تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۸ ساعت ۱۵:۰۷
کد مطلب : ۵۰۷۵۶۱
چگونگی رابطه محرمانه تیم اطلاعاتی اسرائیل با حکومت بشار اسد
برنامه اسرائیل برای دور کردن اسد از ایران
گروه بین الملل: رسانه‌های اسرائیلی نوشتند دولت این کشور مدتی طولانی ارتباطات مخفیانه با حکومت بشار اسد داشته است. روزنامه یدیعوت آخرونوت نوشت در سال ۲۰۱۹ ترتیب دیدار اسد با رییس وقت موساد در کاخ کرملین و با هدف «دور کردن دمشق از تهران و حزب‌الله» داده شد که اسد در آخرین دقایق از آن انصراف داد.
رونن برگمن، نویسنده کتاب «بزخیز و بکش»، در روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونت نوشت: اسرائیل در سال‌های اخیر عملیات‌های محرمانه‌ای برای برقراری ارتباط با بشار اسد و اطرافیان او انجام داده است.
در ادامه این مطلب آمده است: در همین راستا، افسران اطلاعاتی پیام‌هایی از طریق واتساپ با نام "موسی" ارسال کردند که به مقامات عالی‌رتبه در دمشق رسید. سایر عملیات‌ها با هدف انعقاد توافقی محرمانه انجام شد که طبق آن، اسد انتقال تسلیحات به لبنان را متوقف کند و در ازای آن، تحریم‌ها علیه او لغو شود. قرار بود یوسی کوهن در کرملین با او دیدار کند، اما سپس همه‌چیز در سوریه فروپاشید. اکنون پرونده‌های اطلاعاتی فاش شده‌اند و نشان می‌دهند که چرا همه اسد را رها کردند.
"موسی" نیازی به توضیح اینکه کیست، نداشت. ژنرال علی محمود عباس، وزیر دفاع سوریه که این پیام واتساپ به او ارسال شده بود، بسیار خوب می‌دانست که پیام از طرف چه کسی است، حتی اگر نام نویسنده را نمی‌دانست. هرچند این موضوع ممکن است غیرعادی به نظر برسد، اما "موسی" عضوی از تیمی در یکی از واحد‌های اداره اطلاعات ارتش اسرائیل (IDF) بود و این اولین پیام واتساپی نبود که این تیم - البته با مجوز و اختیار - به وزیر دفاع سوریه ارسال کرده بود.
در حقیقت، پس از تقریباً هر حمله اسرائیل در سوریه، تیم "موسی" به طور مرتب توضیحات دقیق و مفصلی درباره حمله انجام‌شده از طریق واتساپ برای وزیر سوری ارسال می‌کرد.
این رابطه سال‌ها ادامه داشت: موسی پیام‌ها را می‌فرستاد و اطلاعات نظامی سوریه آنها را از واتساپ به صورت مکتوب در قالب نامه‌ای فوق محرمانه و فوری در می‌آورد و آن را به چندین مقام ارشد از جمله علی مملوک، مشاور امنیت ملی و معاون رئیس‌جمهور سوریه در امور امنیتی، منتقل می‌کرد.
پیام‌های واتساپ "موسی" احتمالاً کاملاً محرمانه باقی می‌ماند، اگر نیرو‌های مخالف اسد دو هفته پیش ستاد اطلاعات سوریه را که نسخه‌هایی از این پیام‌ها در آن حفظ شده بود، تصرف نکرده بودند.
"موسی"، همانطور که ذکر شد، یک نام مستعار واتساپی است که توسط تیم اطلاعاتی برای خود انتخاب شده است، و پیام‌های واتساپی که توسط این تیم ارسال شده‌اند، هدف خاصی داشته‌اند.
یک منبع امنیتی مطلع از عملیات مورد نظر می‌گوید "انگیزه پشت این پیام‌ها که به تعداد زیادی و به چندین طرف منتقل شده بود، شامل چند هدف بوده است. اولاً، ما می‌خواستیم به مقامات ارشد رژیم اسد نشان دهیم که هیچ مشکلی در دسترسی به تلفن‌های همراه آنها و نوشتن پیام‌های ساده، واضح و در صورت لزوم حتی رک نداریم. ثانیاً و مهم‌تر از همه، می‌خواستیم به آنها نشان دهیم که چقدر نفوذ وجود دارد، که هیچ شانسی برای پنهان کردن چیزی از ما ندارند، فارغ از اینکه چه ترفند‌هایی را امتحان کنند، و حتی اگر بعد از دریافت پیام‌ها، ساعت‌ها دور خودشان بچرخند تا بفهمند چطور ما از آنها خبر داریم. نتیجه‌گیری این بود که به رژیم اسد نشان داده شود که رابطه با ایران و حزب‌الله، حتی اگر قبلاً منافع زیادی برای آنها به همراه داشته، از یک مزیت به یک زیان تبدیل شده است و اگر آنها سود و زیان‌های
خود را به‌طور سرد و بی‌طرفانه بسنجند، به این نتیجه خواهند رسید که با گذشت زمان، کمتر به دست می‌آورند و بیشتر متضرر می‌شوند.
او گفت: ما به وضوح دیدیم که پیام‌ها دریافت و منتقل شده‌اند. علاوه بر این، یک سری رویداد‌های تاکتیکی رخ داد که از آنها می‌توانستیم تأثیر کارهایمان را ببینیم. مثلاً پس از هشدار، انبار‌هایی بسته شد یا پرواز‌ها در مسیر‌هایی متوقف شد. درست است که در بعضی موارد این کار‌ها فقط برای فرار از نظارت و بمباران‌های ما بود و به مسیر‌های دیگری منتقل شدند، اما آنها می‌دانستند که شانس موفقیت در فرار کم است؛ و در برخی موارد، واقعاً فعالیت‌ها را کاهش دادند. "این منبع ارشد همچنین فاش می‌کند که پیام‌های واتساپ "موسی" تنها ارتباطی نبود که اسرائیل تلاش کرد با دمشق برقرار کند.
او گفت "تلاش‌هایی نیز از طریق کانال‌های مخفی دیگر برای دسترسی به اسد صورت گرفت؛ و نه فقط اسرائیل، بلکه آمریکا نیز دو مسیر مخفی ایجاد کرده بود: یکی از طریق ابوظبی و محمد بن زاید با اسد، و دیگری از طریق عمان. "
وی ادامه داد که "ایده این بود که چگونه می‌توان اسد را به تصمیم‌گیری برای ترک محور مقاومت ترغیب کرد و دیگر اجازه نداد که تسلیحات از طریق سوریه به لبنان منتقل شود، اما در نهایت، و تا آخرین لحظات اسد، او قانع نشد؛ و شاید خوب بود که روی او شرط نمی‌بستیم که بتواند عاملی باشد که ما بتوانیم در ساخت مفهوم جدید امنیتی در منطقه به آن اعتماد کنیم. "
وی گفت: غیرممکن بود او را به‌طور کامل از یک طرف به طرف دیگر منتقل کنیم. ببینید، من سال‌ها از زندگی‌ام را صرف مطالعه رژیم سوریه و شخصیت اسد پدر و سپس پسر کرده‌ام. بشار یکی از فریبکارترین، دروغگوترین و خودمحورترین شخصیت‌هاست که هیچ احساس و توجهی به هیچ‌کس یا هیچ‌چیز ندارد مگر آنچه که به نفع او و خانواده‌اش باشد، عملا تجسم ماکیاولیسم است. ما امیدوار بودیم که یک تغییر خاص اتفاق بیفتد، از جمله کاهش در ارسال تسلیحات و کاهش مشارکت نظامی مستقیم سوریه در درگیری با ما، نه یک تغییر گذرا. "
و حالا، از حمله ۷ اکتبر به بعد، و با توجه به اینکه تمام منطقه به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به یک جنگ منطقه‌ای است، اسد به طور قاطعانه از شرکت در این جنگ خودداری کرد و اطمینان حاصل کرد که حزب‌الله از بلندی‌های جولان عملیات نکند. در شش ماه گذشته، او حاضر شد که اقداماتی که ما علیه ایران و حزب‌الله در سوریه انجام دادیم و گاهی اوقات حتی علیه نیرو‌های خود اسد، انجام دادیم، تحمل کند. "
نهایتا ایده‌ای در اسرائیل طرح شد تا به جای استفاده از زور، از فریب استفاده شود و سعی شود اسد را از طریق نوعی توافق پنهانی از محور مقاومت خارج کرد.
فردی که در چندین موقعیت در سازمان‌های اطلاعاتی و موساد فعالیت کرده است می‌گوید: واضح بود که اگر سوریه را از معادله خارج کنید – دیگر هیچ راهی برای انتقال حمایت یا سلاح، هیچ استقرار نظامی، و هیچ جبهه‌ای با اسرائیل در جولان وجود ندارد.
وی افزود: یکی از اقدامات، تلاش برای ارائه نوعی توافق به اسد بود: ایران و حزب‌الله را ترک کن – و از تحریم‌ها تخفیف بگیر.
یک مقام ارشد که در این عملیات‌ها دخیل بود توضیح می‌دهد: "ایده این بود که چگونه اسد را فریب دهیم تا تصمیم بگیرد محور مقاومت را رها کند و دیگر اجازه ندهد سلاح از سوریه به لبنان منتقل شود. "
آمریکا نیز برای این تلاش جذب شد و پیام به اسد به وضوح منتقل شد: از این حلقه خارج شو، و تخفیف قابل توجهی از تحریم‌ها بگیر و مشروعیت بین‌المللی جذب کن.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این تلاش در پایان سال ۲۰۱۹ بود، زمانی که از طریق میانجی‌گری رئیس‌جمهور پوتین، ملاقات شخصی میان یوسی کوهن، رئیس وقت موساد، و اسد در کرملین مسکو ترتیب داده شد. اسد در آخرین لحظه از حضور در این جلسه خودداری کرد.
رونن برگمن، نویسنده کتاب «بزخیز و بکش»، در روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونت نوشت: اسرائیل در سال‌های اخیر عملیات‌های محرمانه‌ای برای برقراری ارتباط با بشار اسد و اطرافیان او انجام داده است.
در ادامه این مطلب آمده است: در همین راستا، افسران اطلاعاتی پیام‌هایی از طریق واتساپ با نام "موسی" ارسال کردند که به مقامات عالی‌رتبه در دمشق رسید. سایر عملیات‌ها با هدف انعقاد توافقی محرمانه انجام شد که طبق آن، اسد انتقال تسلیحات به لبنان را متوقف کند و در ازای آن، تحریم‌ها علیه او لغو شود. قرار بود یوسی کوهن در کرملین با او دیدار کند، اما سپس همه‌چیز در سوریه فروپاشید. اکنون پرونده‌های اطلاعاتی فاش شده‌اند و نشان می‌دهند که چرا همه اسد را رها کردند.
"موسی" نیازی به توضیح اینکه کیست، نداشت. ژنرال علی محمود عباس، وزیر دفاع سوریه که این پیام واتساپ به او ارسال شده بود، بسیار خوب می‌دانست که پیام از طرف چه کسی است، حتی اگر نام نویسنده را نمی‌دانست. هرچند این موضوع ممکن است غیرعادی به نظر برسد، اما "موسی" عضوی از تیمی در یکی از واحد‌های اداره اطلاعات ارتش اسرائیل (IDF) بود و این اولین پیام واتساپی نبود که این تیم - البته با مجوز و اختیار - به وزیر دفاع سوریه ارسال کرده بود.
در حقیقت، پس از تقریباً هر حمله اسرائیل در سوریه، تیم "موسی" به طور مرتب توضیحات دقیق و مفصلی درباره حمله انجام‌شده از طریق واتساپ برای وزیر سوری ارسال می‌کرد.
این رابطه سال‌ها ادامه داشت: موسی پیام‌ها را می‌فرستاد و اطلاعات نظامی سوریه آنها را از واتساپ به صورت مکتوب در قالب نامه‌ای فوق محرمانه و فوری در می‌آورد و آن را به چندین مقام ارشد از جمله علی مملوک، مشاور امنیت ملی و معاون رئیس‌جمهور سوریه در امور امنیتی، منتقل می‌کرد.
پیام‌های واتساپ "موسی" احتمالاً کاملاً محرمانه باقی می‌ماند، اگر نیرو‌های مخالف اسد دو هفته پیش ستاد اطلاعات سوریه را که نسخه‌هایی از این پیام‌ها در آن حفظ شده بود، تصرف نکرده بودند.
"موسی"، همانطور که ذکر شد، یک نام مستعار واتساپی است که توسط تیم اطلاعاتی برای خود انتخاب شده است، و پیام‌های واتساپی که توسط این تیم ارسال شده‌اند، هدف خاصی داشته‌اند.
یک منبع امنیتی مطلع از عملیات مورد نظر می‌گوید "انگیزه پشت این پیام‌ها که به تعداد زیادی و به چندین طرف منتقل شده بود، شامل چند هدف بوده است. اولاً، ما می‌خواستیم به مقامات ارشد رژیم اسد نشان دهیم که هیچ مشکلی در دسترسی به تلفن‌های همراه آنها و نوشتن پیام‌های ساده، واضح و در صورت لزوم حتی رک نداریم. ثانیاً و مهم‌تر از همه، می‌خواستیم به آنها نشان دهیم که چقدر نفوذ وجود دارد، که هیچ شانسی برای پنهان کردن چیزی از ما ندارند، فارغ از اینکه چه ترفند‌هایی را امتحان کنند، و حتی اگر بعد از دریافت پیام‌ها، ساعت‌ها دور خودشان بچرخند تا بفهمند چطور ما از آنها خبر داریم. نتیجه‌گیری این بود که به رژیم اسد نشان داده شود که رابطه با ایران و حزب‌الله، حتی اگر قبلاً منافع زیادی برای آنها به همراه داشته، از یک مزیت به یک زیان تبدیل شده است و اگر آنها سود و زیان‌های
تحلیلگر اسرائیلی:بشار یکی از فریبکارترین، دروغگوترین و خودمحورترین شخصیت‌هاست که هیچ احساس و توجهی به هیچ‌کس یا هیچ‌چیز ندارد
او گفت: ما به وضوح دیدیم که پیام‌ها دریافت و منتقل شده‌اند. علاوه بر این، یک سری رویداد‌های تاکتیکی رخ داد که از آنها می‌توانستیم تأثیر کارهایمان را ببینیم. مثلاً پس از هشدار، انبار‌هایی بسته شد یا پرواز‌ها در مسیر‌هایی متوقف شد. درست است که در بعضی موارد این کار‌ها فقط برای فرار از نظارت و بمباران‌های ما بود و به مسیر‌های دیگری منتقل شدند، اما آنها می‌دانستند که شانس موفقیت در فرار کم است؛ و در برخی موارد، واقعاً فعالیت‌ها را کاهش دادند. "این منبع ارشد همچنین فاش می‌کند که پیام‌های واتساپ "موسی" تنها ارتباطی نبود که اسرائیل تلاش کرد با دمشق برقرار کند.
او گفت "تلاش‌هایی نیز از طریق کانال‌های مخفی دیگر برای دسترسی به اسد صورت گرفت؛ و نه فقط اسرائیل، بلکه آمریکا نیز دو مسیر مخفی ایجاد کرده بود: یکی از طریق ابوظبی و محمد بن زاید با اسد، و دیگری از طریق عمان. "
وی ادامه داد که "ایده این بود که چگونه می‌توان اسد را به تصمیم‌گیری برای ترک محور مقاومت ترغیب کرد و دیگر اجازه نداد که تسلیحات از طریق سوریه به لبنان منتقل شود، اما در نهایت، و تا آخرین لحظات اسد، او قانع نشد؛ و شاید خوب بود که روی او شرط نمی‌بستیم که بتواند عاملی باشد که ما بتوانیم در ساخت مفهوم جدید امنیتی در منطقه به آن اعتماد کنیم. "
وی گفت: غیرممکن بود او را به‌طور کامل از یک طرف به طرف دیگر منتقل کنیم. ببینید، من سال‌ها از زندگی‌ام را صرف مطالعه رژیم سوریه و شخصیت اسد پدر و سپس پسر کرده‌ام. بشار یکی از فریبکارترین، دروغگوترین و خودمحورترین شخصیت‌هاست که هیچ احساس و توجهی به هیچ‌کس یا هیچ‌چیز ندارد مگر آنچه که به نفع او و خانواده‌اش باشد، عملا تجسم ماکیاولیسم است. ما امیدوار بودیم که یک تغییر خاص اتفاق بیفتد، از جمله کاهش در ارسال تسلیحات و کاهش مشارکت نظامی مستقیم سوریه در درگیری با ما، نه یک تغییر گذرا. "
و حالا، از حمله ۷ اکتبر به بعد، و با توجه به اینکه تمام منطقه به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به یک جنگ منطقه‌ای است، اسد به طور قاطعانه از شرکت در این جنگ خودداری کرد و اطمینان حاصل کرد که حزب‌الله از بلندی‌های جولان عملیات نکند. در شش ماه گذشته، او حاضر شد که اقداماتی که ما علیه ایران و حزب‌الله در سوریه انجام دادیم و گاهی اوقات حتی علیه نیرو‌های خود اسد، انجام دادیم، تحمل کند. "
نهایتا ایده‌ای در اسرائیل طرح شد تا به جای استفاده از زور، از فریب استفاده شود و سعی شود اسد را از طریق نوعی توافق پنهانی از محور مقاومت خارج کرد.
فردی که در چندین موقعیت در سازمان‌های اطلاعاتی و موساد فعالیت کرده است می‌گوید: واضح بود که اگر سوریه را از معادله خارج کنید – دیگر هیچ راهی برای انتقال حمایت یا سلاح، هیچ استقرار نظامی، و هیچ جبهه‌ای با اسرائیل در جولان وجود ندارد.
وی افزود: یکی از اقدامات، تلاش برای ارائه نوعی توافق به اسد بود: ایران و حزب‌الله را ترک کن – و از تحریم‌ها تخفیف بگیر.
یک مقام ارشد که در این عملیات‌ها دخیل بود توضیح می‌دهد: "ایده این بود که چگونه اسد را فریب دهیم تا تصمیم بگیرد محور مقاومت را رها کند و دیگر اجازه ندهد سلاح از سوریه به لبنان منتقل شود. "
آمریکا نیز برای این تلاش جذب شد و پیام به اسد به وضوح منتقل شد: از این حلقه خارج شو، و تخفیف قابل توجهی از تحریم‌ها بگیر و مشروعیت بین‌المللی جذب کن.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این تلاش در پایان سال ۲۰۱۹ بود، زمانی که از طریق میانجی‌گری رئیس‌جمهور پوتین، ملاقات شخصی میان یوسی کوهن، رئیس وقت موساد، و اسد در کرملین مسکو ترتیب داده شد. اسد در آخرین لحظه از حضور در این جلسه خودداری کرد.
پربينندهترين مطالب و خبرها
پربحثترين مطالب و خبرها
