تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹ ساعت ۱۳:۳۱
کد مطلب : ۳۵۷۴۳۷
همه چیز دربارۀ آلزایمر؛ چطور از ابتلا به آلزایمر جلوگیری کنیم؟
امروز در این مطلب قصد داریم که در مورد رایج‌ترین بیماری زوال عقل یعنی آلزایمر صحبت کنیم. بیماری که در کنار پارکینسون جز شایع‌ترین بیماری‌ها و عارضه‌ها در تمامی دنیا هستند و افراد زیادی را درگیر خودشان کرده‌اند. این نوع بیماری روند توسعه‌ای داشته و بر زندگی فرد تاثیر مستقیمی می‌گذارد. در ادامه بیشتر در مورد اینکه آلزایمر چیست، علائم، پیشگیری و روش‌های تشخیص آن صحبت می‌کنیم. اگر شما هم در این باره کنجکاو هستید در ادامه همراه ما باشید.
آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یا همان Alzheimer که به اختصار به آن AD هم گفته می‌شود یکی بیماری و اختلال مغزیست که در آن توانایی‌های به خاطر سپردن رفته رفته کم می‌شود، تا جایی که فرد مبتلا حتی قادر به انجام ساده‌ترین کارها هم نیست. این بیماری اغلب اوقات در اواسط 60 سالگی در افراد دیده می‌شود.
این بیماری برگرفته از اسم دکتر Alois Alzheimer است که در سال 1906 برای اولین بار شاهد تغییرات و علائم فراموشی در لایه‌های مغز بوده است.
منظور از زوال عقل شرایطی است که در آن حافظه، تفکر و رفتار فرد تحت تاثیر منفی قرار می‌گیرد. آلزایمر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه بیشتر در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم. بیماری که با از دست دادن خفیف حافظه شروع می‌شود و تا جایی ادامه پیدا می‌کند که فرد حتی توانایی صحبت کردن و واکنش نشان دادن به محیط را از دست می‌دهد. جالب است بدانید که اگر این بیماری در سنین کمتر از 60 سال شناسایی شود به عنوان آلزایمر جوانی یا آلزایمر زودرس شناخته می‌شود.
AD بخش‌هایی از مغز که وظیفه فکر کردن، به خاطر سپردن و صحبت کردن را بر عهده دارد را دچار آسیب می‌کند.
مراحل مختلف آلزایمر
بیماری AD گاها با توجه به شدتی که در هر مرحله دارد به چند استیج مختلف تقسیم می‌شود:
استیج 1 تا 3(پیش از زوال عقل و اختلال شناختی خفیف)
1. در این مرحله علائم اولیه زوال عقل مشاهده می‌شود. در این مرحله نیازی به مراقبت‌های ویژه نیست.
2. در این مرحله علائم اولیه و زودرسی مانند فراموش کردن انجام کارها دیده می‌شود.
3. در مرحله سوم شاهد از دست دادن حافظه و همچنین تمرکز فرد به صورت گسترده‌تری هستید. این علائم تنها توسط افرادی که به فرد درگیر AD خیلی نزدیک باشند قابل رویت هستند.
استیج 4 تا 7(زوال عقل)
1. آلزایمر اغلب در مرحله چهارم شناسایی می‌شود اما همچنان خفیف است. اینجا شاهد از دست دادن حافظه و همچنین عدم توانایی در مدیریت کارها خواهید بود.
2. در مرحله پنجم علائم از متوسط تا شدید متغیر هستند و فرد برای انجام کارهایی مانند غذا خوردن و بیرون رفتن به کمک نیاز دارد.
3. زمانی که آلزایمر بیمار در مرحله شش قرار دارد یعنی برای انجام کارهایی مانند لباس پوشیدن و توالت هم حتی به کمک دائمی نیاز دارد.
4. و اما آخرین و شدیدترین مرحله از آلزایمر که شخص توانایی تکلم و حرکتی خودش را به تدریج از دست می‌دهد.
علت بروز بیماری آلزایمر چیست؟
هنوز هم متخصصین دلیل واحد و مشخصی برای بروز بیماری آلزایمر پیدا نکرده‌اند. اما اغلب اوقات برخی از فاکتورها احتمال بروز بیماری را چندین برابر می‌کنند. به عنوان مثال از سن و سال فرد گرفته تا ژنتیک، سبک زندگی و فاکتورهای محیطی. (منبع: زوم لایف)
همان طور که گفتیم بیماری آلزایمر یک بیماری مغزی پیش‌رونده است، این یعنی با گذشت زمان شدت آن بیشتر می‌شود. از دیگر علت‌های این بیماری می‌توانیم به رسوب‌های آمیلوئید، گره‌های نوروفیبریلاری و مرگ نورون‌ها اشاره کنیم.
پلاک‌های آمیلوئید(Amyloid plaques)
در واقع رسوب‌هایی در خارج از سلول‌های مغزی هستند که از عبور صحیح سیگنال‌های مغزی جلوگیری می‌کنند.
گره‌های نوروفیبریلاری(Neurofibrillary tangles)
رسوب‌هایی در داخل سلول مغزی که از رسیدن غذا و انرژی به سلول‌های مغزی جلوگیری می‌کنند که این موضوع باعث کشته شدن سلول‌ها می‌شوند و در نهایت زوال عقلی ظاهر می‌شود.
مرگ نورون‌ها(Neuronal death)
مرگ نورون‌ها و رشته‌‌های عصبی باعث کوچک شدن غشای بیرونی مغز می‌شود. بخشی که برای حافظه، زبان و توانایی تصمیم‌گیری کاملا حیاتی است. زمانی که این قشا در طول زمان کوچک‌تر می‌شود بیماری آلزایمر خودش را نشان می‌دهد.
علائم این بیماری خاموش را بشناسید
همه ما گه‌گاهی فراموشی مقطعی و کوتاه مدت را تجربه می‌کنیم. اینکه دیروز ناهار چی داشتیم؟ یا اینکه تاریخ جلسه بعدی‌مان چه روزیست؟! اما آلزایمر متفاوت است و افراد مبتلا به این بیماری علائم و رفتارهایی از خودشان نشان می‌دهند که با گذشت زمان تنها بدتر و بدتر می‌شوند. از این نشانه‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
• از دست دادن حافظه و تاثیر این موضوع بر فعالیت‌های روزانه، به عنوان مثال فراموش کردن ملاقات‌های مهم
• فراموش کردن نحوه استفاده از وسایل و انجام کارها، برای نمونه نحوه استفاده از تلفن همراه!
• عدم توانایی در حل مسئله
• ناتوانی در صحبت کردن و نوشتن به صورت سلیس و صحیح
• ابتلا به سردرگمی در مورد زمان و مکان
• از دست دادن قدرت تصمیم‌گیری و قضاوت
• کاهش بهداشت فردی
• تغییر دائمی حالات و شخصیت
• کناره‌گیری از دوستان، خانواده و جامعه
• عدم اشتیاق نسبت به فعالیت‌هایی که در گذشته لذت بخش بودند
• فراموش کردن تدریجی افراد و مکان‌ها
• زوال مهارت‌های اجتماعی
• بروز احساسات غیر قابل پیش بینی
فراموش نکنید که این علائم همیشه هم به صورت قطعی نشان دهنده آلزایمر نیستند. به عنوان مثال ممکن است مرتبط با پزشکانی با تخصص‌های دیگر هم‌چون دکتر گوش و حلق و بینی را باشد. بنابراین بهتر است که با یک پزشک مشورت کنید.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
پیشنهاد ما به شما این است که در صورت مشاهده اولین علائم AD چه در خودتان یا در اعضای خانواده سریعا با یک دکتر متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. اگر هر چه زودتر آلزایمر را تشخیص دهید می‌توانید از حوادث ناگوار آینده پیشگیری کنید. این بیماری شوخی بردار نیست و ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه فرد درگیر تمامی توانایی‌های حیاتی خودش را از دست بدهد و نیاز به مراقبت دائمی داشته باشد.
آیا امیدی به درمان هست؟
متاسفانه هیچ درمان قطعی و شناخته شده‌ای تا به امروز برای AD پیدا نشده است. با این حال متخصصین سعی می‌کنند با استفاده از برخی داروها و روش‌های درمانی روند بیماری را کندتر کنند و پیشرفت آن را به تاخیر بیندازند. به عنوان مثال در مراحل ابتدایی تا متوسط اغلب اوقات پزشکان از داروهایی مانند دونپزیل(آریسپت) یا ریواستیگمین(اکسلون) کمک می‌گیرند. این داروها کمک می‌کنند تا سلول‌های عصبی سیگنال‌های را بهتر ارسال و دریافت کنند.
به علاوه یکی دیگر از داروهایی که در مراحل اولیه زیاد تجویز می‌شود آدوکانوماب(Aduhelm) است. آدوکانوماب پلاک‌های پروتئینی که در اثر آلزایمر به وجود آمده‌اند را کاهش می‌دهد و مسیر رفت و آمد سیگنال‌ها را هموار می‌کند.
فراموش نکنید که داروها تنها بخشی از پروسه درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری هستند. بیشتر اوقات در کنار داروها تغییر سبک زندگی هم به فرد بیمار توصیه می‌شود. به عنوان مثال از ساده کردن وظایف گرفته تا استراحت کافی، حضور در محیطی آرام و حتی کاهش فاکتورهایی که منجر به حواس پرتی می‌شوند همه و همه می‌توانند موثر باشند.
سخن پایانی
آلزایمر یک بیماری پیچیده و مرموز است که دانشمندان سعی دارند جنبه‌های مخفی آن را کشف کنند. دنبال کردن سبک زندگی سالم ممکن است از بروز آن پیشگیری کند. اما اگر که در خانواده و نزدیکان فردی تجربه آلزایمر داشته حتما با پزشک مشورت کنید. با اینکه تشخیص این بیماری کمکی به درمان قطعی آن نمی‌کند اما مسلما می‌توان با داروهای مناسب روند آن را آهسته‌تر کرد.
آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یا همان Alzheimer که به اختصار به آن AD هم گفته می‌شود یکی بیماری و اختلال مغزیست که در آن توانایی‌های به خاطر سپردن رفته رفته کم می‌شود، تا جایی که فرد مبتلا حتی قادر به انجام ساده‌ترین کارها هم نیست. این بیماری اغلب اوقات در اواسط 60 سالگی در افراد دیده می‌شود.
این بیماری برگرفته از اسم دکتر Alois Alzheimer است که در سال 1906 برای اولین بار شاهد تغییرات و علائم فراموشی در لایه‌های مغز بوده است.
منظور از زوال عقل شرایطی است که در آن حافظه، تفکر و رفتار فرد تحت تاثیر منفی قرار می‌گیرد. آلزایمر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه بیشتر در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم. بیماری که با از دست دادن خفیف حافظه شروع می‌شود و تا جایی ادامه پیدا می‌کند که فرد حتی توانایی صحبت کردن و واکنش نشان دادن به محیط را از دست می‌دهد. جالب است بدانید که اگر این بیماری در سنین کمتر از 60 سال شناسایی شود به عنوان آلزایمر جوانی یا آلزایمر زودرس شناخته می‌شود.
AD بخش‌هایی از مغز که وظیفه فکر کردن، به خاطر سپردن و صحبت کردن را بر عهده دارد را دچار آسیب می‌کند.
مراحل مختلف آلزایمر
بیماری AD گاها با توجه به شدتی که در هر مرحله دارد به چند استیج مختلف تقسیم می‌شود:
استیج 1 تا 3(پیش از زوال عقل و اختلال شناختی خفیف)
1. در این مرحله علائم اولیه زوال عقل مشاهده می‌شود. در این مرحله نیازی به مراقبت‌های ویژه نیست.
2. در این مرحله علائم اولیه و زودرسی مانند فراموش کردن انجام کارها دیده می‌شود.
3. در مرحله سوم شاهد از دست دادن حافظه و همچنین تمرکز فرد به صورت گسترده‌تری هستید. این علائم تنها توسط افرادی که به فرد درگیر AD خیلی نزدیک باشند قابل رویت هستند.
استیج 4 تا 7(زوال عقل)
1. آلزایمر اغلب در مرحله چهارم شناسایی می‌شود اما همچنان خفیف است. اینجا شاهد از دست دادن حافظه و همچنین عدم توانایی در مدیریت کارها خواهید بود.
2. در مرحله پنجم علائم از متوسط تا شدید متغیر هستند و فرد برای انجام کارهایی مانند غذا خوردن و بیرون رفتن به کمک نیاز دارد.
3. زمانی که آلزایمر بیمار در مرحله شش قرار دارد یعنی برای انجام کارهایی مانند لباس پوشیدن و توالت هم حتی به کمک دائمی نیاز دارد.
4. و اما آخرین و شدیدترین مرحله از آلزایمر که شخص توانایی تکلم و حرکتی خودش را به تدریج از دست می‌دهد.
علت بروز بیماری آلزایمر چیست؟
هنوز هم متخصصین دلیل واحد و مشخصی برای بروز بیماری آلزایمر پیدا نکرده‌اند. اما اغلب اوقات برخی از فاکتورها احتمال بروز بیماری را چندین برابر می‌کنند. به عنوان مثال از سن و سال فرد گرفته تا ژنتیک، سبک زندگی و فاکتورهای محیطی. (منبع: زوم لایف)
همان طور که گفتیم بیماری آلزایمر یک بیماری مغزی پیش‌رونده است، این یعنی با گذشت زمان شدت آن بیشتر می‌شود. از دیگر علت‌های این بیماری می‌توانیم به رسوب‌های آمیلوئید، گره‌های نوروفیبریلاری و مرگ نورون‌ها اشاره کنیم.
پلاک‌های آمیلوئید(Amyloid plaques)
در واقع رسوب‌هایی در خارج از سلول‌های مغزی هستند که از عبور صحیح سیگنال‌های مغزی جلوگیری می‌کنند.
گره‌های نوروفیبریلاری(Neurofibrillary tangles)
رسوب‌هایی در داخل سلول مغزی که از رسیدن غذا و انرژی به سلول‌های مغزی جلوگیری می‌کنند که این موضوع باعث کشته شدن سلول‌ها می‌شوند و در نهایت زوال عقلی ظاهر می‌شود.
مرگ نورون‌ها(Neuronal death)
مرگ نورون‌ها و رشته‌‌های عصبی باعث کوچک شدن غشای بیرونی مغز می‌شود. بخشی که برای حافظه، زبان و توانایی تصمیم‌گیری کاملا حیاتی است. زمانی که این قشا در طول زمان کوچک‌تر می‌شود بیماری آلزایمر خودش را نشان می‌دهد.
علائم این بیماری خاموش را بشناسید
همه ما گه‌گاهی فراموشی مقطعی و کوتاه مدت را تجربه می‌کنیم. اینکه دیروز ناهار چی داشتیم؟ یا اینکه تاریخ جلسه بعدی‌مان چه روزیست؟! اما آلزایمر متفاوت است و افراد مبتلا به این بیماری علائم و رفتارهایی از خودشان نشان می‌دهند که با گذشت زمان تنها بدتر و بدتر می‌شوند. از این نشانه‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
• از دست دادن حافظه و تاثیر این موضوع بر فعالیت‌های روزانه، به عنوان مثال فراموش کردن ملاقات‌های مهم
• فراموش کردن نحوه استفاده از وسایل و انجام کارها، برای نمونه نحوه استفاده از تلفن همراه!
• عدم توانایی در حل مسئله
• ناتوانی در صحبت کردن و نوشتن به صورت سلیس و صحیح
• ابتلا به سردرگمی در مورد زمان و مکان
• از دست دادن قدرت تصمیم‌گیری و قضاوت
• کاهش بهداشت فردی
• تغییر دائمی حالات و شخصیت
• کناره‌گیری از دوستان، خانواده و جامعه
• عدم اشتیاق نسبت به فعالیت‌هایی که در گذشته لذت بخش بودند
• فراموش کردن تدریجی افراد و مکان‌ها
• زوال مهارت‌های اجتماعی
• بروز احساسات غیر قابل پیش بینی
فراموش نکنید که این علائم همیشه هم به صورت قطعی نشان دهنده آلزایمر نیستند. به عنوان مثال ممکن است مرتبط با پزشکانی با تخصص‌های دیگر هم‌چون دکتر گوش و حلق و بینی را باشد. بنابراین بهتر است که با یک پزشک مشورت کنید.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
پیشنهاد ما به شما این است که در صورت مشاهده اولین علائم AD چه در خودتان یا در اعضای خانواده سریعا با یک دکتر متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. اگر هر چه زودتر آلزایمر را تشخیص دهید می‌توانید از حوادث ناگوار آینده پیشگیری کنید. این بیماری شوخی بردار نیست و ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه فرد درگیر تمامی توانایی‌های حیاتی خودش را از دست بدهد و نیاز به مراقبت دائمی داشته باشد.
آیا امیدی به درمان هست؟
متاسفانه هیچ درمان قطعی و شناخته شده‌ای تا به امروز برای AD پیدا نشده است. با این حال متخصصین سعی می‌کنند با استفاده از برخی داروها و روش‌های درمانی روند بیماری را کندتر کنند و پیشرفت آن را به تاخیر بیندازند. به عنوان مثال در مراحل ابتدایی تا متوسط اغلب اوقات پزشکان از داروهایی مانند دونپزیل(آریسپت) یا ریواستیگمین(اکسلون) کمک می‌گیرند. این داروها کمک می‌کنند تا سلول‌های عصبی سیگنال‌های را بهتر ارسال و دریافت کنند.
به علاوه یکی دیگر از داروهایی که در مراحل اولیه زیاد تجویز می‌شود آدوکانوماب(Aduhelm) است. آدوکانوماب پلاک‌های پروتئینی که در اثر آلزایمر به وجود آمده‌اند را کاهش می‌دهد و مسیر رفت و آمد سیگنال‌ها را هموار می‌کند.
فراموش نکنید که داروها تنها بخشی از پروسه درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری هستند. بیشتر اوقات در کنار داروها تغییر سبک زندگی هم به فرد بیمار توصیه می‌شود. به عنوان مثال از ساده کردن وظایف گرفته تا استراحت کافی، حضور در محیطی آرام و حتی کاهش فاکتورهایی که منجر به حواس پرتی می‌شوند همه و همه می‌توانند موثر باشند.
سخن پایانی
آلزایمر یک بیماری پیچیده و مرموز است که دانشمندان سعی دارند جنبه‌های مخفی آن را کشف کنند. دنبال کردن سبک زندگی سالم ممکن است از بروز آن پیشگیری کند. اما اگر که در خانواده و نزدیکان فردی تجربه آلزایمر داشته حتما با پزشک مشورت کنید. با اینکه تشخیص این بیماری کمکی به درمان قطعی آن نمی‌کند اما مسلما می‌توان با داروهای مناسب روند آن را آهسته‌تر کرد.
پربينندهترين مطالب و خبرها
