تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶ ساعت ۱۱:۳۲
کد مطلب : ۴۳۴۳۴۱
تاثیر جنگ حماس و اسرائیل بر خاورمیانه
گروه بین الملل: آغاز طوفان الاقصی در اراضی اشغالی و واکنش اسرائیل و آغاز جنگی تمام‌عیار میان حماس و تل‌آویو، خیلی زود پای کشورهای منطقه را نیز به آنچه از ۱۷ مهرماه (۷ اکتبر) آغاز شده بود، باز کرد. ایران از همان ابتدا در مظان اتهام همکاری با مقاومت در عملیات قرار گرفت. از عربستان این زمزمه به گوش رسید که ریاض مذاکرات عادی‌سازی را تعلیق خواهد کرد.
به گزارش هم میهن، مردمِ کشورهایی که در جریان توافق ابراهیم در سال ۲۰۲۰ روابط خود با اسرائیل را علنی کرده بودند، به خیابان آمده و خواستار حمایت از ملت فلسطین شدند. مصر اعلام کرد گذرگاه رفح را به روی مردم غزه باز نخواهد کرد و بسیاری از تحولاتی که نشان داد پژواک هر صدایی در فلسطین اشغالی در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا شنیده خواهد شد.
ایران
امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که ایران نیز مانند تمامی همسایگانش و کشورهای جهان از حمله بامداد روز شنبه حماس غافلگیر شده است؛ حملاتی که این گروه فلسطینی اعلام کرده بود که تنها برخی از فرماندهان گردان عزالدین قسام به‌طور کامل از آن مطلع بوده و حتی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز در جریان جزئیات قرار نگرفته بود.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شنبه‌شب و در نخستین واکنش‌های تهران به تحولات اراضی اشغالی، عملیات طوفان الاقصی را حرکت خودجوش گروه‌های مقاومت و ملت مظلوم فلسطین در دفاع از حقوق مسلم و انکارناپذیر خود و واکنش طبیعی آنان نسبت به سیاست‌های جنگ‌افروزانه، تحریک‌آمیز و آتش‌افروزانه صهیونیست‌ها به‌ویژه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر افراطی و ماجراجوی رژیم غاصب صهیونیستی خواند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران تداوم هتک حرمت صهیونیست‌های افراطی و نژادپرست به مقدسات اسلامی و قبله نخست مسلمین (مسجدالاقصی) در ماه‌ها و هفته‌های اخیر از یک‌سو و استمرار سیاست کشتار و جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین، به‌ویژه زنان، کودکان و اسرای فلسطینی دربند زندان‌های اسرائیل، در سایه سکوت و بی‌عملی جامعه بین‌الملل و مدعیان جهانی حقوق بشر را دلیلی دانست که راهی جز مقاومت و اتکای به توان ذاتی خود برای ملت و مقاومت فلسطین در برابر صهیونیست‌ها باقی نگذاشته است.
در سه روز نخست حملات علیه اسرائیل، فضای مبهم سازماندهی حماس و ابعاد گسترده حملات علیه رژیم صهیونیستی موجب شد تا بسیاری از تحلیلگران، ایران را در کنار طوفان الاقصی قرار داده و از نقش تهران در مدیریت این عملیات سخن بگویند. روز ۱۸ مهرماه اما علاوه بر آنکه رهبر انقلاب ضمن اعلام حمایت از فلسطین و بیان اینکه «ما پیشانی و بازوی طرّاحان مدبّر و هوشمند و جوانان شجاع فلسطینی را می‌بوسیم، ما به آن‌ها افتخار می‌کنیم»، هرگونه حضور جمهوری اسلامی ایران در عملیات طوفان الاقصی را مردود دانستند و تاکید کردند: «این کار، کار خود فلسطینی‌ها است»؛ جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت: «شواهدی مبنی بر دخالت مستقیم ایران در عملیات حماس نداریم».
شاید بتوان گفت در همین سه روز بود که موفقیت‌های حماس و اعلام تعلیق روند عادی‌سازی میان عربستان و اسرائیل موجب شده بود تا فضای تحلیل در ایران مثبت باشد و تهران احساس کند می‌تواند در همراهی با محور مقاومت، دست بالا را در تحولات مرتبط با موضوع فلسطین داشته باشد.
با گذر از روز سوم و آغاز اعلام تلفات بالای غیرنظامیان و آغاز تخریب زیرساخت‌های غزه و همچنین با توجه به این واقعیت که گویا حزب‌الله نیز چاره‌ای ندارد تا در صورت گسترده‌تر شدن حملات و آغاز عملیات زمینی به غزه، در این عملیات مداخله بیشتری داشته باشد اما اینگونه به نظر می‌رسد که ایران نیز به جمع کشورهای نگران پیوست که بروز بیرونی و شفاف آن را می‌توان با آغاز سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه مشاهده کرد که حسین امیرعبداللهیان در سخنانش نسبت به تداوم حملات اسرائیل هشداد داد و گفت: «به رژیم صهیونیستی از طریق حامیانش اعلام کردیم که اگر جنایت‌هایش در غزه متوقف نشود، فردا دیر خواهد بود. امیدواریم که تلاش‌های سیاسی مانع گسترش دایره جنگ شود. در غیر این صورت هیچ‌کس نمی‌داند که در ساعات آتی چه اتفاقی رخ خواهد داد».
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین در پایان سفر به چهار کشور عراق، لبنان، سوریه و قطر گفت: به صراحت به طرف‌های مختلف گفتیم که اگر تجاوزات و کشتار زنان و کودکان به فوریت متوقف نشود، دست همه طرف‌ها در منطقه روی ماشه است و وضعیت منطقه مثل یک باروتی است که هر ساعت امکان یک انفجار مهیب وجود دارد و کنترل از دست همه طرف‌ها خارج خواهد شد. »
وی افزود: «مسئولیت هرگونه عواقب بعدی و مسئولیت احتمال باز شدن جبهه‌های مقاومت در منطقه و مسئولیت هرگونه توسعه جنگ امروز به‌طور مستقیم متوجه آمریکا و رژیم صهیونیستی است.»
حال با گذشت ۱۱ روز از آغاز عملیات طوفان الاقصی مهمترین تحول پیش رو برای ایران می‌تواند آغاز عملیات زمینی اسرائیل و ورود به غزه باشد، چراکه چنین موضوعی نه‌تنها ابعاد انسانی جنگ را به طرز فجیعی افزایش می‌دهد، بلکه آغازی بر روند ترور رهبران حماس و گردان قسام خواهد بود؛ اقدامی که در نهایت حزب‌الله را مجبور می‌کند بی‌توجه به تمامی مؤلفه‌هایی که تا امروز این گروه را تنها به چند حمله محدود به شمال اسرائیل محدود کرده است، به‌صورت گسترده و با تمامی قوا جبهه جدیدی را علیه تل‌آویو باز کند.
قاسم قصیر، تحلیلگر سیاسی لبنانی نزدیک به حزب‌الله روز شنبه گفت که «حزب‌الله اجازه نابودی حماس را نخواهد داد و غزه را در مقابل حمله زمینی تنها نخواهد گذاشت»، این در حالی است که لبنان امروز در شرایطی نیست که بتواند یک جنگ دیگر را تاب بیاورد؛ نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت لبنان روز پنجشنبه از همه گروه‌های لبنانی خواست که خویشتنداری کرده و در دام طرح‌های اسرائیل نیفتند؛ درخواستی که به نظر می‌رسد مخاطبش حزب‌الله باشد. ایران و حزب‌الله به خوبی می‌دانند که جامعه لبنان امروز دیگر مانند سال ۲۰۰۶ حامی حزب‌الله نیست و این امر مشروعیت این گروه برای نقش‌آفرینی در تحولات غزه را پایین آورده است.
عربستان
واکنش عربستان به آغاز علیات طوفان الاقصی را شاید بتوان دور از انتظار دانست؛ ریاض که در ماه‌های گذشته با ورود به روند عادی‌سازی روابط با اسرائیل، نخسین کشور در صف پیوستن به توافق ابراهیم بود و محمد بن‌سلمان، ولیعهد آن در شهریورماه توقف مذاکرات عادی‌سازی را تکذیب کرده بود، از نخستین کشورهایی بود که نسبت به جنگ حماس و اسرائیل واکنش نشان داد.
در بیانیه وزارت امور خارجه عربستان آمده است که ریاض تحولات بی‌سابقه بین گروه‌های مختلف فلسطینی و نیروهای اشغالگر اسرائیل را به دقت زیر نظر دارد که منجر به تشدید خشونت‌ها در چند جبهه شده است. ریاض خواستار توقف فوری تنش‌ها بین دو طرف و حمایت از غیرنظامیان است. این بیانیه می‌افزاید که عربستان سعودی با توجه به اشغال مستمر و محرومیت مردم فلسطین از حقوق مشروع خود و همچنین تحریکات عمدی مکرر علیه مقدسات آن‌ها هشدارهای مکرری درباره تشدید تنش داده است.
این بیانیه از جامعه بین‌المللی خواست تا مسئولیت‌های خود را انجام دهد و یک فرآیند صلح‌آمیز معتبر را که منجر به راه‌حل دوکشوری می‌شود که امنیت و صلح را در منطقه به دست می‌آورد و از غیرنظامیان محافظت می‌کند، فعال کند.
دیگر اقدام عربستان سعودی که منابع آگاه در دفتر نخست‌وزیر اسرائیل از آن خبر داده‌اند، تعلیق روند عادی‌سازی است. بر این اساس عنوان شده که ریاض به اطلاع واشنگتن رسانده است که هرگونه مذاکره در ارتباط با عادی‌سازی روابط با تل‌آویو یا هرگونه اقدامی در قبال آن را متوقف می‌کند.
ولیعهد عربستان در دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که در پی تنش در اراضی اشغالی راهی کشورهای منطقه شده است، با تاکید بر اینکه عملیات نظامی در غزه که افراد بی‌گناه قربانی آن شدند، باید متوقف شود، گفت: «عربستان برای ایجاد آتش‌بس و توقف تنش در غزه تلاش و با طرف‌های مختلف در تماس است.» وی همچنین افزود: «باید به قوانین بین‌المللی و انسانی از جمله برداشتن حصر از نوار عزه احترام گذاشت. عربستان هدف قرار دادن غیرنظامیان و از کار انداختن زیرساخت‌ها در غزه را نمی‌پذیرد».
واشنگتن‌پست روز دوشنبه در خصوص جزئیات این دیدار نوشت: «محمد بن‌سلمان، بلینکن را از عصر تا صبح فردا برای ملاقات معطل کرده و هنگام دیدار نیز اولین سخنش، پایان محاصره غزه و توقف عملیات ارتش اسرائیل بود».
مصر
قاهره به‌عنوان نخستین دولت عربی که در قالب قرارداد کمپ دیوید، در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۷۸ روابط خود را با اسرائیل آغاز کرد، از جمله کشورهایی بود که در واکنش به آغاز عملیات حماس و تنش میان غزه و اسرائیل، ضمن گرفتن انگشت اتهام به سمت دولت افراطی اسرائیل، دو طرف را به خویشتنداری دعوت کرد.
وزارت امور خارجه مصر با صدور بیانیه‌ای نسبت به تشدید تنش‌ها بین صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها هشدار داد و از طرف‌های درگیر خواست غیرنظامیان را در معرض خطر قرار ندهند. سامح الشکری، وزیر خارجه مصر هم در تماس تلفنی با سرگئی لاوروف همتای روسی خود نقش شورای امنیت برای توقف جنگ در فلسطین را بررسی کرد.
مصر همواره به دلیل اهرم فشار بر حماس و دوستی با اسرائیل مفیدترین میانجی در مناقشه اسرائیل و فلسطین است. با این حال، در اپیزود کنونی جنگ اسرائیل و حماس، رهبری مصر کارت سیاست اشتباهی را برای سرزنش اسرائیل برای تحریک حملات حماس به ساکنان شهرک‌های یهودی‌نشین انتخاب کرد.
چنین سیاستی می‌تواند به رئیس‌جمهور السیسی کمک کند تا پایگاه حمایت مردمی خود را قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری با ظاهر شدن مانند یک قهرمان آرمان فلسطین گسترش دهد. همچنین این یک تاکتیک هوشمندانه برای منحرف کردن مصری‌ها از تیرگی‌های اقتصادی و سیاسی داخلی است.
مصر همچنین به‌عنوان تنها کشور هم‌مرز با نوار غزه نه‌تنها با چالش حرکت ساکنین این منطقه به سمت مرزهای خود مواجه است بلکه باید بر احساسات شهروندان خود که برای کمک به ساکنین غزه با کمک‌های بشردوستانه به سمت صحرای سینا در حرکت هستند نیز مدیریت داشته باشد.
ترکیه
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز در روزهای آغازین طوفان الاقصی، در اظهاراتی از طرف‌ها خواست از تشدید تنش‌ها بپرهیزند و گفت: «از همه طرف‌ها دعوت می‌کنیم منطقی عمل کرده و از گام‌های نسنجیده که تنش را افزایش می‌دهد، خودداری کنند». آنکارا فوراً خواستار اعتدال شده و میانجیگری خود را در درگیری‌های جاری پیشنهاد داده و روابط خود را با اسرائیل و حماس افزایش می‌دهد. پس از جنگ روسیه و اوکراین، به نظر می‌رسد آنکارا مایل است وارد یک اقدام دشوار تعادلی دیگر شود که نتایج آن، اما، غیرقابل پیش‌بینی است.
طی سال‌ها، رئیس‌جمهور ترکیه یکی از برجسته‌ترین قهرمانان آرمان فلسطین بوده است و ترکیه کانال‌های گفت‌وگو با حماس را درحالی‌که میزبان اعضای جنبش است، باز نگه داشته است. از سوی دیگر، از سال ۲۰۲۲، آنکارا پس از سال‌ها تنش، روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل عادی کرده و به دنبال تعمیق همکاری‌های خود به ویژه در زمینه انرژی است. به‌طور قابل توجهی، آنکارا که به شدت برای آشتی با دیگر همسایگان منطقه‌ای، از امارات متحده عربی گرفته تا عربستان سعودی و مصر در دو سال گذشته کار کرده است، نگران تشدید تنش است که می‌تواند کل منطقه را بی‌ثبات کند. با این حال، چگونگی ایجاد تعادل بین طرفین و منافع مختلف چالش بزرگی برای ترکیه خواهد بود.
اردن
امان نخستین واکنش به آغاز عملیات طوفان الاقصی را ساعت۳ بعدازظهر به وقت محلی، ساعاتی پس از شروع عملیات حماس منتشر کرد. اردن مانند بسیاری از مسائل، موضع محکمی اتخاذ نکرد، در عوض آنچه را که «بیانیه متعادل» می‌داند بیان کرد و جایی برای دیدگاه‌های مختلف گذاشت.
در این بیانیه، وزارت امور خارجه اردن بر لزوم توقف تشدید تنش در غزه و اطراف آن تاکید کرد. این کشور درباره پیامدهای خطرناک این تشدید، به‌ویژه با توجه به اینکه نقض حقوق اسرائیلی‌های عرب و فلسطینی در کرانه باختری در واکنش به اقدامات تروریستی علیه اسرائیلی‌های یهودی شعله‌ور می‌شود، هشدار داد.
این بیانیه همچنین رفتار اسرائیل با مردم فلسطین را محکوم کرد و بر نقش اردن در حفاظت از اماکن مقدس اسلامی و مسیحی در بیت‌المقدس تاکید کرد. موضع رسمی اردن اما با احساسات عمومی اردنی‌ها همخوانی نداشت؛ تظاهراتی در مقابل مسجد الکلوتی در محله ربیعه امان، در نزدیکی سفارت اسرائیل برگزار شد. شرکت‌کنندگان در حمایت از عملیات نظامی حماس علیه اسرائیل با سر دادن شعارهایی مانند «ما می‌میریم، زنده‌باد فلسطین»، «ملتی به رهبری محمد زانو نمی‌زند» و «یک مردم، نه دو ملت» سر دادند. معترضان همچنین خواستار اخراج سفیر اسرائیل و بستن سفارت اسرائیل شدند.
ملک‌عبدالله، پادشاه اردن نیز روز چهارشنبه گفت: «بدون ظهور یک کشور مستقل فلسطینی در کنار اسرائیل، صلح در خاورمیانه امکان‌پذیر نیست.» پادشاه اردن که در افتتاحیه جلسه جدید پارلمان این کشور سخن می‌گفت، افزود: «خشونت اخیر که با حمله شبه‌نظامیان حماس به اسرائیل در آخر هفته آغاز شد، نشان داد که منطقه بدون یک کشور مستقل فلسطینی در سرزمینی که اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل به تصرف خود درآورده بود، از ثبات، امنیت یا صلح برخوردار نخواهد شد».
پادشاه اردن و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین روز پنجشنبه خواستار اقداماتی برای جلوگیری از وخامت بحران غزه شدند و همچنین آنچه را که «مجازات دسته‌جمعی» فلسطینی‌ها توسط اسرائیل می‌خوانند، محکوم کردند. در بیانیه‌ای پس از نشستی در امان، دو طرف همچنین نسبت به افزایش خشونت و گسترش آن هشدار دادند، زیرا بحران انسانی در بحبوحه بمباران شدید اسرائیل در غزه بدتر می‌شود.
در میان خشونت‌آمیزترین رویارویی‌ها بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها در دهه‌های اخیر، اولویت اردن تامین امنیت مرزهای خود، مدیریت حمایت مردمی داخلی از آرمان فلسطین و حفظ نقش خود به‌عنوان متحد منطقه‌ای کلیدی برای ایالات متحده در زمان ناآرامی است.
با این حال، به‌عنوان خانه چندین میلیون پناهنده فلسطینی، که بسیاری از آن‌ها برای دهه‌ها شهروند اردن بوده‌اند، آنچه در مرزهای غربی اردن اتفاق می‌افتد همیشه پیامدهای داخلی دارد. مقامات اردن اجازه دادند روز سه‌شنبه تظاهرات گسترده‌ای در همبستگی با فلسطینی‌ها برگزار شود، اما احتمالاً این تظاهرات کاهش می‌یابد تا اطمینان حاصل شود که احساسات معترضان به انتقاد بیشتر از رهبری کشور تبدیل نمی‌شود.
یکی از افسران نیروهای مسلح اردنی به شدت گزارش‌های منتشرشده مبنی بر استفاده از پایگاه‌های نظامی اردن توسط ارتش آمریکا برای تحویل تجهیزات به اسرائیل را رد کرد و آن را دروغ خواند. اردن که متحد باثبات ایالات متحده در منطقه است، می‌خواهد از ادامه مشارکت خود در مذاکرات بین طرف‌های متخاصم اطمینان حاصل کند تا موقعیت خود را به‌عنوان یک مذاکره‌کننده کلیدی و متولی اماکن مقدس مسلمانان و مسیحیان در بیت‌المقدس حفظ کند.
قطر
قطر به‌عنوان میزبان رهبران گروه فلسطینی حماس که به‌شدت مخالف عادی‌سازی روابط با اسرائیل است، در نخستین واکنش، نسبت به تحولات نوار غزه ابراز نگرانی عمیق کرد. در بیانیه‌ای که از سوی وزارت امور خارجه منتشر شد، اسرائیل تنها مسئول تشدید تنش‌ها به دلیل نقض مستمر حقوق مردم فلسطین، از جمله تجاوزات مکرر اخیر به مسجد مقدس الاقصی تحت حمایت اسرائیل عنوان شد.
این بیانیه از جامعه بین‌المللی خواسته است که اسرائیل را وادار کند که نقض آشکار قوانین بین‌المللی را متوقف کند، آن را برای احترام به تصمیم‌های مشروع بین‌المللی و حقوق تاریخی مردم فلسطین مسئول بداند.
در بیانیه وزارت امور خارجه قطر بار دیگر بر موضع ثابت دوحه در حمایت از آرمان فلسطین و حقوق مشروع مردم فلسطین، از جمله ایجاد کشور مستقل خود براساس مرزهای ۱۹۶۷ با پایتختی بیت‌المقدس شرقی، تاکید کرد.
مراکش
مراکش، امارات و بحرین در سال ۲۰۲۰ توافقنامه‌هایی را برای عادی‌سازی روابط‌شان با اسرائیل امضا کردند که این توافق‌ها به‌عنوان بخشی از پیمان ابراهیم و با میانجیگری دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا انجام شد. این در حالی است که جو غالب در این کشور در نقطه مقابل تصمیم پادشاهی قرار دارد تا جایی که بسیاری حضور تیم ملی مراکش در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را با حمایت تمام‌قد این تیم و هوادارانش از فلسطین به یاد می‌آورند، به‌طوری‌که وقتی مراکش در ضربات پنالتی اسپانیا و پرتغال را شکست داد و به مرحله یک‌چهارم نهایی جام جهانی مردان قطر ۲۰۲۲ راه یافت، بازیکنان با گرفتن عکس‌های پیروزی خود با پرچم فلسطین جشن گرفتند.
پس از تشدید تنش نظامی در درگیری فلسطین و اسرائیل در روز شنبه، مراکش نگرانی عمیق خود را نسبت به وخامت اوضاع و شروع عملیات نظامی در نوار غزه و همچنین هدف قرار دادن غیرنظامیان از هر طرف را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است که رباط خواستار توقف فوری تمامی اقدامات خشونت‌آمیز و بازگشت به تنش‌زدایی است و هشدار داد که هرگونه تشدید بیشتر می‌تواند منجر به مختل شدن تلاش‌های صلح در منطقه شود.
این بیانیه می‌افزاید: مراکش همیشه درباره عواقب انسداد سیاسی تلاش‌های صلح در منطقه و خطرات ناامیدی و تنش‌های بعدی هشدار داده است. در پایان این بیانیه بر موضع مراکش تاکید شد که گفت‌وگو و مذاکره براساس توافقات بین‌المللی تنها راه برای دستیابی به راه‌حلی جامع و پایدار برای آرمان فلسطین است.
با آغاز عملیات طوفان الاقصی و در پی آن واکنش اسرائیل و هدف قرار دادن غیرنظامیان در نوار غزه، مراکش صحنه اعتراضات مردمی بود. در هفته جاری نیز هزاران نفر از مردم رباط برای شرکت در تظاهرات «یک میلیون نفری» علیه تجاوزات و خشونت اسرائیل علیه غیرنظامیان غزه و کرانه باختری اشغالی به خیابان‌ها آمدند.
معترضان بنرهایی با پیام‌های قوی مختلف در دست داشتند که نقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی توسط اسرائیل را محکوم می‌کردند و از جامعه بین‌المللی خواستند تا برای پایان دادن به کشتار و نسل‌کشی نیروهای اسرائیلی علیه فلسطینیان مداخله کند. این بنرها حاوی پیام‌هایی مانند «فلسطین آزاده»، «فلسطین آزاد خواهد شد» و همچنین آیاتی از قرآن است که بر این نکته تاکید می‌کند که پیروزی آرمان فلسطین به‌زودی فرا خواهد رسید. در بنر دیگری که در جریان اعتراض استفاده شد، نوشته شده است: «هرکس فلسطین را قطب‌نمای خود نسازد، گم شده است».
معترضان مراکشی همچنین پرچم‌های مراکش و فلسطین را به نشانه همبستگی و اثبات حمایت بی‌دریغ خود از آرمان فلسطین به اهتزاز درآوردند. برخی دیگر نیز خواستار پایان روابط با اسرائیل شدند و آن را یک نهاد صهیونیستی توصیف کردند.
امارات
امارات متحده عربی با یک روز فاصله و در روز یکشنبه نسبت به عملیات حماس واکنش نشان داد؛ این کشور حملات انجام‌شده توسط گروه اسلام‌گرای فلسطینی حماس علیه شهرهای اسرائیل را تشدید جدی خشونت توصیف کرد. وزارت خارجه امارات همچنین در بیانیه‌ای اعلام کرد که گزارش‌هایی که نشان می‌دهد غیرنظامیان اسرائیلی از خانه‌های خود به گروگان گرفته شده‌اند، وحشتناک است. این وزارتخانه افزود: «غیرنظامیان در هر دو طرف باید همواره تحت حمایت کامل حقوق بشردوستانه بین‌المللی باشند و هرگز نباید هدف درگیری باشند».
امارات متحده عربی اولین کشور خلیج‌فارس بود که در سال ۲۰۲۰ روابط خود را با اسرائیل عادی کرد و سیاست‌های عربی چند دهه خود در قبال آرمان فلسطین را شکست. این کشور همچنین پس از این سال علاوه بر بالا بردن حجم تبادلات اقتصادی با تل‌آویو و امضای توافق‌نامه جامع اقتصادی، یک توافق امنیتی نیز با این رژیم امضا کرد.
وزیر تجارت امارات متحده عربی روز سه‌شنبه در پاسخ به این سوال که آیا درگیری بین اسرائیل و حماس بر توافقات اقتصادی تأثیر می‌گذارد یا خیر؟ گفت: «امارات متحده عربی تجارت را با سیاست مخلوط نمی‌کند».
به گزارش هم میهن، مردمِ کشورهایی که در جریان توافق ابراهیم در سال ۲۰۲۰ روابط خود با اسرائیل را علنی کرده بودند، به خیابان آمده و خواستار حمایت از ملت فلسطین شدند. مصر اعلام کرد گذرگاه رفح را به روی مردم غزه باز نخواهد کرد و بسیاری از تحولاتی که نشان داد پژواک هر صدایی در فلسطین اشغالی در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا شنیده خواهد شد.
ایران
امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که ایران نیز مانند تمامی همسایگانش و کشورهای جهان از حمله بامداد روز شنبه حماس غافلگیر شده است؛ حملاتی که این گروه فلسطینی اعلام کرده بود که تنها برخی از فرماندهان گردان عزالدین قسام به‌طور کامل از آن مطلع بوده و حتی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز در جریان جزئیات قرار نگرفته بود.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شنبه‌شب و در نخستین واکنش‌های تهران به تحولات اراضی اشغالی، عملیات طوفان الاقصی را حرکت خودجوش گروه‌های مقاومت و ملت مظلوم فلسطین در دفاع از حقوق مسلم و انکارناپذیر خود و واکنش طبیعی آنان نسبت به سیاست‌های جنگ‌افروزانه، تحریک‌آمیز و آتش‌افروزانه صهیونیست‌ها به‌ویژه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر افراطی و ماجراجوی رژیم غاصب صهیونیستی خواند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران تداوم هتک حرمت صهیونیست‌های افراطی و نژادپرست به مقدسات اسلامی و قبله نخست مسلمین (مسجدالاقصی) در ماه‌ها و هفته‌های اخیر از یک‌سو و استمرار سیاست کشتار و جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین، به‌ویژه زنان، کودکان و اسرای فلسطینی دربند زندان‌های اسرائیل، در سایه سکوت و بی‌عملی جامعه بین‌الملل و مدعیان جهانی حقوق بشر را دلیلی دانست که راهی جز مقاومت و اتکای به توان ذاتی خود برای ملت و مقاومت فلسطین در برابر صهیونیست‌ها باقی نگذاشته است.
در سه روز نخست حملات علیه اسرائیل، فضای مبهم سازماندهی حماس و ابعاد گسترده حملات علیه رژیم صهیونیستی موجب شد تا بسیاری از تحلیلگران، ایران را در کنار طوفان الاقصی قرار داده و از نقش تهران در مدیریت این عملیات سخن بگویند. روز ۱۸ مهرماه اما علاوه بر آنکه رهبر انقلاب ضمن اعلام حمایت از فلسطین و بیان اینکه «ما پیشانی و بازوی طرّاحان مدبّر و هوشمند و جوانان شجاع فلسطینی را می‌بوسیم، ما به آن‌ها افتخار می‌کنیم»، هرگونه حضور جمهوری اسلامی ایران در عملیات طوفان الاقصی را مردود دانستند و تاکید کردند: «این کار، کار خود فلسطینی‌ها است»؛ جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت: «شواهدی مبنی بر دخالت مستقیم ایران در عملیات حماس نداریم».
شاید بتوان گفت در همین سه روز بود که موفقیت‌های حماس و اعلام تعلیق روند عادی‌سازی میان عربستان و اسرائیل موجب شده بود تا فضای تحلیل در ایران مثبت باشد و تهران احساس کند می‌تواند در همراهی با محور مقاومت، دست بالا را در تحولات مرتبط با موضوع فلسطین داشته باشد.
با گذر از روز سوم و آغاز اعلام تلفات بالای غیرنظامیان و آغاز تخریب زیرساخت‌های غزه و همچنین با توجه به این واقعیت که گویا حزب‌الله نیز چاره‌ای ندارد تا در صورت گسترده‌تر شدن حملات و آغاز عملیات زمینی به غزه، در این عملیات مداخله بیشتری داشته باشد اما اینگونه به نظر می‌رسد که ایران نیز به جمع کشورهای نگران پیوست که بروز بیرونی و شفاف آن را می‌توان با آغاز سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه مشاهده کرد که حسین امیرعبداللهیان در سخنانش نسبت به تداوم حملات اسرائیل هشداد داد و گفت: «به رژیم صهیونیستی از طریق حامیانش اعلام کردیم که اگر جنایت‌هایش در غزه متوقف نشود، فردا دیر خواهد بود. امیدواریم که تلاش‌های سیاسی مانع گسترش دایره جنگ شود. در غیر این صورت هیچ‌کس نمی‌داند که در ساعات آتی چه اتفاقی رخ خواهد داد».
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین در پایان سفر به چهار کشور عراق، لبنان، سوریه و قطر گفت: به صراحت به طرف‌های مختلف گفتیم که اگر تجاوزات و کشتار زنان و کودکان به فوریت متوقف نشود، دست همه طرف‌ها در منطقه روی ماشه است و وضعیت منطقه مثل یک باروتی است که هر ساعت امکان یک انفجار مهیب وجود دارد و کنترل از دست همه طرف‌ها خارج خواهد شد. »
وی افزود: «مسئولیت هرگونه عواقب بعدی و مسئولیت احتمال باز شدن جبهه‌های مقاومت در منطقه و مسئولیت هرگونه توسعه جنگ امروز به‌طور مستقیم متوجه آمریکا و رژیم صهیونیستی است.»
حال با گذشت ۱۱ روز از آغاز عملیات طوفان الاقصی مهمترین تحول پیش رو برای ایران می‌تواند آغاز عملیات زمینی اسرائیل و ورود به غزه باشد، چراکه چنین موضوعی نه‌تنها ابعاد انسانی جنگ را به طرز فجیعی افزایش می‌دهد، بلکه آغازی بر روند ترور رهبران حماس و گردان قسام خواهد بود؛ اقدامی که در نهایت حزب‌الله را مجبور می‌کند بی‌توجه به تمامی مؤلفه‌هایی که تا امروز این گروه را تنها به چند حمله محدود به شمال اسرائیل محدود کرده است، به‌صورت گسترده و با تمامی قوا جبهه جدیدی را علیه تل‌آویو باز کند.
قاسم قصیر، تحلیلگر سیاسی لبنانی نزدیک به حزب‌الله روز شنبه گفت که «حزب‌الله اجازه نابودی حماس را نخواهد داد و غزه را در مقابل حمله زمینی تنها نخواهد گذاشت»، این در حالی است که لبنان امروز در شرایطی نیست که بتواند یک جنگ دیگر را تاب بیاورد؛ نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت لبنان روز پنجشنبه از همه گروه‌های لبنانی خواست که خویشتنداری کرده و در دام طرح‌های اسرائیل نیفتند؛ درخواستی که به نظر می‌رسد مخاطبش حزب‌الله باشد. ایران و حزب‌الله به خوبی می‌دانند که جامعه لبنان امروز دیگر مانند سال ۲۰۰۶ حامی حزب‌الله نیست و این امر مشروعیت این گروه برای نقش‌آفرینی در تحولات غزه را پایین آورده است.
عربستان
واکنش عربستان به آغاز علیات طوفان الاقصی را شاید بتوان دور از انتظار دانست؛ ریاض که در ماه‌های گذشته با ورود به روند عادی‌سازی روابط با اسرائیل، نخسین کشور در صف پیوستن به توافق ابراهیم بود و محمد بن‌سلمان، ولیعهد آن در شهریورماه توقف مذاکرات عادی‌سازی را تکذیب کرده بود، از نخستین کشورهایی بود که نسبت به جنگ حماس و اسرائیل واکنش نشان داد.
در بیانیه وزارت امور خارجه عربستان آمده است که ریاض تحولات بی‌سابقه بین گروه‌های مختلف فلسطینی و نیروهای اشغالگر اسرائیل را به دقت زیر نظر دارد که منجر به تشدید خشونت‌ها در چند جبهه شده است. ریاض خواستار توقف فوری تنش‌ها بین دو طرف و حمایت از غیرنظامیان است. این بیانیه می‌افزاید که عربستان سعودی با توجه به اشغال مستمر و محرومیت مردم فلسطین از حقوق مشروع خود و همچنین تحریکات عمدی مکرر علیه مقدسات آن‌ها هشدارهای مکرری درباره تشدید تنش داده است.
این بیانیه از جامعه بین‌المللی خواست تا مسئولیت‌های خود را انجام دهد و یک فرآیند صلح‌آمیز معتبر را که منجر به راه‌حل دوکشوری می‌شود که امنیت و صلح را در منطقه به دست می‌آورد و از غیرنظامیان محافظت می‌کند، فعال کند.
دیگر اقدام عربستان سعودی که منابع آگاه در دفتر نخست‌وزیر اسرائیل از آن خبر داده‌اند، تعلیق روند عادی‌سازی است. بر این اساس عنوان شده که ریاض به اطلاع واشنگتن رسانده است که هرگونه مذاکره در ارتباط با عادی‌سازی روابط با تل‌آویو یا هرگونه اقدامی در قبال آن را متوقف می‌کند.
ولیعهد عربستان در دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که در پی تنش در اراضی اشغالی راهی کشورهای منطقه شده است، با تاکید بر اینکه عملیات نظامی در غزه که افراد بی‌گناه قربانی آن شدند، باید متوقف شود، گفت: «عربستان برای ایجاد آتش‌بس و توقف تنش در غزه تلاش و با طرف‌های مختلف در تماس است.» وی همچنین افزود: «باید به قوانین بین‌المللی و انسانی از جمله برداشتن حصر از نوار عزه احترام گذاشت. عربستان هدف قرار دادن غیرنظامیان و از کار انداختن زیرساخت‌ها در غزه را نمی‌پذیرد».
واشنگتن‌پست روز دوشنبه در خصوص جزئیات این دیدار نوشت: «محمد بن‌سلمان، بلینکن را از عصر تا صبح فردا برای ملاقات معطل کرده و هنگام دیدار نیز اولین سخنش، پایان محاصره غزه و توقف عملیات ارتش اسرائیل بود».
مصر
قاهره به‌عنوان نخستین دولت عربی که در قالب قرارداد کمپ دیوید، در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۷۸ روابط خود را با اسرائیل آغاز کرد، از جمله کشورهایی بود که در واکنش به آغاز عملیات حماس و تنش میان غزه و اسرائیل، ضمن گرفتن انگشت اتهام به سمت دولت افراطی اسرائیل، دو طرف را به خویشتنداری دعوت کرد.
وزارت امور خارجه مصر با صدور بیانیه‌ای نسبت به تشدید تنش‌ها بین صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها هشدار داد و از طرف‌های درگیر خواست غیرنظامیان را در معرض خطر قرار ندهند. سامح الشکری، وزیر خارجه مصر هم در تماس تلفنی با سرگئی لاوروف همتای روسی خود نقش شورای امنیت برای توقف جنگ در فلسطین را بررسی کرد.
مصر همواره به دلیل اهرم فشار بر حماس و دوستی با اسرائیل مفیدترین میانجی در مناقشه اسرائیل و فلسطین است. با این حال، در اپیزود کنونی جنگ اسرائیل و حماس، رهبری مصر کارت سیاست اشتباهی را برای سرزنش اسرائیل برای تحریک حملات حماس به ساکنان شهرک‌های یهودی‌نشین انتخاب کرد.
چنین سیاستی می‌تواند به رئیس‌جمهور السیسی کمک کند تا پایگاه حمایت مردمی خود را قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری با ظاهر شدن مانند یک قهرمان آرمان فلسطین گسترش دهد. همچنین این یک تاکتیک هوشمندانه برای منحرف کردن مصری‌ها از تیرگی‌های اقتصادی و سیاسی داخلی است.
مصر همچنین به‌عنوان تنها کشور هم‌مرز با نوار غزه نه‌تنها با چالش حرکت ساکنین این منطقه به سمت مرزهای خود مواجه است بلکه باید بر احساسات شهروندان خود که برای کمک به ساکنین غزه با کمک‌های بشردوستانه به سمت صحرای سینا در حرکت هستند نیز مدیریت داشته باشد.
ترکیه
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز در روزهای آغازین طوفان الاقصی، در اظهاراتی از طرف‌ها خواست از تشدید تنش‌ها بپرهیزند و گفت: «از همه طرف‌ها دعوت می‌کنیم منطقی عمل کرده و از گام‌های نسنجیده که تنش را افزایش می‌دهد، خودداری کنند». آنکارا فوراً خواستار اعتدال شده و میانجیگری خود را در درگیری‌های جاری پیشنهاد داده و روابط خود را با اسرائیل و حماس افزایش می‌دهد. پس از جنگ روسیه و اوکراین، به نظر می‌رسد آنکارا مایل است وارد یک اقدام دشوار تعادلی دیگر شود که نتایج آن، اما، غیرقابل پیش‌بینی است.
طی سال‌ها، رئیس‌جمهور ترکیه یکی از برجسته‌ترین قهرمانان آرمان فلسطین بوده است و ترکیه کانال‌های گفت‌وگو با حماس را درحالی‌که میزبان اعضای جنبش است، باز نگه داشته است. از سوی دیگر، از سال ۲۰۲۲، آنکارا پس از سال‌ها تنش، روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل عادی کرده و به دنبال تعمیق همکاری‌های خود به ویژه در زمینه انرژی است. به‌طور قابل توجهی، آنکارا که به شدت برای آشتی با دیگر همسایگان منطقه‌ای، از امارات متحده عربی گرفته تا عربستان سعودی و مصر در دو سال گذشته کار کرده است، نگران تشدید تنش است که می‌تواند کل منطقه را بی‌ثبات کند. با این حال، چگونگی ایجاد تعادل بین طرفین و منافع مختلف چالش بزرگی برای ترکیه خواهد بود.
اردن
امان نخستین واکنش به آغاز عملیات طوفان الاقصی را ساعت۳ بعدازظهر به وقت محلی، ساعاتی پس از شروع عملیات حماس منتشر کرد. اردن مانند بسیاری از مسائل، موضع محکمی اتخاذ نکرد، در عوض آنچه را که «بیانیه متعادل» می‌داند بیان کرد و جایی برای دیدگاه‌های مختلف گذاشت.
در این بیانیه، وزارت امور خارجه اردن بر لزوم توقف تشدید تنش در غزه و اطراف آن تاکید کرد. این کشور درباره پیامدهای خطرناک این تشدید، به‌ویژه با توجه به اینکه نقض حقوق اسرائیلی‌های عرب و فلسطینی در کرانه باختری در واکنش به اقدامات تروریستی علیه اسرائیلی‌های یهودی شعله‌ور می‌شود، هشدار داد.
این بیانیه همچنین رفتار اسرائیل با مردم فلسطین را محکوم کرد و بر نقش اردن در حفاظت از اماکن مقدس اسلامی و مسیحی در بیت‌المقدس تاکید کرد. موضع رسمی اردن اما با احساسات عمومی اردنی‌ها همخوانی نداشت؛ تظاهراتی در مقابل مسجد الکلوتی در محله ربیعه امان، در نزدیکی سفارت اسرائیل برگزار شد. شرکت‌کنندگان در حمایت از عملیات نظامی حماس علیه اسرائیل با سر دادن شعارهایی مانند «ما می‌میریم، زنده‌باد فلسطین»، «ملتی به رهبری محمد زانو نمی‌زند» و «یک مردم، نه دو ملت» سر دادند. معترضان همچنین خواستار اخراج سفیر اسرائیل و بستن سفارت اسرائیل شدند.
ملک‌عبدالله، پادشاه اردن نیز روز چهارشنبه گفت: «بدون ظهور یک کشور مستقل فلسطینی در کنار اسرائیل، صلح در خاورمیانه امکان‌پذیر نیست.» پادشاه اردن که در افتتاحیه جلسه جدید پارلمان این کشور سخن می‌گفت، افزود: «خشونت اخیر که با حمله شبه‌نظامیان حماس به اسرائیل در آخر هفته آغاز شد، نشان داد که منطقه بدون یک کشور مستقل فلسطینی در سرزمینی که اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل به تصرف خود درآورده بود، از ثبات، امنیت یا صلح برخوردار نخواهد شد».
پادشاه اردن و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین روز پنجشنبه خواستار اقداماتی برای جلوگیری از وخامت بحران غزه شدند و همچنین آنچه را که «مجازات دسته‌جمعی» فلسطینی‌ها توسط اسرائیل می‌خوانند، محکوم کردند. در بیانیه‌ای پس از نشستی در امان، دو طرف همچنین نسبت به افزایش خشونت و گسترش آن هشدار دادند، زیرا بحران انسانی در بحبوحه بمباران شدید اسرائیل در غزه بدتر می‌شود.
در میان خشونت‌آمیزترین رویارویی‌ها بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها در دهه‌های اخیر، اولویت اردن تامین امنیت مرزهای خود، مدیریت حمایت مردمی داخلی از آرمان فلسطین و حفظ نقش خود به‌عنوان متحد منطقه‌ای کلیدی برای ایالات متحده در زمان ناآرامی است.
با این حال، به‌عنوان خانه چندین میلیون پناهنده فلسطینی، که بسیاری از آن‌ها برای دهه‌ها شهروند اردن بوده‌اند، آنچه در مرزهای غربی اردن اتفاق می‌افتد همیشه پیامدهای داخلی دارد. مقامات اردن اجازه دادند روز سه‌شنبه تظاهرات گسترده‌ای در همبستگی با فلسطینی‌ها برگزار شود، اما احتمالاً این تظاهرات کاهش می‌یابد تا اطمینان حاصل شود که احساسات معترضان به انتقاد بیشتر از رهبری کشور تبدیل نمی‌شود.
یکی از افسران نیروهای مسلح اردنی به شدت گزارش‌های منتشرشده مبنی بر استفاده از پایگاه‌های نظامی اردن توسط ارتش آمریکا برای تحویل تجهیزات به اسرائیل را رد کرد و آن را دروغ خواند. اردن که متحد باثبات ایالات متحده در منطقه است، می‌خواهد از ادامه مشارکت خود در مذاکرات بین طرف‌های متخاصم اطمینان حاصل کند تا موقعیت خود را به‌عنوان یک مذاکره‌کننده کلیدی و متولی اماکن مقدس مسلمانان و مسیحیان در بیت‌المقدس حفظ کند.
قطر
قطر به‌عنوان میزبان رهبران گروه فلسطینی حماس که به‌شدت مخالف عادی‌سازی روابط با اسرائیل است، در نخستین واکنش، نسبت به تحولات نوار غزه ابراز نگرانی عمیق کرد. در بیانیه‌ای که از سوی وزارت امور خارجه منتشر شد، اسرائیل تنها مسئول تشدید تنش‌ها به دلیل نقض مستمر حقوق مردم فلسطین، از جمله تجاوزات مکرر اخیر به مسجد مقدس الاقصی تحت حمایت اسرائیل عنوان شد.
این بیانیه از جامعه بین‌المللی خواسته است که اسرائیل را وادار کند که نقض آشکار قوانین بین‌المللی را متوقف کند، آن را برای احترام به تصمیم‌های مشروع بین‌المللی و حقوق تاریخی مردم فلسطین مسئول بداند.
در بیانیه وزارت امور خارجه قطر بار دیگر بر موضع ثابت دوحه در حمایت از آرمان فلسطین و حقوق مشروع مردم فلسطین، از جمله ایجاد کشور مستقل خود براساس مرزهای ۱۹۶۷ با پایتختی بیت‌المقدس شرقی، تاکید کرد.
مراکش
مراکش، امارات و بحرین در سال ۲۰۲۰ توافقنامه‌هایی را برای عادی‌سازی روابط‌شان با اسرائیل امضا کردند که این توافق‌ها به‌عنوان بخشی از پیمان ابراهیم و با میانجیگری دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا انجام شد. این در حالی است که جو غالب در این کشور در نقطه مقابل تصمیم پادشاهی قرار دارد تا جایی که بسیاری حضور تیم ملی مراکش در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را با حمایت تمام‌قد این تیم و هوادارانش از فلسطین به یاد می‌آورند، به‌طوری‌که وقتی مراکش در ضربات پنالتی اسپانیا و پرتغال را شکست داد و به مرحله یک‌چهارم نهایی جام جهانی مردان قطر ۲۰۲۲ راه یافت، بازیکنان با گرفتن عکس‌های پیروزی خود با پرچم فلسطین جشن گرفتند.
پس از تشدید تنش نظامی در درگیری فلسطین و اسرائیل در روز شنبه، مراکش نگرانی عمیق خود را نسبت به وخامت اوضاع و شروع عملیات نظامی در نوار غزه و همچنین هدف قرار دادن غیرنظامیان از هر طرف را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است که رباط خواستار توقف فوری تمامی اقدامات خشونت‌آمیز و بازگشت به تنش‌زدایی است و هشدار داد که هرگونه تشدید بیشتر می‌تواند منجر به مختل شدن تلاش‌های صلح در منطقه شود.
این بیانیه می‌افزاید: مراکش همیشه درباره عواقب انسداد سیاسی تلاش‌های صلح در منطقه و خطرات ناامیدی و تنش‌های بعدی هشدار داده است. در پایان این بیانیه بر موضع مراکش تاکید شد که گفت‌وگو و مذاکره براساس توافقات بین‌المللی تنها راه برای دستیابی به راه‌حلی جامع و پایدار برای آرمان فلسطین است.
با آغاز عملیات طوفان الاقصی و در پی آن واکنش اسرائیل و هدف قرار دادن غیرنظامیان در نوار غزه، مراکش صحنه اعتراضات مردمی بود. در هفته جاری نیز هزاران نفر از مردم رباط برای شرکت در تظاهرات «یک میلیون نفری» علیه تجاوزات و خشونت اسرائیل علیه غیرنظامیان غزه و کرانه باختری اشغالی به خیابان‌ها آمدند.
معترضان بنرهایی با پیام‌های قوی مختلف در دست داشتند که نقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی توسط اسرائیل را محکوم می‌کردند و از جامعه بین‌المللی خواستند تا برای پایان دادن به کشتار و نسل‌کشی نیروهای اسرائیلی علیه فلسطینیان مداخله کند. این بنرها حاوی پیام‌هایی مانند «فلسطین آزاده»، «فلسطین آزاد خواهد شد» و همچنین آیاتی از قرآن است که بر این نکته تاکید می‌کند که پیروزی آرمان فلسطین به‌زودی فرا خواهد رسید. در بنر دیگری که در جریان اعتراض استفاده شد، نوشته شده است: «هرکس فلسطین را قطب‌نمای خود نسازد، گم شده است».
معترضان مراکشی همچنین پرچم‌های مراکش و فلسطین را به نشانه همبستگی و اثبات حمایت بی‌دریغ خود از آرمان فلسطین به اهتزاز درآوردند. برخی دیگر نیز خواستار پایان روابط با اسرائیل شدند و آن را یک نهاد صهیونیستی توصیف کردند.
امارات
امارات متحده عربی با یک روز فاصله و در روز یکشنبه نسبت به عملیات حماس واکنش نشان داد؛ این کشور حملات انجام‌شده توسط گروه اسلام‌گرای فلسطینی حماس علیه شهرهای اسرائیل را تشدید جدی خشونت توصیف کرد. وزارت خارجه امارات همچنین در بیانیه‌ای اعلام کرد که گزارش‌هایی که نشان می‌دهد غیرنظامیان اسرائیلی از خانه‌های خود به گروگان گرفته شده‌اند، وحشتناک است. این وزارتخانه افزود: «غیرنظامیان در هر دو طرف باید همواره تحت حمایت کامل حقوق بشردوستانه بین‌المللی باشند و هرگز نباید هدف درگیری باشند».
امارات متحده عربی اولین کشور خلیج‌فارس بود که در سال ۲۰۲۰ روابط خود را با اسرائیل عادی کرد و سیاست‌های عربی چند دهه خود در قبال آرمان فلسطین را شکست. این کشور همچنین پس از این سال علاوه بر بالا بردن حجم تبادلات اقتصادی با تل‌آویو و امضای توافق‌نامه جامع اقتصادی، یک توافق امنیتی نیز با این رژیم امضا کرد.
وزیر تجارت امارات متحده عربی روز سه‌شنبه در پاسخ به این سوال که آیا درگیری بین اسرائیل و حماس بر توافقات اقتصادی تأثیر می‌گذارد یا خیر؟ گفت: «امارات متحده عربی تجارت را با سیاست مخلوط نمی‌کند».
پربينندهترين مطالب و خبرها
