گروه بین الملل: تنها چهار ماه قبل از انتخابات آمریکا، کامالا هریس، معاون رئیسجمهوری این کشور در موقعیتی بسیار دشوار قرار گرفته است.
حضور بسیار ضعیف بایدن بر روی صحنه نخستین مناظره انتخاباتی، موجب شد تا او زیر آوار انتقادها دفن شود؛ انتقادهایی که جملگی توانایی او را برای پیروزی در انتخابات هدف گرفته بودند. همزمان که اضطراب دموکراتها به یک تنش درون حزبی تبدیل شده، نام کامالا هریس به عنوان جایگزین بایدن، بیش از هر نام دیگری مطرح است.
بعد از کنارهگیری بایدن از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری و همچنین حمایت او از کامالا هریس، حالا او در موقعیتی قرار گرفته که برای مدتی طولانی به دنبالش بوده: تبدیل شدن به نامزد اصلی دموکراتها و چه بسا رسیدن به مقام ریاست جمهوری.
اما مسیر هریس برای رسیدن به این موقعیت به ویژه در ماههای اخیر، پر بوده از چالشها و سوالاتی بسیار دشوار.
او که خود زمانی یکی از مدعیان نامزدی انتخابات ریاست جمهوری محسوب میشد، اگر چهار سال پیش در این موقعیت قرار میگرفت، قطعا بسیار خوشحال میشد. اما واقعیت این است که وقتی ژوئیه ۲۰۲۴ از راه رسید، هریس خود با شرایطی دشوار روبهرو بود، چرا که به عنوان معاون رئیسجمهور، بخت موفقیتش به عملکرد جو بایدن بسته بود.
او در سیانان، اماسانبیسی و یک گردهمایی انتخاباتی، از کارنامه شریک سیاسیاش دفاع کرد و مخالفانش، به ویژه دونالد ترامپ را به باد انتقاد گرفت.
او در گردهمایی انتخاباتی گفت: «ما به رئیسجمهورمان جو بایدن اعتقاد داریم. ما به آنچه او به خاطرش به پا خواسته، باور داریم.»
او در حالی که در داخل حزب دموکرات با حمایتهایی جدی روبهرو شده بود و تلاش میشد تا به جای جو بایدن در مرکز توجه همگان قرار بگیرد، هرگز از موضعش در حمایت از بایدن عقبنشینی نکرد.
با همه این احوال، اتفاقی که رخ داده به معنای یک بخت دوباره برای کارزار انتخاباتی کسی است که تا همینجا، نخستین زن، نخستین سیاهپوست و نخستین آمریکایی آسیاییتبار بوده که به مقام معاونت ریاست جمهوری رسیده است.
هریس در سال ۲۰۲۰ برای جلب نظر رایدهندگان با دشواریهای بسیاری روبهرو بود و در دوران چهار ساله معاونت ریاست جمهوری نیز، وضعیت خوبی در نظرسنجیها نداشت. با این حال، طرفدارانش به فعالیتهایش برای دفاع از حقوق زنان در مسائل مرتبط با بارداری، محبوبیتش در میان رایدهندگان سیاهپوست و سابقهاش به عنوان دادستان اشاره میکنند که باید با یک مجرم سابقهدار رقابت کند، تا به فرمانده کل قوا تبدیل شود.
نادیا براون، مدیر برنامه مطالعات زنان و جنسیت در دانشگاه جرج تاون میگوید: «به باور من، نقش او در پرداختن به موضوع حقوق رایدهندگان و اصلاح قوانین مهاجرت، بسیار سرنوشتساز بوده است.»
او میافزاید: «او همچنین در مساله دسترسی سقط جنین و برقراری ارتباط با جمعیت سیاهپوست کشور، عالیرتبهترین کسی بود که به نمایندگی از جو بایدن، فعالیت میکرد.»
چگونه کامالا هریس به معاونت ریاست جمهوری رسید؟
تنها پنج سال پیش، هریس سناتوری از ایالت کالیفرنیا بود که امید داشت تا نامزدی حزب دموکرات را برای انتخابات ریاست جمهوری به دست بیاورد.
او فعالیتش را از دفتر دادستان شهرستان آلمادا آغاز کرده بود و از آنجا به مقام دادستان منطقه در سال ۲۰۰۳ رسیده بود؛ مقامی که عالیترین مقام دادستانی سانفرانسیسکو محسوب میشد. بعد از آن او نخستین زن و نخستین سیاهپوستی بود که در سال ۲۰۱۱ به مقام دادستان کل ایالت کالیفرنیا رسید؛ عالیترین مقام حقوقی و بالاترین مجری قانون در پرجمعیتترین ایالت آمریکا.
او آرام آرام به عنوان یکی از ستارههای رو به رشد حزب دموکرات مطرح شد و با داغ شدن گزارشهای رسانهها درباره فعالیتهایش، در سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفت که برای ورود به کنگره آمریکا به عنوان یکی از دو سناتور ایالت کالیفرنیا نامزد شود؛ تصمیمی که موجب شد تا او به یک سناتور تازهکار تبدیل شود.
اما وقتی سه سال بعد، یعنی در سال ۲۰۲۰ تصمیم گرفت که نامزدی انتخابات ریاستجمهوری را به دست بیاورد، ناکام ماند.
هریس با اینکه در مناظرهها بسیار با مهارت ظاهر شد، اما متهم شد که برنامه مدون و روشنی برای دوران ریاست جمهوری در دست ندارد.
کارزار تبلیغاتی او برای نامزدی حزب دموکرات ظرف یک سال از نفس افتاد. هریس در این زمان ۵۹ سال سن داشت. در نهایت این بایدن بود که وقتی او را به عنوان نامزد معاون رئیسجمهوری انتخاب کرد، باعث شد تا کامالا هریس بار دیگر به قلب مبارزه سیاسی انتخابات بازگردد.
گیل دوران که در سال ۲۰۱۳ مدیر روابط عمومی هریس بود، از منتقدان او برای راهانداختن کارزار نامزدی انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۰ است و آن کارزار را «یک ضربه بزرگ به سرنوشت کامالا هریس» توصیف میکند.
او میگوید: «بسیاری از مردم فکر میکردند که او نظم و انضباط و تمرکز لازم را ندارد تا به این سرعت به موقعیتی در کاخ سفید برسد ... اگرچه مردم میدانستند که او جاهطلب است و پتانسیل ستاره شدن هم دارد. همیشه کاملا روشن بود که او استعدادی نپخته دارد.»
در دورانی که هریس در کاخ سفید بود، بر روی چندین ابتکار عمل خاص تمرکز کرد و در چندین دستاورد بسیار بزرگ جو بایدن، نقشی محوری ایفا کرد.
او یک برنامه سفر به سراسر ایالات متحده به نام «مبارزه برای حقوق باروری» راهاندازی کرد و در اقصی نقاط آمریکا، از حقوق زنان برای تصمیمگیری بر بدنشان دفاع کرد. بعد از اینکه دیوان عالی آمریکا که اکثریت قضاتش محافظهکار هستند، در سال ۲۰۲۲ حق قانون اساسی زنان آمریکایی برای دسترسی به سقط جنین را از آنها سلب کرد، او آسیبهای ممنوعیت سقط جنین را به همه یادآوری کرد.
او همچنین، رکورد تمامی معاونان ریاست جمهوری آمریکا را در زمینه رایدادن در مجلس سنا شکست. معاون رئیسجمهور آمریکا، به شکل نمادین ریاست مجلس سنای این کشور را که ۱۰۰ نماینده دارد، برعهده دارد. در زمانهایی که آرای سناتورها در زمینه مسالهای خاص به شکل ۵۰-۵۰ برابر باشد، نقش معاون ریاست جمهوری از ریاست نمادین خارج میشود و او در رایگیری شرکت میکند تا به بنبست پایان دهد. این وضعیت به طور معمول، بسیار انگشت شمار شکل میگیرد. در ارتباط با هریس، آنقدر رایگیریهای مجلس سنا به تساوی رسید که او بیش از هر معاون رئیسجمهور دیگری، به عنوان پایاندهنده تساوی در سنا رای داد. آرایی که هریس بدین شکل در مجلس سنا داد، کمک کردند تا دموکراتها بتوانند «قانون کاهش تورم» و «برنامه نجات آمریکا» را تصویب کنند؛ قانونهایی که بودجه مقابله با آسیبهای کووید، از جمله پرداختهای مستقیم به شهروندان، را تامین کردند.
رای کامالا هریس همچنین موجب شد تا عضویت قاضی کتانجی براون جکسون در دیوان عالی آمریکا، در سنا تایید شود.
او با این حال در زمینه جلب حمایت عمومی در میان اقشار مختلف جامعه آمریکا، ناکام بود و با انتقادهایی از همه طرفها روبهرو شد.
هریس اگرچه در مسایلی مانند ازدواج همجنسگرایان یا مجازات اعدام، مواضعی پیشرو و چپگرایانه دارد، اما از نگاه برخی از رایدهندگان دموکرات، به اندازه کافی پیشرو نیست. در مبارزههای انتخاباتی سال ۲۰۲۰، شعار «کامالا خودش مامور پلیس است» به عنوان انتقاد مطرح شده بود.
بایدن همچنین برای برخورد با ریشههای بحران مهاجرت و شکسته شدن رکوردهای مهاجرانی که از مرکز آمریکا و مکزیک وارد این کشور میشوند، از هریس کمک گرفت. اما منتقدان میگویند که او به رغم اختیاراتی که در دست داشت، به نتیجه و دستاورد روشنی نرسید.
او شش ماه بعد از اینکه به مقام معاونت ریاست جمهوری رسید، اولین سفر کاریش را به مرز مکزیک و آمریکا انجام داد؛ اقدامی که با انتقاد جمهوریخواهان و حتی تعدادی از دموکراتها روبهرو شد. آنها معتقد بودند که او باید زودتر به این سفر میرفت.
با این همه وقتی گمانهزنیها درباره شانس بایدن برای پیروزی در انتخابات نوامبر بالا گرفت، به مرور بر تعداد حامیان هریس نیز اضافه شد.
هویتهای گوناگون کامالا هریس
کامالا هریس در ایالت اوکلند آمریکا به دنیا آمده و هم پدرش و هم مادرش، مهاجر بودند. مادر او، هندیالاصل بود و پدرش نیز از جامائیکا به آمریکا مهاجرت کرده بود. وقتی او پنج ساله بود، پدر و مادرش از هم جدا شدند و از اینجا او توسط مادرش، شیامالا گوپلان که هندوست، بزرگ شد. مادر هریس، یک محقق سرطان و فعال حقوق بشر است و او را به تنهایی بزرگ کرد.
او ارتباطش را با ریشههای هندیاش حفظ کرد و همراه مادرش به این کشور سفر کرد. در عین حال به گفته هریس، مادرش فرهنگ سیاهپوستان اوکلند را نیز به آغوش کشید و کامالا و خواهر کوچکترش مایا را در قلب این فرهنگ بزرگ کرد.
هریس در کتاب زندگینامهاش به نام «حقایقی که بازگو نمیکنیم» نوشته است: «مادرم به خوبی میدانست که دو دختر سیاهپوست را بزرگ میکند. او میدانست که وطن دومش ما را به عنوان دخترانی سیاهپوست میبیند و مصمم بود که ما به زنان سیاهپوست شجاع و با اعتماد به نفسی تبدیل شویم.»
ریشههای دو نژادی و شرایط بزرگ شدن او بدین معناست که هریس، بسیاری از هویتهای مختلف آمریکایی را نمایندگی میکند و میتواند برای گروههای مختلفی جذاب باشد. در برخی از نقاط آمریکا که ترکیب جمعیتی به سرعت تغییر کرده و این تغییرات بر سیاست منطقه نیز اثر گذاشته، بسیاری در کامالا هریس، یک نماد الهامبخش میبینند.
اما به گفته خودش، سالهایی که او در دانشگاه «هووارد» گذراند، مهمترین تجربیات زندگیش در شکلدادنش بودند؛ دانشگاهی که از نظر تاریخی، مهمترین موسسه آموزش عالی برای سیاهپوستان محسوب میشود.
در دهه ۱۹۸۰ و در زمانی که دانشجویان در حیاط دانشگاه «هووارد» جمع میشدند تا با هم معاشرت کنند و درباره سیاست، مد لباس و غیبتهای معمول گپ بزنند، لیتا روزاریو-ریچاردسون، برای نخستین بار با کامالا ملاقات کرد.
او میگوید: «من متوجه شدم که او یک حس بسیار قوی برای جر و بحث دارد.»
آنها هر دو علاقه بسیاری به بحثهای پر از انرژی با جمهوریخواهان در پردیس دانشگاه داشتند و هر دو با مادرهای تنها، در غیاب پدر، بزرگ شده بودند. این موضوعات موجب شد تا دوستی این دو نفر صمیمی شود. حتی هر دو نفر در تقویم زودیاک در ماه لیبرا به دنیا آمده بودند. این دوران از نظر سیاسی نیز برایشان، بسیار هویتبخش بود.
روزاریو-ریچاردسون میگوید: «در آن زمان، ریگان رئیسجمهور بود و هنوز آپارتاید، در آفریقای جنوبی، حاکم بود و بحثهای بسیاری درباره جنبش تحریم آفریقای جنوبی و جنجال تعطیل کردن روز ترور مارتین لوترکینگ مطرح بود.»
به گفته این دوست قدیمی، هریس، فلسفه منفعل نماندن و تلاش کردن را در دانشگاه تجربه کرد: «ما میدانیم که به عنوان نوادگان کسانی که به بردگی کشیده شدند و مردمانی غیرسفیدپوست که به تازگی از یوغ استعمار آزاد شدهاند، نقشی ویژه برعهده داریم. و آموزش عالی، ما را در جامعه در موقعیتی ویژه قرار میدهد تا کمک کنیم که تغییر رخ بدهد.»
اما هریس برای کار در جوامعی که اکثریت جمعیتش سفید پوست هستند نیز هیچ مشکلی ندارد. او در سالهای ابتدایی زندگیش، مدتی کوتاه را نیز در کانادا زندگی کرد. وقتی گوپالان به عنوان مدرس در دانشگاه مکگیل استخدام شد، کامالا و خواهر کوچکترش مایا نیز با او به کانادا رفتند و به مدت پنج سال، در مدارس مونترال تحصیل کردند.
به گفته هریس، او همیشه با هویت خودش راحت بوده و به آسانی خود را «آمریکایی» معرفی میکرده است.
او در مصاحبهای در سال ۲۰۱۹ به روزنامه «واشنگتن پست» گفت که سیاستمداران نباید به خاطر رنگ پوست یا پیشینه خانوادگیشان، دستهبندی شوند.
او گفت: «نکته من این است: من همینام که هستم. با آن مشکلی ندارم. شما شاید ناچار شوید که از آن سر در آورید، ولی من با آن راحتم.»
ساخته شدن کامالای شوخ طبع «باشگاه مناظره»
از زمانی که روزاریو-ریچاردسون به خاطر دارد، هریس از خود توانمندیهایی نشان داد که به او اجازه میداد به معدود زنانی تبدیل شود که از سدها عبور میکنند.
او میگوید: «همین کله نترس او بود که موجب شد تا من تلاش کنم او، در دانشگاه هووارد، عضو تیم مناظره شود.»
طنز و شوخطبعی، یکی از سلاحهای مناظره است. در یکی از ویدئوهایی که در سال ۲۰۲۰ بعد از پیروزی در انتخابات منتشر شد، او در حالی که از ته قلب میخندد، میگوید: «موفق شدیم، ما موفق شدیم جو. تو رئیسجمهور بعدی ایالات متحده خواهی بود!»
خنده کامالا هریس در زمانی که به بایدن زنگ زده بود تا این پیروزی تاریخی را تبریک بگوید، از نظر یکی از دوستانش، خندهای کاملا آشنا بود.
او میگوید: «حتی با اینکه او زمان کوتاهی را در مبارزههای انتخاباتی گذرانده بود، اما همان خنده به خوبی شخصیتش را نشان میداد. او همیشه، آخرین نفری است که میخندد. او برای اینکه حرفش را به گوش مخاطبش برساند، قریحه طنز و ذوق شوخی هم دارد که حتی در مناظرههای دانشجویی هم دیده میشد.»
در واقع یکی از دلایل موقعیتی مثبت برای کمپین کامالا هریس در مبارزههای درون حزبی دموکراتها در سال ۲۰۲۰، همین توانایی او برای گوشه کنایههای تند و تیز در مناظرههای زنده بود.
کامالا هریس در سال ۲۰۱۹، در مقالهای برای مجله «ال»، درباره تجربه نامادری شدن صحبت کرد و نظراتش درباره این نام، برای مدتها در صدر خبرها بود.
او گفت: «وقتی من و داگ ازدواج کردیم، کول، الا و من توافق کردیم که ما از اصطلاح نامادری خوشمان نمیآید. به جای این عنوان ما خودمان یک اسم درست کردیم: مامولا، از تلفیق مادر و کامالا.»
آنها به عنوان عصاره خانواده «ترکیبی» آمریکایی، تصویر شدند؛ تصویری که رسانهها در شکلگیری آن نقش بسیار مهمی داشتند و موجب شد تا ستوننویسهای بسیاری درباره چگونگی برخورد با سیاستمداران زن، مطلب بنویسند.
بسیاری نیز معتقدند که او باید به عنوان یکی از نوادگان نوعی دیگر از خانواده در آمریکا نیز به رسمیت شناخته شود: وارثان چندین نسل از فعالان زن سیاهپوست.
نادیا براون، استادیار علوم سیاسی و مطالعات آمریکاییهای آفریقاییتبار در دانشگاه «پردو» به بیبیسی میگوید: «میراث فعالان میدانی، آنها که موفق شدند در یک انتخابات پیروز شوند، و آن نامزدهای شکست خوردهای که مسیر رسیدن به کاخ سفید را هموار کردند، همه به او رسیده است. زنان سیاهپوست حالا به عنوان نیروی سیاسی طبیعی در سیاست دموکراتیک و حزب دموکرات، دیده میشوند.»
براون معتقد است که کامالا هریس جا پای شخصیتهایی مانند فانی لو هامر، الا بیکر و سپتیما کلارک گذاشته است:
«پیروزی او تاریخی است، اما این پیروزی تنها به او تعلق ندارد. تعداد غیرقابل شمارشی از زنان سیاهپوست که موجب شدند، چنین روزی ممکن شود، در این پیروزی سهیم هستند.»