جعفر پناهی: دیوارسیاست همیشه مانعست

آقای پناهى؛ دریافت جایزه خرس طلائی برلین را به شما تبریك می‌گوییم. درباره این جایزه نظری دارید؟

طبیعتا خوشحالم هم برای خودم و هم برای سینمای ایران.

شما نامه آقای ایوبی به رئیس فستیوال برلین را خواندید؟

بله به محض انتشار خواندم.

نظرتان چیست؟

به نظرم نامه مودبانه‌ای بود.

نظر دیگری ندارید؟

من هم وقتی خواندم آخرش گفتم همین؟! چون حرف‌های قشنگی بود که فقط حرف بود و ارزشش زمانی معلوم مى‌شد، که گوینده خود نیز به آن عمل مى‌كرد.


ولی آقای ایوبی؛ رئیس فستیوال برلین را به سیاسی کاری متهم کردند، چه ربطی به عمل آقای ایوبی دارد؟

مشکل از همین جا شروع می‌شود. ما سالهاست که در کشور خودمان صدای پای سیاست را در عرصه هنر به خصوص سینما می‌شنویم که تلاش در آلوده کردن هنر با سیاست دارد. اما آقای ایوبی جدائی هنر از سیاست را به دیگران توصیه می‌کنند! این توقع ایجاد می‌شود که چرا خودشان به آن عمل نمی کنند؟ً! و می‌گذارند سیاست دیواری طویل‌تر از دیوار چین و بلندتر از برج میلاد در حوزه هنر سینما ایجاد کند.

به یاد دارید چه فیلم‌هایی در پای همین دیوار سیاست قربانی شدند و هیچگاه رنگ پرده سینما را ندیدند و تمام انرژی و تلاش سازندگان‌شان در قفس توقیف باقی ماند؟ ایشان در آخرین جمله نامه خود گفته‌اند فرهنگ و سینما یعنی برچیدن پرچین‌ها و دیوارها. جمله‌ای که در کلام زیباست ولی در عمل ماندگارتر است. پس معتقدم آقای ایوبی اول باید دیوارهایی را که خود و مدیران ماقبل ایشان بنا کرده‌اند؛ فرو ریزد و بعد به دیگران هشدار بدهد که دیوار نسازند.

باتوجه به فشارهایی که روی سازمان سینمائی است؛ چه کاری باید بکند که نکرده؟

متاسفانه بهانه فشار از بیرون همیشه بوده و خواهد بود. صاحبان قدرت همیشه ما را متهم به ساختن فیلم‌های جشنواره‌ای و خارج پسند کرده‌اند ولی پشت دیوار سیاست پنهان شده‌اند و نگفتند که هیچگاه به ما اجازه نمایش فیلمهای‌مان را در ایران نداده‌اند! امری که اگر اتفاق می‌افتاد ترس از دیده شدن فیلم‌های ایرانی در فستیوال‌های خارجی از بین مى رفت و ابزاری خوب برای معرفی بیشتر سینمای ایران می‌شد. مثلاً همین زمان بهترین فرصتی بود که ایشان مى‌توانستند نشان دهند که قصد ساختن دیوار بلندتری را ندارند و چون بهانه نامه‌شان فیلم "تاکسی" بود.

بعداز انتشار نامه ایشان، پیشنهاد كردم در روزهای باقیمانده جشنواره فیلم فجر "تاکسی" را به نمایش درآورند، درعوض من هم به عنوان یک سینماگر ایرانی برای نشان دادن حسن‌نیت نامه‌ای به جشنواره برلین مى‌دادم و از آنها مى‌خواستم فیلم را از دایره رقابت خارج کنند چراکه معتقدم هیچ جایزه‌ای ارزشمندتر از دیدن فیلم توسط هموطنانم در داخل کشور نیست.

یعنی اگر فیلم‌تان در جشنواره فجر به نمایش درمى‌آمد؛ آن را از رقابت برلین خارج می‌كردید؟

بله، همه فیلمسازان ایرانی دلشان می‌خواهد فیلمشان اول در کشورشان به نمایش درآید اما دیوار سیاست همیشه مانع نمایش این فیلم‌ها در ایران شده است.

همین؟!

بله همین! با آنکه هیچ‌وقت اهل پیغام دادن به هیچ مدیر دولتی نیستم، همین پیشنهاد را پنج دقیقه بعداز انتشار نامه آقای ایوبی، توسط یکی از سینماگران به اطلاع ایشان رساندم.

و عکس‌العمل آقای ایوبی چه بود؟

پیغام فرستادند با مشاوران‌شان صحبت خواهند کرد. من تا آخرین روز جشنواره فجر منتظر تصمیم ایشان بودم. براى اطمینان می‌توانید خودتان این را از آقای ایوبی پیگیری کنید.