آمادگی برای تغییرات اقلیمی در سایه تلاش محققان

به گزارش ایسنا،بهبود کیفیت محصولات کشاورزی همواره از دغدغه‌های محققان بوده است و بنیاد ملی علم ایران هم از طرح‌های تحقیقاتی درباره این موضوع حمایت داشته است.هاشمی ساداتی با مدرک دکتری تخصصی توسعه کشاورزی از دانشگاه زنجان درباره علت انجام این طرح، گفت: توجه به مسأله تغییر اقلیم از اهداف و اولویت‌های کشورهای مختلف جهان است، چراکه با مسائل دیگری از جمله کاهش فقر، امنیت غذایی، دستیابی به خدمات بهداشتی، آموزش و انرژی ارتباط مستقیم دارد.

وی افزود: تغییر اقلیم تأثیر قابل توجهی بر منابع آب خاورمیانه می‌گذارد و به دنبال آن کشور ما نیز با چالش‌های جدی به‌خصوص در بخش آب و کشاورزی مواجه خواهد شد. از طرفی کشاورزی یکی از حساس‌ترین بخش‌هایی است که در معرض تغییرات اقلیمی قرار دارد.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: تغییر اقلیم به روش‌های مختلفی بر بخش کشاورزی، از جمله تأثیر مستقیم آن بر تولید مواد غذایی تأثیر می‌گذارد. شواهد موجود نشان می‌دهد که تغییر اقلیم و اثرات آن جهانی است، اما بیشترین اثرات نامطلوب را بر کشورهای در حال توسعه به‌ویژه کشورهای آفریقایی و آسیایی به‌خاطر پایین بودن ظرفیت مقابله‌شان می‌گذارد.

وی تصریح کرد: کشاورزی را می‌توان یک فعالیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانست که طیف وسیعی از خدمات اکوسیستم را فراهم می‌کند. مهمتر از همه اینکه کشاورزی به اشکال و در مکان‌های مختلف به تغییر اقلیم حساس شده و ظرفیت مدیریت این خطر نیز در این مناطق متغیر است.

هاشمی ساداتی ادامه داد: از طرفی، معیشت خانوارهای روستایی وابسته به کشاورزی است و این آسیب‌پذیری به‌نوبه خود می‌تواند اثرات غیرمستقیمی بر الگوی تجارت، توسعه و امنیت غذایی داشته باشد. در سال‌های اخیر توجه مجامع علمی جهان به موضوع تغییر اقلیم بیشتر در زمینه‌های اثرات و پیامدهای تغییر اقلیم و بررسی سازوکارهای تاب‌آوری و سازگاری در مقابل تغییر اقلیم معطوف شده و در سطح جهانی، تغییرات چشمگیری در نگرش نسبت به مخاطرات دیده می‌شود. بر اساس این نگرش، برنامه‌های کاهش مخاطرات باید به دنبال ایجاد و تقویت ویژگی‌های جوامع تاب‌آور باشند و در زنجیره مدیریت سوانح به مفهوم تاب‌آوری نیز توجه کنند.

وی تصریح کرد: سازگاری در کشاورزی با توجه به محرک اقلیمی و اصلاحات مرتبط با آن و مطابق با گونه‌های مختلف مزرعه و مکان‌ها و شرایط اقتصادی، سیاسی و سازمانی انجام می‌شود. مناطق مختلفی از کشور در سال‌های اخیر تحت تأثیر نوسانات آب و هوایی و تغییر اقلیم قرار گرفته‌اند که از این بین می‌توان به مناطق کشاورزی استان مازندران اشاره کرد.

این محقق و پژوهشگر افزود: استان مازندران با توجه به موقعیت خاص اقلیمی از گذشته به عنوان یکی از پایه‌های اصلی کشاورزی و تأمین مواد غذایی در ایران مطرح بوده و در بسیاری از محصولات کشاورزی ازجمله مرکبات در کشور از بالاترین جایگاه برخوردار است. به همین علت باید با شناخت کامل همه ابعاد و ویژگی‌های این پدیده‌ها، روند تغییرات و نوسانات پارامترهای اقلیمی برای ارزیابی امکان بروز تغییرات اقلیمی احتمالی بررسی شود.

هاشمی ساداتی در پایان خاطر نشان کرد: نتایج این پژوهش در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های ملی، منطقه‌ای و محلی برای مقابله با آثار و پیامدهای نوسانات و تغییرات اقلیمی در کشور و استان مورد استفاده جدی و کاربردی قرار می‌گیرد و به تدوین برنامه‌ها و اقدامات عملیاتی لازم برای افزایش ظرفیت‌های سازگاری و تاب‌آوری بخش کشاورزی و جوامع محلی در مواجهه با تغییرات و نوسانات اقلیمی کمک می‌کند.