گروه بین الملل: امسال تقریبا نیمی از جمعیت جهان در کشورهای مختلف در انتخابات شرکت کردند، اما روند پیشرفت حضور زنان در عرصه سیاست متوقف شده است. در ۶۰ درصد از کشورهایی که نتایج انتخابات آنها مشخص شده، تعداد زنان در پارلمان کاهش یافته است.
در هند، آمریکا، فرانسه، پرتغال، اندونزی، آفریقای جنوبی و ۲۱ کشور دیگر، تعداد زنان در پارلمانهای جدید کمتر از پارلمانهای قبلی است. برای اولین بار در تاریخ، تعداد زنان منتخب در پارلمان اروپا کاهش یافت.
در یک کشور هم زنان به طور کامل از پارلمان حذف شدند.
دکتر پواکنا بورهم، سومین نماینده زن در تاریخ کشور تووالو در اقیانوس آرام بود. او هشت سال به عنوان تنها زن در پارلمانی ۱۶ نفره خدمت کرد. اما امسال کرسی خود را از دست داد.
او در اواخر دوره نمایندگیاش، در یک کمپین موفق برای تغییر قانون اساسی شرکت کرد تا تبعیض جنسیتی در کشورش به عنوان جرم شناخته شود.
او در سالنهای اجتماعاتی سخنرانی کرد که زنان معمولا اجازه صحبت در آن را ندارند و متوجه شد مردان از جلسه خارج میشوند.
دکتر بورهم میگوید: «فکر میکنم هزینه صحبت کردن به عنوان یک زن را پرداختهام. این موضوع که زنان در طول چهار سال آینده نمایندهای در پارلمان نخواهند داشت، برایم دردناک است.»
جزایر اقیانوس آرام با هشت درصد، کمترین نسبت نمایندگان زن در جهان را دارند. در سطح جهانی، زنان ۲۷ درصد از اعضای پارلمانها را تشکیل میدهند و تنها ۱۳ کشور به برابری مردان و زنان در این زمینه نزدیک شدهاند.
در بعضی کشورها مانند بریتانیا، مغولستان، اردن و جمهوری دومینیکن پیشرفتهایی برای زنان حاصل شده، و مکزیک و نامیبیا کشورهای بودند که اولین رئیسجمهور زن خود را انتخاب کردند. در حال حاضر آمریکای لاتین و بخشهایی از آفریقا در این زمینه پیشتاز هستند.
اما از زمانی که اولین نمایندگان زن در سال ۱۹۰۷ در فنلاند انتخاب شدند، روند پیشرفت به سوی حضور بیشتر و برابر زنان در این عرصه، به کندی صورت گرفته است. بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۰ نمایندگی زنان در سطح جهانی دو برابر شد، اما روند پیشرفت در سه سال گذشته کندتر بوده است.
در میان کشورهای مختلف، با زمینهها و پیچیدگیهای سیاسی متفاوت، تشخیص دلایل عملکرد ضعیف زنان در سال ۲۰۲۴ دشوار است.
در برخی کشورها مانند پرتغال، پاکستان و آمریکا، تعداد سیاستمداران زن کاهش یافت، چون پارلمانهای آنها به سمت جناح راست متمایل شد. تعداد اعضای زن احزاب راستگرا در این کشورها از مردان کمتر است.
در کشورهایی مانند بریتانیا که تعداد زنان بیشتری انتخاب شدند، همین روند به شکلی معکوس دیده شد.
در فرانسه انتخابات زودهنگام به ضرر نامزدهای زن تمام شد.
رژان سنک، کارشناس جنسیت و سیاست در دانشگاه علوم سیاسی پاریس، میگوید: «وقتی یک انتخابات به عنوان رویدادی بسیار حساس یا تعیینکننده تلقی میشود، احزاب معمولا تمایل دارند تعداد کمتری از زنان را به عنوان نامزد معرفی کنند.»
این مسئله برای همه انتخاباتها صدق نمیکند، اما موانع آشکاری برای دستیابی به نسبت ۵۰/۵۰ برای زنان و مردان وجود دارد.
رُزی کمبل، استاد علوم سیاسی، در سخنرانی خود به مناسبت روز جهانی زن در کالج سلطنتی لندن گفت: «زنان کمتر احتمال دارد که صبح از خواب بیدار شوند و فکر کنند برای نقشهای رهبری ارشد مناسب هستند. آنها اغلب نیاز دارند کسی آنها را ترغیب کند: 'به نماینده مجلس شدن فکر کردهای؟'»
این دقیقا همان چیزی است که پواکنا بورهم را وارد دنیای سیاست کرد. بهعنوان یک متخصص بیهوشی، او از نزدیک شاهد بود که بسیاری از مردم تووالو به دلیل دیابت دچار نقص عضو میشوند. یک نفر به او گفت تنها راه برای حل این مشکل ورود به دولت برای ایجاد تغییر است.
او میگوید: «در ابتدا مقاومت زیادی از سوی بزرگان – عمدتا مردان خانوادهام – وجود داشت. آنها باور داشتند که ورود به سیاست نقشی نیست که برای زنان باشد.»
به گفته ریچل جورج، کارشناس جنسیت و سیاست در دانشگاه استنفورد آمریکا، در بیشتر جوامع زنان هنوز مسئولیتهای مراقبتی بیشتری نسبت به مردان دارند و این مسئله آنها را از ورود به سیاست بازمیدارد. این واقعیت که تعداد کمی از پارلمانها مرخصی زایمان ارائه میدهند، کمک چندانی به افزایش حضور زنان نمیکند.
تحقیقات زیادی نشان داده است که دسترسی به بودجه کارزارهای سیاسی برای زنان دشوارتر است و داشتن آزادی مالی برای مرخصی گرفتن از کار با هدف شرکت در رقابتهای سیاسی نیز برای آنها سختتر است.هیچ کدام از اینها پدیدههای جدیدی نیستند. اما تحقیقات در بسیاری از کشورها نشان میدهد که حملات به زنان در زندگی عمومی، چه در فضای مجازی و چه به صورت حضوری، افزایش یافته است.
سال گذشته چندین رهبر زن برجسته از دنیای سیاست خارج شدند و دلیل این کار را افزایش آزار و اذیت عنوان کردند.
ایندیرا کمپیس، به عنوان یک سناتور زن در مکزیک، مجبور بود با آزار و اذیتهای شدیدی روبهرو شود که به گفته او، همکاران مردش با آن مواجه نمیشدند.
او میگوید: «من تهدید شدهام، تحت تعقیب سیاسی قرار گرفتهام، و به اعتبار خانوادهام و تیمم حمله شده است. این اقدامات بسیار خشونتآمیز بودهاند.»
یک بار مردان مسلح او را هنگام رانندگی تعقیب کردند و همزمان در واتساپ تهدیدش کردند.افرادی با هدف ایجاد اختلال در زندگی مشترک او، پیامهای ناشناسی درباره او برای همسرش ارسال کردند. خانوادهاش هم تماسهای تهدیدآمیز دریافت کردهاند.او میگوید: «آنها خانوادهات را درگیر میکنند، چون میدانند که به عنوان یک زن، ما در قبال امنیت دیگران بیمسئولیت نخواهیم بود.»
او میگوید دیدن زنانی که گرفتار این حملات شدهاند، برایش دردناک است.وقتی مردم از او میپرسند که آیا زن بودن در سیاست دشوار است، نمیداند چه پاسخی بدهد.
او میگوید: «چطور به یک زن جوان بگویم که باید از همه این مراحل عبور کند؟ که باید وارد جنگی شود که نمیدانم آیا از آن زنده بیرون خواهد آمد یا نه؟»
جانگ های-یونگ، که یکی از جوانترین نمایندگان مجلس کره جنوبی بود و امسال کرسی خود را از دست داد، میگوید «فحش، توهین و تمسخر چیزهایی است که در فضای آنلاین بسیار عادی شده است.»«هر وقت در تلویزیون ظاهر میشوم، آن شبکه تماسهای اعتراضی دریافت میکند. مردم چیزهایی مثل این میگویند که «چرا یک فمینیست را نشان میدهید؟»
او میگوید بارها در کارزار انتخاباتی وقتی درباره مسائل زنان – از جمله برابری دستمزد یا آزار جنسی – صحبت کرده، زوجهایی را دیده که مرد، زن را با خود کشیده و گاهی با حالتی خشونتآمیز از محل صحبت او دور کرده است.
او میگوید: «کاملا آگاه بودم که باید برای واکنشهای شدید آماده شوم.»
بهعنوان بخشی از جنبش میتو (منهم) در کره جنوبی، چندین مرد سرشناس به آزار جنسی متهم شدهاند. از آن زمان کشور شاهد واکنشهایی علیه فمینیسم بوده است، به طوری که مردان جوان احساس میکنند قربانی تبعیض معکوس شدهاند.
به گفته ماریانا دوارته موتزنبرگ، کارشناس برنامه جنسیت در اتحادیه بینالمجالس، این مسائل در انتخابات امسال نیز برجسته بود و برخی از احزاب کره جنوبی همچنان به دامن زدن یا استفاده از احساسات ضد فمینیستی در میان مردان جوان ادامه دادند.حزب جانگ امسال عملکرد ضعیفی داشت، که بدون شک به از دست دادن کرسی او کمک کرد، اما او معتقد است واکنش علیه فمینیسم هم در شکست او عامل مهمی بود.این انتخابات برای همه نامزدهای زن در کره جنوبی با شکست همراه نبود. تعداد زنان در پارلمان به میزان اندکی از ۱۹ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت. اما آمار این کشور هنوز پایینتر از میانگین جهانی قرار دارد که ۲۷ درصد است.
کارلین شیله، پژوهشگر موسسه اروپایی برای برابری جنسیتی میگوید، پارلمانهای برابر از نظر تعداد زن و مرد، صرف نظر از اصول اولیه انصاف و عدالت، مزایای بیشتری برای همگان دارند. او به پژوهشهایی اشاره میکند که بر اساس آنها گروههای متنوع از نظر جنسیتی تصمیمهای بهتری میگیرند، و هیئتهای مدیرهای که ترکیب جنسیتی دارند، منجر به سود بیشتر و حتی بهبود تولید ناخالص داخلی کشور میشوند.
یکی از موثرترین راهها برای دستیابی به برابری، استفاده از سهمیههای جنسیتی است. کشورهایی که چنین سهمیه ندارند، به صورت میانگین ۲۱ درصد زنان را انتخاب کردهاند، اما این رقم در کشورهایی که سهمیه جنسیتی دارند به ۲۹ درصد میرسد.
مکزیک، به لطف اراده سیاسی و سهمیه، در سال ۲۰۱۸ به برابری جنسیتی دست یافت. این اتفاق پس از آن افتاد که آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیسجمهور قدرتمند و محبوب سابق، تصمیم گرفت که نیمی از کرسیهای پارلمان باید در اختیار زنان باشد. امسال مکزیک کلودیا شینباوم، اولین رئیس جمهور زن خود را انتخاب کرد.
اما ایندیرا کمپیس که در سال ۲۰۱۸ به مجلس سنای مکزیک راه یافت، میگوید به قدرت رسیدن تنها نیمی از نبرد است. او میگوید: «من زنی هستم که میخواهم در سیاست باشم تا قدرت داشته باشم. من این را به صراحت میگویم چون بسیاری از زنان بیان این حرف احساس خجالت میکنند.»
او میگوید از جلساتی که تصمیمگیریهای واقعی در آنها صورت میگیرد کنار گذاشته شده است. «من مجبور شدم خودم را به جلسات تحمیل کنم. این جلسات مثل یک باشگاه مردانه است.»
او میگوید هر روز با تبعیض از سوی همکاران مردش روبهرو میشد. «آنها دائما به شما میگویند که استعداد این کار را ندارید و نمیتوانید از پس آن بربیایید. یک بار مردی به من گفت که من به خاطر او است که آنجا هستم.»
جولی بالینگتون، از نهاد زنان سازمان ملل، میگوید کسب مقام در کابینه، بسیار تعیینکننده و تحولآفرین است، اما زنان کمترین نمایندگی را در این موقعیتها دارند. او میگوید: «این وضعیت تاسفآور است، چون این موقعیتها انتصابی هستند و به همین دلیل اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، دستیابی به برابری در آن آسانتر است.»
تحقیقات این نهاد نشان داده است که زنان معمولا به نقشهای خاصی محدود میشوند، از جمله در حوزههای حقوق بشر، برابری و امور اجتماعی. اما مسئولیتها در زمینههایی مانند امور مالی یا دفاعی معمولا به مردان واگذار میشود.
ریچل جورج میگوید این یک مشکل است. «وقتی زنان در اتاق هستند، احتمال رسیدن به توافقنامههای صلح و پایداری آنها بیشتر است.»
ایندیرا کمپیس این رویا را در سر دارد که برای ریاستجمهوری نامزد شود. او میگوید حزبش از او حمایت نکرده، چون یک زن است، اتهامی که حزبش انکار کرده است. او در اعتراض استعفا کرده است.
با این حال، او به آینده امیدوار است. «وقتی وارد شدم، هیچ زن جوانی نمیگفت: «میخواهم سناتور شوم.» وقتی خارج شدم، تعداد زیادی میگفتند که میخواهند وارد این عرصه شوند.»
جانگ در کره جنوبی برنامه دارد دوباره نامزد انتخابات شود. پواکنا بورهم در تووالو هم برنامه مشابهی دارد.
او میگوید: «حتی اگر نتوانم برگردم، صدای زنان باید شنیده شود.»