گروه جامعه: میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در کشور نگران کننده است. آن طور که معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت گفته میزان استفاده از ماسک در دهه اول محرم حدود ۳۲ درصد برآورد شده است.
براساس گزارش وزارت بهداشت و درمان نیز حدود 1480 نفر به دلیل ابتلا به کووید-19 در بخش مراقبت ویژه بیمارستانهای کشور تحت درمان قرار دارند.
با این حال بیشتر کارشناسان میگویند اطلاعات مناسبی در دست نیست تا به کمک آن بتوان مشخص کرد که در چه مرحلهای از پیک هفتم کرونا قرار داریم.دکترمسعود یونسیان، دبیرکمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید-۱۹ از کارشناسانی است که معتقدند برای درک بهتر شرایط اپیدمی در کشور باید نگاهی به شرایط دنیا و کشورهای همسایه اندخت.آن طور که یونسیان توضیح میدهد این روزها روند اپیدمی در کشورهای افریقایی کاهشی است در کشورهای اروپایی نیز بحران پشت سر گذاشته شده اما در امریکا مدتی است، نمودارها توقف در قله اپیدمی را به تصویر میکشند.به گفته او، شرایط اپیدمی در جنوب شرق آسیا نیز افزایشی است.
دبیرکمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید-۱۹ درباره شرایط اپیدمی در کشورمان به میگوید: در منطقه مدیترانه شرقی که شامل کشورمان نیز میشود شرایط اپیدمی افزایشی است.این درحالی است که هفته گذشته آمار مراجعه بیماران سرپایی و بستری در مراکز درمانی کاهش داشت. آن طور که دکتر یونسیان میگوید در این بین اما باید به چند نکته توجه کرد.
روند موقتی کاهش ابتلا
چهارشنبه گذشته بود که معاون درمان وزارت بهداشت از این گفت که آمار مراجعه بیماران سرپایی و بستری به مراکز درمانی کاهشی شده است. او ابراز امیدواری کرد که این روند ادامه پیدا کند. با این حال تجربه بسیاری از کشورها نشان میدهد که نمیتوان به ادامه روند کاهش تعداد بیماران امیدوار بود.دکتر یونسیان دراین باره توضیح میدهد: آمار مراجعه بیماران سرپایی و بستری در بسیاری از کشورها پس از چند روز کاهش دوباره افزایشی شده است. برای نمونه کشورهایی مانند عراق و بحرین چنین شرایطی داشتهاند و این روند در اروپا نیز اتفاق افتاده است.
به همین دلیل میتوان گفت این احتمال که در کشورمان نیز پس از چند روز روند کاهشی ابتلا و بستری بیماران دوباره افزایشی شود، جدی است.مساله دیگر تجمعاتی است که در چند روز گذشته شاهد آن بودهایم و به احتمال قوی نتایج آن تا دو هفته آینده در آمارها خود را نشان میدهد.
آمار تعطیلات، آمار غیر قابل اعتماد
نکته دیگری که هنگام بررسی آمارهای ابتلا و مرگ و میرناشی از کووید-۱۹ باید در نظر گرفت، تعطیلاتی است که در هفته گذشته شاهدش بودیم، چراکه در روزهای تعطیل معمولا آمار مراجعه به مراکز درمانی و انجام تستهای کرونا کاهش پیدا میکند.دبیرکمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید-۱۹ دراین باره میگوید: باتوجه به اینکه در روزهای تعطیل بیماران کمتری به مراکز درمانی مراجعه میکنند و تستهای کمتری نیز گرفته میشود، میتوان گفت گزارشهایی که یک روز بعد از روزهای تعطیل درخصوص کرونا ارائه می شود، قابل اعتماد نیست. آن طور که او میگوید با توجه به اینکه هفته گذشته چند روز تعطیل بود. برای تحلیل شرایط اپیدمی به آمارهای هفته گذشته نمیتوان استناد کرد.
لزوم به روز رسانی نظام سلامت
بیش از دوسال است که شیوع کرونا در کشورمان شرایط زندگی را دستخوش تغییر کرده در این مدت شاهد اجرای تصمیمهای نامناسب زیادی از سوی مدیران بودهایم. تصمیمهایی که هزینه زیادی به کشور تحمیل کرده این درحالی است که به نظر میرسد برخی مدیران از اشتباهات گذشته درس نمیگیرند و هنوز برای کنترل اپیدمی به آزمون و خطا دست میزنند. به همین دلیل نیاز است که برخی مدیران شیوه عملکرد خود را تغییر دهند و شرایط را برای فعالیت نیروهای متخصص و جوان فراهم کنند.
اویل هفته گذشته بود که خبر تغییر رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت منتشر شد و به این ترتیب شهنام عرشی به جای محمد مهدی گویا سکان هدایت مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت و درمان را در دست گرفت.کارشناسان امیدوارند این تغییر سبب بهبود عملکرد وزارت بهداشت در کنترل اپیدمی شود.
دبیرکمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید-۱۹درباره تغییرات انجام شده در مرکز مدیریت بیماریهای واگیر میگوید: با توجه به این تغییر امیدواریم رویکرد جدیدی در دستور کارمدیران قرار گیرد تا از فناوری و نیروهای متخصص جوان بیشتری استفاده شود و کارشناسان دسترسی راحتتری به دادهها پیدا کنند.
کم نیستند کارشناسانی که معتقدند سیستم بهداشت کشور نیازمند تحول است. دکتر یونسیان یکی از این کارشناسان است.
او عنوان کند: نظام سلامت کشورمان قوی است و در روستاها و شهرهای کوچک شرایط تقریبا مناسبی داریم با این حال باید بپذیریم که سیستم بهداشتی کشور نیازمند به روز رسانی است.آن طور که او توضیح میدهد در نظام سلامت کشور افراد توانمند و ساختار مناسب وجود دارد. اما شرایط برای استفاده از این ظرفیتها هنوز آن طور که باید فراهم نشده است.
مساله دیگری که باید مورد توجه مدیران نظام سلامت قرار گیرد توجه بیشتر به شفافیت است، چراکه بدون شفافیت نمیتوان انتظار اعتماد سازی و همراهی مردم را داشت.دکتر یونسیان دراین باره توضیح میدهد: شفافیت باید فراتر از سطح وزارت بهداشت و در ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز مورد توجه قرار گیرد تا شهروندان با تصمیمهای این ستاد بیش از گذشته همراه شوند.
او ادامه میدهد: مدیران باید درباره تصمیمهایی که میگیرند به شهروندان توضیحات لازم را ارائه کنند. برای نمونه باید توضیح دهند که چرا یک واکسن را از چرخه واکسیناسیون خارج میکنند؟ یا چرا تاریخ مصرف یک واکسن تمدید میشود؟ به گفته یونسیان این تصمیمها اشتباه نبوده بلکه شیوه ارائه آنها به شهروندان مناسب نبوده است.
کارشناسان معتقدند وقتی شفافیت در دستورکار ستاد ملی مبارزه با کرونا قرار گیرد به دنبال آن اعتماد افزایش پیدا میکند و در نتیجه با افزایش سرمایههای اجتماعی و کمک شهروندان راحتتر میتوان مشکلات جامعه را حل کرد.