تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۳/۰۹ ساعت ۰۰:۰۲
کد مطلب : ۷۹۳۵۰
شفاف‌سازی مسائل حل نشده؛
بیانیه آژانس درباره برنامه هسته ای ایران
گروه سياسي: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدید خود درباره اجرای موافقتنامه پادمانی معاهده ان‌پی‌تی در ایران که شامل 80 پاراگراف به علاوه چهار ضمیمه است، اعلام کرد: ایران اطلاعات مربوط به یکی از موضوعات مورد تحقیق آژانس را ارائه داده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، یوکیو آمانو در گزارش جدید خود بار دیگر مدعی شد اگرچه آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف در مواد هسته‌ای اعلام شده در تأسیسات هسته‌ای ایران و مراکز خارج از تاسیسات هسته‌ای ایران طبق موافقت نامه پادمانی آژانس ادامه می‌دهد،اما هنوز در موضعی نیست که بتواند درباره نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران اطمینان دهد.
در این گزارش همچنین آمده است: بنابراین آژانس نمی‌تواند نتیجه‌گیری کند که تمام مواد هسته‌ای ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمانو در ادامه گزارش خود آورده است: مقامات ایران و آژانس رایزنی‌های بیشتری را در ادامه اجرای "چارچوب همکاری"ها انجام داده‌اند و دو طرف توافق کردند تا به گفت‌وگو و دیدارهای خود در آینده نزدیک ادامه دهند.
بنا بر این گزارش، مدیرکل آژانس در 27 آوریل 2015 با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت‌وگو کرده است که این رایزنی‌ها روی چگونگی تسریع حل تمام مسائل باقی‌مانده درباره نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه جامع اقدام مشترک همانگونه که توافق شده و مورد درخواست بود، متمرکز بوده است.
مدیرکل آژانس همچنین گفت‌وگوهایی را با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران در 14 مه 2015 انجام داده است. آمانو در این گفت‌وگو‌ها بر لزوم تسریع حل مسائل باقی‌مانده درباره نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه اقدام جامع مشترک تأکید کرده است.
وی علاوه بر این آورده است: آژانس همچنان آماده است تا حل مسائل باقی‌مانده میان تهران و آژانس طبق "چارچوب همکاری"ها را تسریع بخشد که این امر می‌تواند به افزایش همکاری از سوی ایران و فراهم کردن به موقع امکان دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و اشخاص مربوطه در ایران همانگونه که آژانس درخواست کرده است منجر شود. همچنین هر زمان که آژانس برآورد خود از تمام مسائل مربوط به وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران را به دست آورد مدیرکل آن را به شورای حکام آژانس ارائه خواهد داد.
در بخش اولیه گزارش خرداد 1394 آمانو درباره اجرای اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه اقدام مشترک آمده است: از زمانی که برنامه اقدام مشترک اجرایی شده است ایران در هیچ یک از تأسیسات هسته‌ای اعلام شده‌اش اورانیوم را بالاتر از سطح 5 درصد غنی‌سازی نکرده و تمام ذخیره اورانیوم غنی شده (UF6) تا سطح 20 درصد (U-235) ایران وارد روند رقیق‌سازی یا تبدیل به اکسید اورانیوم شده است.
همچنین غنی‌سازی اورانیوم تا سطح 5 درصد در ایران ادامه دارد که شبیه به آن چیزی است که در گزارشات قبلی مدیرکل آژانس ارائه شده بود. حجم این مواد هسته‌ای که به شکل اورانیوم غنی‌شده تا سطح 5 درصد قرار دارد در حال حاضر 8714.7 کیلوگرم است.
در ادامه این گزارش تأیید شده است که قطعات اصلی جدیدی در رآکتور IR-40 نصب نشده و تولید یا آزمایش سوخت در این رآکتور انجام نشده است. ایران علاوه بر این امکان دسترسی مدیریت شده به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و مراکز ذخیره را فراهم کرده است.
مقدمه
1- این گزارش مدیرکل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل مربوط به اجرای موافقتنامه پادمانی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و موارد مربوط به قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش شامل اطلاعات مربوط به اجرای اقدامات طبق بیانیه مشترک چارچوب همکاری‌ها (میان ایران و آژانس) و برنامه اقدام مشترک از زمانی که تمدید شد، است.
2- شورای امنیت سازمان ملل تأیید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامه‌هایش برای ایران الزام‌آور است. اقدامات مربوطه فوق‌الذکر در قطعنامه‌های شورای امنیت بر اساس فصل 7 منشور سازمان ملل بوده و طبق مفاد این قطعنامه‌ها الزام‌آور است.
3- طبق گزارش‌های پیشین آژانس و ایران در 11 نوامبر 2013 بیانیه مشترک چارچوب همکاری‌ها را امضا کردند. بر اساس این چارچوب همکاری آژانس و ایران برای همکاری‌های بیشتر درباره فعالیت‌های راستی‌آزمایی با یکدیگر توافق کردند که آژانس باید برای حل تمام مسائل کنونی و مرتبط به گذشته انجام دهد. آنها همچنین روی پرداختن به این فعالیت‌ها به صورت گام به گام توافق کردند. این اقدامات عملی مورد توافق تا به امروز که با چارچوب همکاری‌ها مرتبط است در ضمیمه یک آورده شده است.
4- طبق گزارش‌های پیشین ایران و گروه 3+3 شامل چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و آمریکا در 24 نوامبر 2013 توافق اولیه ژنو (برنامه اقدام مشترک) را امضا کردند.
برنامه اقدام مشترک در 20 ژانویه 2014 ابتدا برای یک دوره زمانی شش ماهه اجرایی شد. همانگونه که ایران و گروه 3+3 خواسته بودند و شورای حکام تصدیق کرده بود آژانس فعالیت‌های نظارت و راستی آزمایی مرتبط هسته‌ای لازم طبق این توافق را آغاز کرد که علاوه بر فعالیت‌هایی است که آژانس تا کنون مطابق با موافقتنامه پادمانی ایران و طبق قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل انجام می‌داده است. برنامه اقدام مشترک در 24 ژوئیه 2014 تا 24 نوامبر 2014 تمدید شد.
5- برنامه اقدام مشترک در 24 نوامبر 2014 بار دیگر تا 30 ژوئن 2015 تمدید شد. از این رو آژانس برای ادامه فعالیت‌های نظارت و راستی‌آزمایی مرتبط هسته‌ای لازم افزایش بودجه بالغ بر 4.6 میلیون یورو را درخواست کرد. تا 21 مه 2015 اعتبارات تعدادی از کشورهای عضو در مجموع به 6.13 میلیون یورو می‌رسد.
6- در بیانیه مشترکی که ایران، گروه 3+3 و اتحادیه اروپا در 2 آوریل 2015 منتشر کردند این کشورها در خصوص پارامترهای کلیدی برنامه جامع اقدام مشترک به راه‌حل‌هایی دست پیدا کردند و متعهد هستند تا تلاش‌هایشان را تا 30 ژوئن 2015 تکمیل کنند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از این بیانیه استقبال و اعلام کرد آژانس پس از نهایی شدن یک توافق و با موافقت شورای حکام آماده است تا اجرای اقدامات مرتبط هسته‌ای در این توافق را مورد راستی‌آزمایی قرار دهد.
7- این گزارش آژانس همچنین پیشرفت‌هایی که از زمان انتشار آخرین گزارش مدیرکل به دست آمده به علاوه مسائل باقی‌مانده را مورد بررسی قرار می‌دهد.
شفاف‌سازی مسائل حل نشده
8- شورای حکام در قطعنامه‌اش در نوامبر 2011 تأکید کرده است که ایران و آژانس باید رایزنی‌های خود را برای حل فوری تمام مسائل اصلی باقی‌مانده با هدف شفاف‌سازی در خصوص این مسائل تشدید کنند که شامل دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و اشخاص مربوطه در ایران می‌شود. شورای حکام همچنین در قطعنامه خود در سپتامبر 2012 تصویب کرد که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس برای حل تمام مسائل باقی‌مانده ضروری و برای تضمین ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران فوری است.
9- از زمان انتشار آخرین گزارش مدیرکل در 9 مارس 2015 و 15 آوریل 2015 مقامات ایران و آژانس در تهران گفت‌وگوهای بیشتری را درباره دو اقدام عملی انجام دادند که در مه 2014 به عنوان سومین گام چارچوب همکاری‌ها که باید به اجرا درآید و مرتبط به آزمایشات انفجاری با قدرت بالا و محاسبات انتقال نوترونی است، بر سر آن به توافق رسیدند. ایران برخی اطلاعات مربوط به یکی از این اقدامات را ارائه داده است. آژانس و ایران توافق کردند تا به رایزنی‌هایشان در خصوص این اقدامات عملی ادامه دهند و در آینده نزدیک با یکدیگر ملاقات داشته باشند.
10- مدیرکل آژانس در 27 آوریل 2015 با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نیویورک دیدار و گفت‌وگو کرد. این دیدار روی چگونگی تسریع حل تمام مسائل باقی‌مانده و نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه جامع اقدام مشترک زمانی که انجام شود و مورد درخواست باشد متمرکز بود. آنها بر ادامه رایزنی‌ها میان ایران و آژانس در تمام سطوح توافق کردند.
11- مدیرکل در 14 مه 2015 رایزنی‌هایی را با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران، در وین انجام داد.
12- همانگونه که پیش از این گزارش شده است آژانس از اوت 2014 تاکنون در موقعیت‌های مختلف از ایران خواسته است تا اقدامات عملی جدیدی که قادر است در گام بعدی چارچوب همکاری‌ها اجرا کند را پیشنهاد کند. ایران هنوز پیشنهادی در خصوص اقدامات عملی جدید ارائه نداده است.
تأسیسات اعلام شده طبق موافقتنامه پادمانی ایران
13- ایران طبق موافقتنامه پادمانی‌اش به آژانس اعلام کرده است که 18 تأسیسات هسته‌ای و 9 مرکز بیرون از تأسیساتش که در آنها مواد هسته‌ای استفاده می‌شود (LOF) دارد. با وجود این‌که فعالیت‌های خاصی که ایران در برخی تأسیساتش انجام می‌دهد خلاف قطعنامه‌های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل است، آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تأسیسات هسته‌ای و مراکز خارج از تأسیسات هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.
در این گزارش همچنین آمده است: بنابراین آژانس نمی‌تواند نتیجه‌گیری کند که تمام مواد هسته‌ای ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمانو در ادامه گزارش خود آورده است: مقامات ایران و آژانس رایزنی‌های بیشتری را در ادامه اجرای "چارچوب همکاری"ها انجام داده‌اند و دو طرف توافق کردند تا به گفت‌وگو و دیدارهای خود در آینده نزدیک ادامه دهند.
بنا بر این گزارش، مدیرکل آژانس در 27 آوریل 2015 با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت‌وگو کرده است که این رایزنی‌ها روی چگونگی تسریع حل تمام مسائل باقی‌مانده درباره نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه جامع اقدام مشترک همانگونه که توافق شده و مورد درخواست بود، متمرکز بوده است.
مدیرکل آژانس همچنین گفت‌وگوهایی را با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران در 14 مه 2015 انجام داده است. آمانو در این گفت‌وگو‌ها بر لزوم تسریع حل مسائل باقی‌مانده درباره نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه اقدام جامع مشترک تأکید کرده است.
وی علاوه بر این آورده است: آژانس همچنان آماده است تا حل مسائل باقی‌مانده میان تهران و آژانس طبق "چارچوب همکاری"ها را تسریع بخشد که این امر می‌تواند به افزایش همکاری از سوی ایران و فراهم کردن به موقع امکان دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و اشخاص مربوطه در ایران همانگونه که آژانس درخواست کرده است منجر شود. همچنین هر زمان که آژانس برآورد خود از تمام مسائل مربوط به وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران را به دست آورد مدیرکل آن را به شورای حکام آژانس ارائه خواهد داد.
در بخش اولیه گزارش خرداد 1394 آمانو درباره اجرای اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه اقدام مشترک آمده است: از زمانی که برنامه اقدام مشترک اجرایی شده است ایران در هیچ یک از تأسیسات هسته‌ای اعلام شده‌اش اورانیوم را بالاتر از سطح 5 درصد غنی‌سازی نکرده و تمام ذخیره اورانیوم غنی شده (UF6) تا سطح 20 درصد (U-235) ایران وارد روند رقیق‌سازی یا تبدیل به اکسید اورانیوم شده است.
همچنین غنی‌سازی اورانیوم تا سطح 5 درصد در ایران ادامه دارد که شبیه به آن چیزی است که در گزارشات قبلی مدیرکل آژانس ارائه شده بود. حجم این مواد هسته‌ای که به شکل اورانیوم غنی‌شده تا سطح 5 درصد قرار دارد در حال حاضر 8714.7 کیلوگرم است.
در ادامه این گزارش تأیید شده است که قطعات اصلی جدیدی در رآکتور IR-40 نصب نشده و تولید یا آزمایش سوخت در این رآکتور انجام نشده است. ایران علاوه بر این امکان دسترسی مدیریت شده به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و مراکز ذخیره را فراهم کرده است.
مقدمه
1- این گزارش مدیرکل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل مربوط به اجرای موافقتنامه پادمانی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و موارد مربوط به قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش شامل اطلاعات مربوط به اجرای اقدامات طبق بیانیه مشترک چارچوب همکاری‌ها (میان ایران و آژانس) و برنامه اقدام مشترک از زمانی که تمدید شد، است.
2- شورای امنیت سازمان ملل تأیید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامه‌هایش برای ایران الزام‌آور است. اقدامات مربوطه فوق‌الذکر در قطعنامه‌های شورای امنیت بر اساس فصل 7 منشور سازمان ملل بوده و طبق مفاد این قطعنامه‌ها الزام‌آور است.
3- طبق گزارش‌های پیشین آژانس و ایران در 11 نوامبر 2013 بیانیه مشترک چارچوب همکاری‌ها را امضا کردند. بر اساس این چارچوب همکاری آژانس و ایران برای همکاری‌های بیشتر درباره فعالیت‌های راستی‌آزمایی با یکدیگر توافق کردند که آژانس باید برای حل تمام مسائل کنونی و مرتبط به گذشته انجام دهد. آنها همچنین روی پرداختن به این فعالیت‌ها به صورت گام به گام توافق کردند. این اقدامات عملی مورد توافق تا به امروز که با چارچوب همکاری‌ها مرتبط است در ضمیمه یک آورده شده است.
4- طبق گزارش‌های پیشین ایران و گروه 3+3 شامل چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و آمریکا در 24 نوامبر 2013 توافق اولیه ژنو (برنامه اقدام مشترک) را امضا کردند.
برنامه اقدام مشترک در 20 ژانویه 2014 ابتدا برای یک دوره زمانی شش ماهه اجرایی شد. همانگونه که ایران و گروه 3+3 خواسته بودند و شورای حکام تصدیق کرده بود آژانس فعالیت‌های نظارت و راستی آزمایی مرتبط هسته‌ای لازم طبق این توافق را آغاز کرد که علاوه بر فعالیت‌هایی است که آژانس تا کنون مطابق با موافقتنامه پادمانی ایران و طبق قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل انجام می‌داده است. برنامه اقدام مشترک در 24 ژوئیه 2014 تا 24 نوامبر 2014 تمدید شد.
5- برنامه اقدام مشترک در 24 نوامبر 2014 بار دیگر تا 30 ژوئن 2015 تمدید شد. از این رو آژانس برای ادامه فعالیت‌های نظارت و راستی‌آزمایی مرتبط هسته‌ای لازم افزایش بودجه بالغ بر 4.6 میلیون یورو را درخواست کرد. تا 21 مه 2015 اعتبارات تعدادی از کشورهای عضو در مجموع به 6.13 میلیون یورو می‌رسد.
6- در بیانیه مشترکی که ایران، گروه 3+3 و اتحادیه اروپا در 2 آوریل 2015 منتشر کردند این کشورها در خصوص پارامترهای کلیدی برنامه جامع اقدام مشترک به راه‌حل‌هایی دست پیدا کردند و متعهد هستند تا تلاش‌هایشان را تا 30 ژوئن 2015 تکمیل کنند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از این بیانیه استقبال و اعلام کرد آژانس پس از نهایی شدن یک توافق و با موافقت شورای حکام آماده است تا اجرای اقدامات مرتبط هسته‌ای در این توافق را مورد راستی‌آزمایی قرار دهد.
7- این گزارش آژانس همچنین پیشرفت‌هایی که از زمان انتشار آخرین گزارش مدیرکل به دست آمده به علاوه مسائل باقی‌مانده را مورد بررسی قرار می‌دهد.
شفاف‌سازی مسائل حل نشده
8- شورای حکام در قطعنامه‌اش در نوامبر 2011 تأکید کرده است که ایران و آژانس باید رایزنی‌های خود را برای حل فوری تمام مسائل اصلی باقی‌مانده با هدف شفاف‌سازی در خصوص این مسائل تشدید کنند که شامل دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و اشخاص مربوطه در ایران می‌شود. شورای حکام همچنین در قطعنامه خود در سپتامبر 2012 تصویب کرد که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس برای حل تمام مسائل باقی‌مانده ضروری و برای تضمین ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران فوری است.
9- از زمان انتشار آخرین گزارش مدیرکل در 9 مارس 2015 و 15 آوریل 2015 مقامات ایران و آژانس در تهران گفت‌وگوهای بیشتری را درباره دو اقدام عملی انجام دادند که در مه 2014 به عنوان سومین گام چارچوب همکاری‌ها که باید به اجرا درآید و مرتبط به آزمایشات انفجاری با قدرت بالا و محاسبات انتقال نوترونی است، بر سر آن به توافق رسیدند. ایران برخی اطلاعات مربوط به یکی از این اقدامات را ارائه داده است. آژانس و ایران توافق کردند تا به رایزنی‌هایشان در خصوص این اقدامات عملی ادامه دهند و در آینده نزدیک با یکدیگر ملاقات داشته باشند.
10- مدیرکل آژانس در 27 آوریل 2015 با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نیویورک دیدار و گفت‌وگو کرد. این دیدار روی چگونگی تسریع حل تمام مسائل باقی‌مانده و نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هسته‌ای طبق برنامه جامع اقدام مشترک زمانی که انجام شود و مورد درخواست باشد متمرکز بود. آنها بر ادامه رایزنی‌ها میان ایران و آژانس در تمام سطوح توافق کردند.
11- مدیرکل در 14 مه 2015 رایزنی‌هایی را با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران، در وین انجام داد.
12- همانگونه که پیش از این گزارش شده است آژانس از اوت 2014 تاکنون در موقعیت‌های مختلف از ایران خواسته است تا اقدامات عملی جدیدی که قادر است در گام بعدی چارچوب همکاری‌ها اجرا کند را پیشنهاد کند. ایران هنوز پیشنهادی در خصوص اقدامات عملی جدید ارائه نداده است.
تأسیسات اعلام شده طبق موافقتنامه پادمانی ایران
13- ایران طبق موافقتنامه پادمانی‌اش به آژانس اعلام کرده است که 18 تأسیسات هسته‌ای و 9 مرکز بیرون از تأسیساتش که در آنها مواد هسته‌ای استفاده می‌شود (LOF) دارد. با وجود این‌که فعالیت‌های خاصی که ایران در برخی تأسیساتش انجام می‌دهد خلاف قطعنامه‌های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل است، آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تأسیسات هسته‌ای و مراکز خارج از تأسیسات هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.
