در دیدار با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، ضمن تاکید بر حمایت مالی مهمی از قاهره و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در آن کشور، گفت‌وگوهای مفصلی درباره «امور سیاسی منطقه‌ای و گسترده‌تر بین‌المللی» با او داشت. یک روز پس از آن، ولیعهد سعودی در امان نیز گفت‌وگوهای مشابهی با ملک عبدالله، پادشاه اردن، داشت و سپس برای ملاقات با رجب‌طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، به آنکارا رفت.
به نوشته کاگلین، «در مصر و اردن، مذاکرات در درجه اول بر این موضوع متمرکز بود که سفر بایدن ممکن است چه پیامدهایی برای منطقه، به‌ویژه در رابطه با موضوع ایران، داشته باشد. همچنین گفت‌وگوهایی درباره تاثیر احتمالی درگیری‌های اوکراین بر منطقه، به‌ویژه احتمال آسیب‌دیدن مصر از کمبود غلات، انجام شد». تا پیش از حمله روسیه، اوکراین حدود یک‌سوم نیاز جهانی به غلات را تامین می‌کرد که بیشتر آن به منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) صادر می شد. اما جنگ در اوکراین بر منابع تامین غلات به‌شدت تاثیر گذاشته و ترس از گرسنگی را افزایش داده است. یکی دیگر از محورهای مهم دیدارهای اخیر شاهزاده محمد بن‌سلمان با سران مصر و اردن، نشست آتی شورای همکاری خلیج فارس بود که عربستان سعودی در ۱۶ ژوئیه (۲۵ تیرماه) در جده میزبانش خواهد بود و رهبران مصر، اردن، عراق و ایالات متحده نیز در آن حضور خواهند داشت.
در یادداشت روزنامه «نشنال» اشاره شده است که مذاکرات ولیعهد سعودی در قاهره و امان با هدف «هماهنگی مواضع درقبال موضوع‌های کلیدی پیش از نشست مشترک با جو بایدن» انجام شده است. براساس این یادداشت، سفر شاهزاده محمد بن‌سلمان به ترکیه نیز به‌اندازه سفرش به دو کشور مصر و اردن اهمیت داشت. این سفر در واقع بخشی از روند بهبود روابط، پس از تشدید تنش‌ها بین دو کشور در چند سال گذشته است که درپی قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، در استانبول در سال ۲۰۱۸ در استانبول، بیش‌از پیش تیره شده بود. البته نخستین گام در راستای بهبود روابط دو کشور را در ماه آوریل، اردوغان با سفرش به عربستان سعودی برداشته بود. شاهزاده محمد نیز به‌طور متقابل با انجام نخستین سفر رسمی خود به ترکیه پس از ولیعهدشدنش در سال ۲۰۱۷ میلادی، به اقدام اردوغان پاسخ داد. پیش از گفت‌وگوی دوجانبه، اردوغان اعلام کرد که هدف اصلی او ارتقای روابط ترکیه و عربستان سعودی به «درجه بسیار بالاتر» است.
سفر ولیعهد سعودی به ترکیه در زمانی انجام می شد که این کشور بدترین بحران اقتصادی خود در دو دهه اخیر را ازسر می‌گذراند و با توجه به درپیش بودن انتخابات در سال آینده، اردوغان به‌دنبال حمایت مالی است. بهبود روابط دو کشور منجربه لغو تحریم غیررسمی کالاهای ترک ازسوی ریاض شده است که صادرات آنکارا به آن کشور را تا ۹۰درصد کاهش داده بود. مذاکرات پیشین منجربه برداشته‌شدن محدودیت‌های اعما‌شده بر تجارت، سفرهای هوایی و همچنین پخش برنامه‌های تلویزیونی محبوب ترکیه‌ای در عربستان سعودی شده است. به نوشته کاگلین، علاوه‌بر این، پیشنهادهایی وجود دارد که براساس آن‌‌ها ممکن است یک معامله مبادله (سوآپ) ارزی بالقوه بین دو کشور ترتیب داده شود، زیرا آنکارا دچار کمبود ذخایر ارز خارجی است و برای حفظ ارزش پول خود، یعنی لیر، که همچنان درحال سقوط است، به‌شدت به این منابع نیاز دارد. در ازای بهبود روابط اقتصادی با آنکارا، عربستان سعودی درپی امضای قراردادهایی در حوزه‌های انرژی و دفاعی است. در یادداشت روزنامه «نشنال» اشاره شده است سعودی‌ها برای خرید پهپادهای مسلح ساخت ترکیه به‌نام بیرقدار ابراز علاقه کرده‌اند. این پهپادها به‌تازگی در مناطق جنگی در اوکراین، سوریه، لیبی و منطقه قره‌باغ کوهستانی عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند.
در ادامه این یادداشت آمده است: «تلاش‌های دیپلماتیک شاهزاده محمد در مقطعی حساس برای منطقه انجام می‌شود و به‌شدت انتظار می‌رود که دیدار ماه آینده آقای بایدن نشان‌دهنده تغییری مهم در سیاست کاخ سفید باشد. دولت بایدن از زمان روی کار آمدنش تا به امروز، تمرکز اصلی سیاست خود در خاورمیانه را بر تلاش برای احیای برجام، توافق هسته‌ای بحث‌برانگیز با جمهوری اسلامی ایران، گذاشته است. کاخ سفید با دنبال‌کردن چنین سیاستی، این تصور را ایجاد کرده که چندان نگران حفظ روابط دیرینه خود با عربستان سعودی، متحد نزدیک ایالات متحده، نیست. کاگلین با تاکید بر این موضوع، اشاره می‌کند که روابط نزدیک این دو کشور، به سال ۱۹۴۵ و زمانی بازمی‌گردد که فرانکلین روزولت، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، با ملک عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی در آن زمان، در یک کشتی جنگی آمریکایی ملاقات کردند.
نگرانی‌های عربستان سعودی درباره بی‌توجهی دولت بایدن به منافع آن کشور، زمانی تشدید شد که جو بایدن در یکی از نخستین اقدام‌های خود به‌عنوان رئیس جمهوری آمریکا، شورشیان حوثی یمن را که تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند، از فهرست گروه‌های تروریستی واشنگتن حذف کرد. براساس یادداشت منتشرشده در روزنامه «نشنال»، این اقدام به‌منظور نشان‌دادن یک حرکت مبنی‌بر حسن نیت به ایران و به همان اندازه، تشویق حوثی‌ها برای مشارکت در مذاکرات صلح یمن طراحی شده بود؛ اما به نظر می‌رسد که اقدام آمریکایی‌ها تاثیر چندانی بر تهران نداشت، ضمن این‌که حوثی‌ها نیز با افزایش حملات خود علیه عربستان سعودی و امارات متحده عربی به آن پاسخ دادند.
اکنون با توجه به بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران، به نوشته کاگلین، انتظارهای فزاینده‌ای ایجاد شده است که بایدن روابط خود با عربستان سعودی و دیگر متحدانش در حوزه خلیج فارس را بهبود بخشد. بر اساس این یادداشت، «مطمئنا در واشنگتن آگاهی فزاینده‌ای وجود دارد که با وجود تمام سرمایه سیاسی که کاخ سفید برای احیای برجام سرمایه‌گذاری کرده است، چشم‌انداز توافق با تهران، با گذشت زمان، دورتر به نظر می‌رسد، به ویژه به این دلیل که ایران درحین انجام مذاکرات، به فعالیت‌های غنی‌سازی خود نیز ادامه داده است… درنتیجه، دولت بایدن [هرچند] با تاخیر، به اهمیت داشتن متحدان قوی و قابل اعتماد در منطقه مانند عربستان سعودی پی برده است».
شاهزاده خالد الفیصل، بیان کرد: برای توسعه مکه نیاز به تلاش مشترک است. قصد داریم مکه را به اولین شهر هوشمند جهان اسلام تبدیل کنیم.فیصل گفت: «ایجاد زیرساخت دیجیتالی به بسیاری از پروژه‌ها وابسته بوده و امکان ندارد این پروژه که شامل تشکل‌های حج و عمره نیز می‌شود تا قبل از یک سال تکمیل شود.» عربستان سعودی در بیانیه‌ای در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که پروژه توسعه‌ای در چارچوب برنامه چشم انداز ۲۰۳۰ که قرار است در مکه از جمله مسجد الحرام انجام شود، اجرایی خواهد شد.
چرا آمریکا مجددا به سمت عربستان سعودی گرایش پیدا کرد؟
کان کاگلین، نویسنده بریتانیایی و روزنامه‌نگار در حوزه‌های دفاعی و روابط خارجی، در یادداشتی که در روزنامه اماراتی «نشنال» منتشر شده است، با نگاهی به تحولات اخیر، به‌دلایل اهمیت کشور عربستان سعودی در منطقه و در مناسبات جهانی، به‌ویژه برای ایالات متحده، پرداخته است. او در یادداشت خود به این اشاره می‌کند که همزمان با آماده‌سازی‌های نهایی برای سفر جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، به عربستان سعودی، این کشور در مرکز فعالیت‌های دیپلماتیک شدید قرار گرفت. در‌حالی‌که در منطقه امید زیادی وجود دارد که سفر بایدن به ازسرگیری روابط ایالات متحده با متحد دیرینه‌اش در حوزه خلیج فارس کمک کند، شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، نیز ابتکار عمل برای احیای روابط در منطقه را در دست گرفت. ولیعهد سعودی در تلاش برای هماهنگی با شرکای کلیدی منطقه پیش از ورود بایدن، در طول هفته‌های گذشته، به کشورهای مصر، اردن و ترکیه سفر کرد. شاهزاده محمد بن‌سلمان ۳۱ خردادماه، در دیدار با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، ضمن تاکید بر حمایت مالی مهمی از قاهره و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در آن کشور، گفت‌وگوهای مفصلی درباره «امور سیاسی منطقه‌ای و گسترده‌تر بین‌المللی» با او داشت. یک روز پس از آن، ولیعهد سعودی در امان نیز گفت‌وگوهای مشابهی با ملک عبدالله، پادشاه اردن، داشت و سپس برای ملاقات با رجب‌طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، به آنکارا رفت.
به نوشته کاگلین، «در مصر و اردن، مذاکرات در درجه اول بر این موضوع متمرکز بود که سفر بایدن ممکن است چه پیامدهایی برای منطقه، به‌ویژه در رابطه با موضوع ایران، داشته باشد. همچنین گفت‌وگوهایی درباره تاثیر احتمالی درگیری‌های اوکراین بر منطقه، به‌ویژه احتمال آسیب‌دیدن مصر از کمبود غلات، انجام شد». تا پیش از حمله روسیه، اوکراین حدود یک‌سوم نیاز جهانی به غلات را تامین می‌کرد که بیشتر آن به منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) صادر می شد. اما جنگ در اوکراین بر منابع تامین غلات به‌شدت تاثیر گذاشته و ترس از گرسنگی را افزایش داده است. یکی دیگر از محورهای مهم دیدارهای اخیر شاهزاده محمد بن‌سلمان با سران مصر و اردن، نشست آتی شورای همکاری خلیج فارس بود که عربستان سعودی در ۱۶ ژوئیه (۲۵ تیرماه) در جده میزبانش خواهد بود و رهبران مصر، اردن، عراق و ایالات متحده نیز در آن حضور خواهند داشت.
در یادداشت روزنامه «نشنال» اشاره شده است که مذاکرات ولیعهد سعودی در قاهره و امان با هدف «هماهنگی مواضع درقبال موضوع‌های کلیدی پیش از نشست مشترک با جو بایدن» انجام شده است. براساس این یادداشت، سفر شاهزاده محمد بن‌سلمان به ترکیه نیز به‌اندازه سفرش به دو کشور مصر و اردن اهمیت داشت. این سفر در واقع بخشی از روند بهبود روابط، پس از تشدید تنش‌ها بین دو کشور در چند سال گذشته است که درپی قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، در استانبول در سال ۲۰۱۸ در استانبول، بیش‌از پیش تیره شده بود. البته نخستین گام در راستای بهبود روابط دو کشور را در ماه آوریل، اردوغان با سفرش به عربستان سعودی برداشته بود. شاهزاده محمد نیز به‌طور متقابل با انجام نخستین سفر رسمی خود به ترکیه پس از ولیعهدشدنش در سال ۲۰۱۷ میلادی، به اقدام اردوغان پاسخ داد. پیش از گفت‌وگوی دوجانبه، اردوغان اعلام کرد که هدف اصلی او ارتقای روابط ترکیه و عربستان سعودی به «درجه بسیار بالاتر» است.
سفر ولیعهد سعودی به ترکیه در زمانی انجام می شد که این کشور بدترین بحران اقتصادی خود در دو دهه اخیر را ازسر می‌گذراند و با توجه به درپیش بودن انتخابات در سال آینده، اردوغان به‌دنبال حمایت مالی است. بهبود روابط دو کشور منجربه لغو تحریم غیررسمی کالاهای ترک ازسوی ریاض شده است که صادرات آنکارا به آن کشور را تا ۹۰درصد کاهش داده بود. مذاکرات پیشین منجربه برداشته‌شدن محدودیت‌های اعما‌شده بر تجارت، سفرهای هوایی و همچنین پخش برنامه‌های تلویزیونی محبوب ترکیه‌ای در عربستان سعودی شده است. به نوشته کاگلین، علاوه‌بر این، پیشنهادهایی وجود دارد که براساس آن‌‌ها ممکن است یک معامله مبادله (سوآپ) ارزی بالقوه بین دو کشور ترتیب داده شود، زیرا آنکارا دچار کمبود ذخایر ارز خارجی است و برای حفظ ارزش پول خود، یعنی لیر، که همچنان درحال سقوط است، به‌شدت به این منابع نیاز دارد. در ازای بهبود روابط اقتصادی با آنکارا، عربستان سعودی درپی امضای قراردادهایی در حوزه‌های انرژی و دفاعی است. در یادداشت روزنامه «نشنال» اشاره شده است سعودی‌ها برای خرید پهپادهای مسلح ساخت ترکیه به‌نام بیرقدار ابراز علاقه کرده‌اند. این پهپادها به‌تازگی در مناطق جنگی در اوکراین، سوریه، لیبی و منطقه قره‌باغ کوهستانی عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند.
در ادامه این یادداشت آمده است: «تلاش‌های دیپلماتیک شاهزاده محمد در مقطعی حساس برای منطقه انجام می‌شود و به‌شدت انتظار می‌رود که دیدار ماه آینده آقای بایدن نشان‌دهنده تغییری مهم در سیاست کاخ سفید باشد. دولت بایدن از زمان روی کار آمدنش تا به امروز، تمرکز اصلی سیاست خود در خاورمیانه را بر تلاش برای احیای برجام، توافق هسته‌ای بحث‌برانگیز با جمهوری اسلامی ایران، گذاشته است. کاخ سفید با دنبال‌کردن چنین سیاستی، این تصور را ایجاد کرده که چندان نگران حفظ روابط دیرینه خود با عربستان سعودی، متحد نزدیک ایالات متحده، نیست. کاگلین با تاکید بر این موضوع، اشاره می‌کند که روابط نزدیک این دو کشور، به سال ۱۹۴۵ و زمانی بازمی‌گردد که فرانکلین روزولت، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، با ملک عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی در آن زمان، در یک کشتی جنگی آمریکایی ملاقات کردند.
نگرانی‌های عربستان سعودی درباره بی‌توجهی دولت بایدن به منافع آن کشور، زمانی تشدید شد که جو بایدن در یکی از نخستین اقدام‌های خود به‌عنوان رئیس جمهوری آمریکا، شورشیان حوثی یمن را که تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند، از فهرست گروه‌های تروریستی واشنگتن حذف کرد. براساس یادداشت منتشرشده در روزنامه «نشنال»، این اقدام به‌منظور نشان‌دادن یک حرکت مبنی‌بر حسن نیت به ایران و به همان اندازه، تشویق حوثی‌ها برای مشارکت در مذاکرات صلح یمن طراحی شده بود؛ اما به نظر می‌رسد که اقدام آمریکایی‌ها تاثیر چندانی بر تهران نداشت، ضمن این‌که حوثی‌ها نیز با افزایش حملات خود علیه عربستان سعودی و امارات متحده عربی به آن پاسخ دادند.
اکنون با توجه به بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران، به نوشته کاگلین، انتظارهای فزاینده‌ای ایجاد شده است که بایدن روابط خود با عربستان سعودی و دیگر متحدانش در حوزه خلیج فارس را بهبود بخشد. بر اساس این یادداشت، «مطمئنا در واشنگتن آگاهی فزاینده‌ای وجود دارد که با وجود تمام سرمایه سیاسی که کاخ سفید برای احیای برجام سرمایه‌گذاری کرده است، چشم‌انداز توافق با تهران، با گذشت زمان، دورتر به نظر می‌رسد، به ویژه به این دلیل که ایران درحین انجام مذاکرات، به فعالیت‌های غنی‌سازی خود نیز ادامه داده است… درنتیجه، دولت بایدن [هرچند] با تاخیر، به اهمیت داشتن متحدان قوی و قابل اعتماد در منطقه مانند عربستان سعودی پی برده است».
پربينندهترين مطالب و خبرها
