تا به حال چای ایرانی واقعی نوشیده‌اید؟

دکتر محسن نساج، دارای مدرک دکتری بیماری شناسی گیاهی گفت: فرسودگی ماشین آلات اکثر کارخانجات چای‌سازی، نبود شبکه‌های همکاری موثر میان بنگاهی، فقدان نیروهای ماهر و متخصص در تولید و توزیع چای خشک، انبارداری و بسته بندی نامناسب و کم کاری و تاخیر در مراحل تولید چای خشک از دیگر مشکلات فرآوری چای است. وی با اشاره به مشکلات تولید چای در ایران اظهار کرد: مشکلات چای را در ایران می‌توان به 5 بخش عمده شامل مشکلات بخش زراعی، فرآوری، تجارت، قوانین نظارتی و حمایتی و فرهنگی و اجتماعی تقسیم کرد.

نساج، فرسایش خاک، نبود سیستم آبیاری مناسب، یکنواخت نبودن باغات چای و بذری بودن اکثر باغات (نوع بوته‌های چای)، کوچک و پراکنده بودن واحدهای زراعی(باغات چای)، مدیریت ناصحیح باغات چای، تغییر کاربری باغات چای، نبود عملیات به زراعی و به نژادی در باغات چای، قدیمی‌بودن باغات چای، حمایت نامناسب و سازمان نیافته دولت از کشاورزان چایکار و هزینه بالای تولید را از جمله مشکلات زراعی عنوان کرد. وی با اشاره به مشکلات تجارت در بخش چای، توضیح داد: کمبود دانش فنی، محدودیت اراضی چایکاری، بالا بودن هزینه‌های تولید و پایین بودن نرخ بازده سرمایه‌گذاری در صنعت چای، بازار رسانی ضعیف، نظارت و حمایت ناصحیح توسط دولت در مراحل بازاریابی تا فروش، بسته بندی‌های نامناسب چای داخلی، افزودن اسانس و رنگ به چای سنواتی و فروش آن به عنوان چای بهاره از مشکلات بخش تجارت چای است.

نساج، عدم نظارت بر قاچاق چای، عدم نظارت کافی در درجه بندی، فرآوری و بسته بندی و نیز وجود رانت در همه این موارد، سپردن چای و چایکاری به افراد غیرمتخصص، وجود مافیای خطرناک در حوزه چای، قوانین عجیب در اعطای امتیاز واردات چای به خریدار برگ سبز و سهیم نبودن کشاورز در سود حاصل از فروش چای خشک وارداتی را از مشکلات مربوط به قوانین نظارتی و حمایتی عنوان کرد.

وی افزود: تغییر ذائقه مصرف کنندگان ایرانی، فرهنگ سازی و هدایت ذائقه ایرانی به سمت چای بودار و طعم دار، عدم حمایت رسانه‌های گروهی بویژه صدا و سیما از چای ایرانی و عدم حمایت مصرف کنندگان ایرانی از چای داخلی، مشکلات فرهنگی و اجتماعی چای است. عضو هیات علمی جهاددانشگاهی گیلان به راهکارهای کوتاه مدت حمایتی اشاره و تصریح کرد: خرید برگ سبز چای به نرخ روز به طور میانگین 1700 تومان، پرداخت تسهیلات بدون بهره برای انجام عملیات به زراعی، تامین نهاده‌های کشاورزی از محل خرید برگ سبز چای، بررسی امکان تشکیل تعاونی یا مجتمع باغ - کارخانه به صورت پایلوت، نظارت کافی در کلیه مراحل از زراعی تا فروش و بازنگری جدی در مدیریت سازمان چای کشور که از بافت کارشناسی مناسب برخوردار نیست از راهکارهای کوتاه مدت حمایتی چای است.

دکتر نساج، تهیه و تدوین طرح جامع کشت و صنعت چای با نظارت کارشناسی صاحبنظران، تامین اعتبار و تعیین جدول زمانبندی جایگزینی باغ‌های فرسوده و قدیمی، تعیین قیمت خرید برگ سبز چای بر اساس هزینه‌های متعارف تولید و با توجخ به تورم سالیانه، تدوین قوانین با قدرت اجرایی لازم برای جلوگیری از تغییر کاربری باغات چای، تعریف شاخص‌های استاندارد سازی کارخانجات چای و الزام کارخانجات به رعایت موازین این استاندارد، بکارگیری نیروهای متخصص در تولید تا فروش چای، فراهم سازی بستر برای قرار دادن چای داخلی در سبد کالای خانوار، تنظیم قوانین برای تشویق صادرات به جای واردات چای به عنوان یک محصول کاملا ارگانیک که تقاضا و قیمت مناسبی در خارج کشور دارد و بکارگیری تحقیقات در راستای افزایش کمی و کیفی عملکرد چای و کاربردی کردن نتایج تحقیقات را از راهکارهای بلندمدت در حمایت از چای کشور بیان کرد.