گروه بین الملل: معتبرترین موسسات آموزش عالی چین هرساله برای جذب بهترین و با استعدادترین دانشجویان، نبردی سخت برپا میکنند. دود این رقابت شدید و پرتنش، نیز بیشتر به چشم خانواده نخبگان میرود.
فرض کنید نتایج کنکور اعلام شده و شما رتبه بسیار خوبی را کسب کردهاید. شما برای مثال رؤیای تحصیل در رشته حقوق را در سر میپروراندید و اکنون میتوانید در هر دانشگاهی که بخواهید ادامه تحصیل دهید.
تصور کنید روی کاناپه خانهتان نشستهاید و مشغول فکر به انتخابتان هستید که ناگهان تلفنتان زنگ میزند؛ در آن سوی خط مسئول جذب نخبگان دانشگاه تهران قرار دارد و از شما میخواهد برای تحصیل این دانشگاه را برگزینید. چند دقیقه بعد مسئول مشابهی از دانشگاه بهشتی با شما تماس میگیرد، کمی بعد از دانشگاه علامه طباطبایی و هرکدام میخواهند شما را مجاب به تحصیل در موسسه خود کنند.
چنین چیزی نه در ایران رخ میدهد و نه حتی در فرانسه و یا آمریکا. اما این روندی است که در چین کاملا جاافتاده است. به گزارش «پروژه چین»، رسانه اینترنتی مستقر در ایالات متحده که مشخصا به موضوعات چین میپردازد، این رقابت برای جذب نخبگان هر سال بین دوتا از بهترین موسسات آموزش عالی چین یعنی دانشگاه چینهوا و دانشگاه پکن، پس از اعلام نتایج جائوکائو (آزمون ملی ورودی مراکز آموزش عالی) اتفاق میافتد.
این آزمون جامع ورودی به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در دهه ۱۹۵۰ بنیان نهاده شد. دانشآموزان طی آن ظرف چند روز در آزمونهای مختلف زبان چینی، انگلیسی، ریاضی، تاریخ، جغرافیا، فیزیک، شیمی و علم سیاست شرکت میکنند و نمره بدست آمده از این آزمون مشخص میکند داوطلبان مجاز به تحصیل در چه دانشگاهی هستند.
معمولا برای دسترسی به بهترین دانشگاهها، امتیاز داوطلب باید از ۷۵۰ امتیاز دستکم ۶۰۰ امتیاز باشد و اگرچه تقریبا ۶۰ درصد داوطلبان این آزمون موفق به ورود به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی میشوند اما تنها تعداد اندکی از آنها میتوانند به موسسات درجه یک راه یابند. در جامعه چین موفقیت آکادمیک حرف اول را میزند و فارغالتحصیل شدن از یکی از این دانشگاههای درجه یک، به معنای اعتلای اجتماعی و مالی است. با اعلام نتایج آزمون، ارتشی از اوپراتورهای تلفن این موسسات با هدف جذب بهترین مغزها، خانوادهها را هدف بمباران تماسهایشان قرار میدهند. همزمان «تیمهای جذب» در هتلهای مختلف اتاق رزرو میکنند تا اگر لازم شد، با داوطبان قرار بگذارند و آنها را مجاب به ثبتنام در موسسههایشان کنند.
هدف این کارزار هم کاملا مشخص است. دانشگاهها با جذب بهترین نخبگان، حداقل امتیازات لازم برای پذیرششان را بالا میبرند. هرچه این امتیاز بالاتر باشد، دانشگاه معتبرتر است.
یکی از دانشآموزانی که در آزمون ملی ورود به مراکز آموزش عالی توانسته بود بالاترین امتیاز را در شهر خود کسب کند میگوید: «نتایج ساعت ۶ صبح منتشر شدند. نخستین تماس با خانواده من ساعت ۷ صبح انجام شد. دانشگاه پکن بود. بیست دقیقه بعد تلفن دوباره زنگ زد. اینبار نماینده دانشگاه چینهوا بود. او حتی از اولی بسیار مصرتر بود.»
این دانشآموز و خانوادهاش با ملاقات با این نماینده موافقت میکنند و تمام شب را تا ساعت سه بامداد به بررسی برنامههای این دانشگاه اختصاص میدهند. بر اساس دادههای «پروژه چین» این دانشآموز نخبه درنهایت به دانشگاه چینهوا پیوسته است.گاهی اوقات نیز اقدامات برای جذب نخبگان، تهاجمیتر و زودتر آغاز میشوند. هر دو دانشگاه با هدف «وفادار ساختن» دانشآموزان برتر، آنها را به سمینارها، کنفرانسها و اردوهای تابستانی دعوت میکنند که در واقع راهی برای حفظ آنها و تسهیل استخدام آنها در آینده است.
گاه نیز آخرین مرحله رقابت برای جذب دانشجویان نخبه، با تنشهای بیشتری همراه است. بنابر گزارش پروژه چین، در این مرحله رقابت به حدی شدید میشود که تیمهای جذب کننده شروع به طرح اتهام، افترا و اقدام به خشونت یا روی آوری به دیگر ابزارهای فساد علیه یکدیگر میکنند.این رسانه اینترنتی مینویسد: «فساد و حتی خشونت در میان این تیمهای جذبکننده را تنها میتوان با اقدامات برخی دانشگاههای آمریکایی برای جذب نخبههای ورزشی مقایسه کرد.»