گروه سیاسی: خبرآنلاین نوشت: بالاخره پس از گذشت یک سال و اندی از زمان تذکر رهبری به نمایندگان، قانون انتخابات اصلاح شد و اجرای آن در دستور کار انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.نمایندگان اگر چه ملزم شدند برای تایید نهاد هایی بالادستی با این قانون بندهایی ازآن را حذف کنند اما هرچه بود توانستند اجرای آن را به امسال برسانند.بر اساس این قانون به دستور وزارت کشور داوطلبان میبایست تا دو هفته دیگر (۱۶ مرداد)پیش ثبت نام انجام دهند و اینجاست که دست جریانهای سیاسی ورود کننده به عرصه انتخابات زودتر از سنوات گذشته برای مردم بر ملا خواهد شد. به گفته وزیر کشور اگر کسی در پیش ثبت نام شرکت نکند، فرصت را از دست داده است. بنابراین، کسانی که تمایل دارند برای پیش ثبت نام اقدام کنند، باید اسناد و مدارک خود را آماده سازند.به گفته وی با این روند وقتی به ثبت نام نهایی برسیم، ثبت نامهای غیرواقعی (کسانی که مدارک لازم را ندارند) را نخواهیم داشت و این گونه به داوطلبان واقعی رسیدگی خواهیم کرد. همچنین وحیدی از هدف گذاری مشارکت ۶۰درصدی مردم در این انتخابات سخن گفته ،امری که شاید بواسطه نحوه جدید بروز و ظهور نیروها و خودروهای بدون آرم پلیس در میادین شهر موانعی را برای محقق شدن در پیش داشته باشد و موجبات قهر بیشتر مردم با صندوق ها را فراهم آورد. «خبرآنلاین» در گفت و گو با حشمت الله فلاحت پیشه نماینده سابق مجلس به این موضوعات پرداخته است.
از نظر شما نمایندگان در اصلاح قانون انتخابات منافع ملی را در نظر گرفته اند و یا منافع جناحی و در نهایت با توجه به این قانون، فضای مشارکت مردم در انتخابات چگونه خواهد بود؟
یک ضعفی در کشور داریم و آن فقدان نظام جامع انتخابات است. در دنیا دستکاری در قوانین انتخابات کم صورت میگیرد، متاسفانه در ایران در سال انتخابات قوانین انتخابات عوض میشود و به این دلیل شائبه انتخاباتی وجود دارد. در مجالسی هم که بنده بودم خیلی از این کارها را انجام میدادند . مثلا در مورد استانی شدن انتخابات مجلس که به درد مملکت میخورد، از سال اول مجلس پیگیری میکردیم و در نهایت رد میشد. ولی یک سری اصلاحات دیگری انجام میشد .امسال هم اصلاحات انجام شد و خوشبختانه بخشی از آن پس گرفته شد مثل انتخابات تناسبی و ممنوعیت بیش از سه دوره نمایندگی و مواردی از این دست ، ولی بخش هایی از آن وجود دارد که قابل تامل است مثل ثبت نام کاندیداها از ۱۶مرداد و انجام بررسیهای اولیه در این مدت که دقیقا یک حالت رعب میآفریند. این در حالی است که مسئله انتخابات ما الان مشارکت ومهم تر از آن کارآمدی منتخبان است.
کارآمدی به چه منظور،اصلاح قوانین یا عملکرد؟
یعنی به وعده هایی که در زمان کاندیداتوری میدهند عمل کنند. این دو مسئله از جمله مسائلی است که روز به روز در جامعه ما نسبت به آن اعتراض بیشتری شکل میگیرد. ما میبینیم در انتخابات مشارکت کاهش پیدا میکند و یک نوع دلسردی به وجود میآید و تازه در همان روز انتخابات یک عده ای به هر دلیلی و تحت هر شرایطی میآیند رای میدهند ولی باز آن مشارکت حداکثری که یک زمانی در ایران زبانزد بود شکل نمی گیرد.
آقای وزیر کشور گفته اند هدف گذاری ما برای مشارکت ۶۰ درصدی است، آیا ملزومات و بسترهای لازم برای تحقق این هدف فراهم است؟
با دو دیدی که در مورد میزان مشارکت و کارآمدی عرض کردم رسیدن به آن ۶۰ درصد خیلی سخت است. به هرحال میبینیم که هم مجلس و هم دولت در حوزه کارآمدی با انتقادات جدی مواجه هستند و عده ای هم به گونه ای عمل میکنند که رقابت بین همین مجلسی ها و دولتی ها باشد و حتی لیستهای اصلی هم از همین ها باشد. اگر اینطور باشد انتظار مشارکت ۶۰ درصدی محقق نمی شود. باید از ۱۶مرداد که پیش ثبت نام صورت میگیرد یک شرایطی برای انتخابات واقعی شکل بگیرد نه اینکه یک عده در مقامی باشند که بگویند چه کسانی بیایند، یعنی طرف منتخب است ولی دارد شرط تعیین میکند.
یعنی دامن زدن به همان داستان خالص سازی ...
بدتر از آن، یک سری سوالات جدی الان در جامعه وجود دارد.مثلا در انتخابات ریاست جمهوری یک سری افرادی رد صلاحیت شدند که اصلا برای مردم قابل توجیه نبود.یعنی فارغ از اینکه به افراد ما رای بدهیم یا ندهیم کسانی بودند که سالها مسئولیتهای اصلی و کلان مملکت را داشته اند .اینها سوالاتی است که باقی مانده است و در نتیجه باقی ماندن سوالات برای مردم کاهش مشارکت میشود.
قبول دارید عده ای هم به این کاهش مشارکت دامن میزنند ،مثلا انجمن حجتیه و پایداری ها بدشان نمی آید تا انتخابات حداقلی باشد و بتوانند انتخابات را مهندسی کنند و در راستای همان یکدست سازی گام بردارند؟
بله ،به هرحال یکی از نتایج مشارکت ضعیف شکل گیری حوزههای نخبگانی ضعیف تر است ،یعنی وقتی تعدد نزد انتخاب شوندگان وجود داشته باشد انتخاب کنندگان بیشتری هم حضور دارند و افراد قوی تری میآیند .الان متاسفانه در قانون به این ضعف توجه نشده است و واقعا برای عده ای رای آوری و ماندن در کانون قدرت مهم است ،در صورتی که ما باید بپذیریم که نخبگان سیاسی عمر محدودی دارند و آن چیزی که باید بماند نهادهای سیاسی است. انتخابات یکی از بنیادی ترین نهادهای جامعه است و مردم باید به نتیجه برسند که در عمل این نظر آنهاست که تبدیل به مدیریت سیاسی در کشور میشود.
نمونه بارز این موضوع را در ترکیه شاهد هستیم ،در این کشور با این حال نظام سکولار است ولی مسلمانها با رای بالا و مشارکت حدود ۸۰ درصد مردم رای میآوردند .در آنجا نقش احزاب و فشارهای موجود را میبینیم و همانطور که میدانید در ترکیه هر ۱۰ سال یک کودتا وجود داشته است .چکار کنیم که به انتخاباتی نزدیک به انتخابات ترکیه برسیم؟
خودتان هم گفتید،حزب باید با دموکراسی همزاد باشد که در ایران اینطور نیست. من بارها گفته ام جناحهای سیاسی کلاهبردارترین بازیگران سیاسی در ایران هستند.کلاهبردار کیست؟ کلاهبردار کسی است که چند معامله را با چند نفر بر سر یک موضوع میبندد،مثل کسی که یک زمین را به چند نفر میفروشد. اگر جریانهای سیاسی کلاهبردار نباشند هر دوره با یک اسم وارد عرصه نمی شوند ،آنها سلیقه مردم را میبینند میگویند امروز اسم اقتصادی بگذاریم ،سلیقه تغییر میکند اسم سیاسی میگذارند .از آن بدتر اینکه یک زمانی همه با هم میآیند یک وعده میدهند بعد از چند سال که به وعده عمل نمی شود میشوند دو تا کلاهبردار و از همدیگر جدا میشوند و میگویند ما جدا هستیم و طرف مقابل را عامل شکست معرفی میکنند ،در همه این کلاهبرداریهای سیاسی به مردم ظلم میشود.حزب مانع کلاهبرداری سیاسی میشود چون حزب یک تاریخ و قوانینی دارد و حضور و غیاب نمایندگان توسط احزاب صورت میگیرد.مسئول رسیدگی به تبلیغات و شعارهای انتخاباتی حزب است وافراد نمی توانند خارج از چارچوب حزبی وعده بدهند .در ایران هر کسی میآید جزو حزب میشود و به شعارهایش هم عمل نمی کند و بعدا هم میگوید من از این حزب جدا شدم و به سوی جریان دیگری میرود و زود محو میشود.
در قانون انتخابات به شورای نگهبان زمان بیشتری جهت بررسی صلاحیت ها داده شده است، افزایش زمان بررسی شورای نگهبان از ۶۰ روز به ۱۳۴ روز میتواند موجب ورود همه گروه ها و جریان سیاسی به عرصه انتخابت شود؟
اگر هدف افزایش زمان و فعالیت انتخاباتی باشد خوب است ولی اگر هدف شکار کردن باشد نتیجه عکس میدهد.
معمولا طی سنوات گذشته عنوان شده شورای نگهبان از زمان کافی برای بررسی صلاحیت ها برخوردار نیست ،آیا این افزایش زمان میتواند این بهانه را از شورای نگهبان دور کند؟
در شهرستان ها از همان ابتدا معتمدین محلی به جمع آوری اطلاعات کاندیدا میپردازند،آیا میتوانیم بپذیریم شورای نگهبان در مورد اقای لاریجانی و جهانگیری و اینها اطلاعات کافی در دست نداشت ،مگر میشود.سال ها آنها مقام داشته اند و لذا اینها توجیهات است .در کشور ما توجیه میکنند و میروند.هر تناقضی منجر به یک ریزش در جامعه میشود،خیلی از مومنین هم الان دچار ریزش شده اند چرا که وقتی میبینند طرف در حالی که انحصار گرفته به دروغ میگوید دارم از گرسنگی میمیرم و یا طرف میگوید تحریم و طرفدار فیلتر است ولی خودش فیلتر شکن وارد میکند ، این تناقض ها منجر به ریزش میشوند. به هر حال مردم تا چه حد خود توجیه باشند و بگویند مصلحت این است در حالی که خیلی از مسائل قابل توجیه نیست.در دیپلماسی عمومی اصل بر اقناع است و وقتی قانع نکنی فکر میکنی که یک پاسخی داده اید و رفته است.خیلی از وعدههای عمل نشده باعث شلوغ شدن خیابانها شد .
ما از مشارکت حداکثری میگوییم ،با توجه به اتفاقی که الان در مورد حجاب افتاده است و وجود خودروهای بی نام و نشان پلیس در میدانهای شهر و نحوه برخورد به طریق عکسبرداری از کم حجابها ایا میتوانیم به آشتی مردم با صندوق رای امید داشته باشیم و یا اینکه این نحوه برخورد موجبات دوری بیشتر آنها را فراهم خواهد کرد؟
من قبلا هم گفته ام وقتی الان مجلس و دولت درگیر قانون حجاب و عفاف هستند این ماشینهای ارشاد بدون آرم گشت چکاره هستند،ضمن اینکه خیلی ها هم میتوانند از این سوءاستفاده کنند ،مثل فیلم گشت ارشاد. وقتی کسی ضابط است و به ایشان گفته اند مردم چه حق و حقوقی دارند و جرم شان چیست فرق دارد ولی وقتی راجع به اینها صحبت میشود این کارها بنظر من نشان دهنده برخورد سیاسی با یک پدیده اجتماعی است و این که کسی مسئولیت آن را نپذیرفته به این دلیل است که همه میدانستتد این طرح محکوم به شکست است و قطعا تاثیر منفی خواهد داشت.