با آبگیری سد چم‌‍‌شیر، آب تمام پنج رودخانه خوزستان شور خواهد شد

گروه جامعه: این روزها، اخبار متعددی پیرامون هشدار کارشناسان و صاحبنظران پیرامون آبگیری سد چم شیر در گچساران «کهکیلویه و بویراحمد» در شمال استان خوزستان در محافل رسانه‌ای مطرح شده و کابوس فاجعه‌آمیز سد گتوند و شوری آب کارون را در ذهن کشاورزان منطقه بار دیگر زنده کرده است.  
 اسماعیل کهرم، مشاور پیشین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در امور محیط طبیعی، کارشناس محیط زیست و استاد دانشگاه در گفتگویی با سایت امتداد، ضمن یادآوری تبعات آبگیری سد گتوند در منطقه جنوب کشور، اظهار داشت: اتفاقی که در ماجرای سد گتوند افتاد، این بود که آقایان طرح این سد را ریختند و هنگام ساخت به این فکر افتادند که چرا ارتفاع آن را زیاد نکنیم! ارتفاع سد را تا ۲۵ متر افزایش دادند و نتیجه این شد که دریاچه پشت سد، وسعت بیشتری به خود بگیرد. 
 در پی این اتفاق، آب جمع شده در پشت سد به گنبد نمکی رسید که در زیر آب قرار داشت. محل قرار داشتن این گنبد نمکی، مدت‌ها قبل توسط کارشناسان رصد شده بود. این گنبد، یک ترکیب بزرگ نمکی است که در زیر سطح خاک قرار گرفته و وقتی که آب سد گتوند افزایش پیدا کرد به این گنبد رسید.  
 
🔘کشاورزان در ماجرای سد گتوند به کنایه می‌گفتند که تنها می‌توانیم خیارشور بکاریم! 
 گنبد نمکی، هنگام قرار گرفتن در مجاورت رطوبت، رشد می‌کند و این گنبد نیز با تماس با آب پشت سد رشد کرد و آب رودخانه کارون را به شکل جدی شور کرد. به طوری که کشاورزان در همان دوره به کنایه می‌گفتند که ما از این به بعد، تنها می‌توانیم خیارشور بکاریم! آب سد گتوند به حدی شور شد که وقتی سرازیر می‌شد، تمام آب و حتی سطح خاک را هم شور کرده بود. در مورد سد چم شیر هم چنین اتفاقی در انتظار است.  
 به حدی ارتفاع سد چم شیر را افزایش داده‌اند که آب پشت سد به یک گنبد نمکی رسیده است. وجود شمار قابل توجهی از فروچاله‌ها در مجاورت این سد، نشان از قابلیت بالای انحلال داشته و به محض آغاز آبگیری آن، احتمال گریزپذیری آب نیز متصور خواهد بود. در نتیجه با آبگیری این سد، باید منتظر افزایش قابل توجه شوری آب منطقه باشیم.  
 همان اشتباهات محاسباتی که در سد گتوند شاهد آن بودیم در ماجرای سد چم‌شیر نیز در انتظار منطقه جنوب کشور است. آقایان وقتی طرحی را کارشناسی می‌کنند، قادر به اکتفا به همان نظر کارشناسی نبوده و فورا به فکر افزایش ارتفاع سد می‌افتند. مثلا وقتی عنوان می‌شود که ارتفاع سد در طرح اولیه ۹۰ متر بوده، وقتی به این ارتفاع می‌‌رسند به این فکر می‌افتند که ارتفاع آن را باز هم افزایش دهند. این اشتباه سبب خواهد شد که کشاورزان باز هم به فکر کاشت خیارشور در منطقه بیفتند!  
 همان فاجعه‌ای که در ماجرای سد گتوند در حوزه کشاورزی خوزستان شاهد بودیم در انتظار سد چم‌شیر است. در منطقه خوزستان، بخصوص در امتداد پنج رود این منطقه، گنبدهای نمکی فراوانی داریم که زیر خاک پنهان شده‌اند. البته همین گنبدهای نمکی در حال حاضر آشکار شده و شاید، ۱۰۰ سال قبل کسی اساسا نمی‌دانست که گنبد نمکی چیست و در کجا قرار گرفته است.  
باید قلمرو گنبدهای نمکی را مراعات کنیم. در غیر این صورت و با آبگیری سد چم‌شیر، حجم گنبدهای نمکی زیر آب در این منطقه تا چندین برابر افزایش یافته آب رودهای کارون، زهره، دز، کرخه و تمام پنج رودخانه منطقه را به شکل فزاینده و نگران‌کننده‌ای شور خواهد شد.