آغاز تجاوز نظامی جمهوری آذربایجان به ارمنستان

به گزارش بی‌بی‌سی، از شهر اصلی قره‌باغ صدای آژیر حمله هوایی گزارش شده است؛ در همین حال، گفته می‌شود که ۱۱ پلیس و غیرنظامی جمهوری آذربایجان بر اثر انفجار مین و یک حادثه دیگر کشته شده‌اند. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان روز سه‌شنبه نوزدهم سپتامبر (۲۸ شهریور) نیروهای ارمنستان را به «گلوله‌باران سازمان‌یافته» مواضع ارتش این کشور متهم کرد و گفت که با آغاز «فعالیت‌های محلی و ضدتروریستی، برای خلع سلاح و تضمین خروج نیروهای مسلح ارمنستان» پاسخ داده است.
این وزارتخانه تاکید کرد که غیرنظامیان یا تاسیسات غیرنظامی را هدف قرار نمی‌دهد و افزود که «با استفاده از سلاح‌های با دقت بالا تنها به اهداف نظامی قانونی حمله می‌کند». در سوی دیگر، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرده است که ادعای شلیک از سوی این کشور با واقعیت مطابقت ندارد.
 جمهوری آذربایجان و کشور همسایه‌اش، ارمنستان، تاکنون دو بار بر سر قره‌باغ وارد جنگ شده‌اند؛ نخست در اوایل دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بار دیگر در سال ۲۰۲۰. ناگورنو‌ــ‌‌قره‌باغ بخشی از خاک جمهوری ‌‌آذربایجان محسوب می‌شود اما اکثریت جمعیت آن ارمنی‌اند. در حال حاضر، بخش‌های وسیعی از این ناحیه تحت تسلط «جمهوری آرتساخ» است که هیچ کشوری آن را به رسمیت نشناخته است. در ماه‌های گذشته، تنش‌ها میان این باکو و ایروان بر سر منطقه قره‌باغ بار دیگر بالا گرفت و از ماه دسامبر، جمهوری آذربایجان عملا تنها مسیر ارمنستان به منطقه را که به کریدور لاچین معروف است، محاصره کرد.
گزارش‌های روز سه‌شنبه از پایتخت قره‌باغ حاکی از آن است که صدای شلیک توپخانه و تیراندازی شنیده می‌شد. با این حال مقام‌های ارمنستان اعلام کرده‌اند که تا ساعت ۱۴:۰۰ به وقت محلی، وضعیت در مرزهای این کشور «نسبتا باثبات» بوده است. جمهوری آذربایجان روز یکشنبه ۱۹ شهریور ادعا کرد که نیروهای ارمنستان در طول شب به سمت نیروهای این کشور تیراندازی کرده‌اند و یگان‌های ارتش جمهوری آذربایجان در مقابل به «اقدام تلافی‌جویانه» متوسل شده‌اند. ارمنستان این ادعا و وقایع را تکذیب کرده است.
قره‌باغ کوهستانی در جنگی در اوایل دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی عملا استقلال یافت، اما جمهوری آذربایجان در جنگ با ارمنستان در سال ۲۰۲۰ بخش قابل‌توجهی از خاک قره‌باغ را پس گرفت. در پاییز ۲۰۲۰، به موجب توافق آتش‌بسی که با میانجی‌گری روسیه حاصل شد، ارمنستان بخش‌هایی از سرزمین‌هایی را که چند دهه در اختیار داشت، واگذار کرد. هم‌زمان، مسکو نیروهای حافظ صلحش را به کریدور لاچین اعزام کرد تا عبورومرور آزادانه میان ارمنستان و قره‌باغ تامین شود.
این قلمرو از ماه دسامبر و زمانی که غیرنظامیان جمهوری آذربایجان تنها جاده اتصالی به ارمنستان را مسدود کردند، ارتباطی با بیرون نداشت. نیروهای باکو بعدا یک ایستگاه بازرسی در جاده ایجاد کردند که از طرف ایروان، به‌عنوان نقض آتش‌بسی که مسکو میانجی آن بود، محکوم شد.
 روابط بین روسیه و ارمنستان در هفته‌های اخیر تیره شده است، زیرا ایروان در تماس با کشورهای غربی، روسیه را به «بی‌اعتنایی مطلق» در قبال ارمنستان متهم کرده است. تعامل دیپلماتیک فزاینده اتحادیه اروپا و آمریکا در منطقه قفقاز نیز موجب عصبانی شدن روسیه شده است که خود را دلال سنتی قدرت در آن منطقه می‌داند.
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، ۲۲ ژوییه (۳۱ تیر) درباره احتمال وقوع یک جنگ جدید با جمهوری آذربایجان هشدار داد و باکو را به «نسل‌کشی» در منطقه موردمناقشه قره‌باغ متهم کرد.  هشدار نخست‌وزیر ارمنستان درباره وقوع جنگ جدید با جمهوری آذربایجان در حالی است که به عقیده کارشناسان، درگیری احتمالی میان این دو کشور این بار با دخالت بیشتر جمهوری اسلامی ایران و ترکیه همراه خواهد بود.