تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۹ ساعت ۱۵:۰۱
کد مطلب : ۱۶۵۸۸۲
نقد«گاوچران‌ها و شترسوارها به‌هم رسیده‌اند»
✍️اردشیر منصوری
در بارۀ سخنرانی اخیر رییس جمهور که یکشنبه، چهارم آذر 1397، در روز میلاد پیامبر اسلام(ص)، در حضور رهبری و در برابر جمعی از میهمانان از کشورهای مختلف اسلامی ایراد شد. این سخنرانی آقای روحانی به لحاظ انسجام و جمله‌بندی، و نیز لحن و فنون خطابی در حدی بسیار بالا بود. در میان روحانیون خطبه‌پرداز و مسئولان سیاسی ایران امروز کم می‌توان یافت کسی را که با این مایه از فصاحت بتواند سخن مطنطن ایراد کند اما به تعبیر جناب حافظ، «آه از آن لطف به انواع عتاب آلوده!»
به لحاظ محتوایی می‌توان این سخنرانی آقای روحانی را به دو بخش تقسیم کرد؛ در بخش نخست، سخنران از قانون‌مداری پیامبر سخن به میان آورد و از تمدن سازی مبتنی بر درایت و اسلام رحمانی سخن گفت. در بخش دوم رییس‌جمهور، دولت‌های عرب منطقه و به‌ویژه عربستان را مخاطب قرار داد و وعدۀ حمایت به عربستان داد در برابر تهدیدهای احتمالی ابرقدرت‌ها. رییس جمهوری می‌کوشید از موضع اعتماد به نفس و قدرت سخن بگوید و خود را نمایندۀ کشوری صلح طلب و مقتدر بنمایاند اما به‌تدریج ضعفی که در سخنرانی‌های متعدد پیشین ایشان نیز قابل رصد است رخنمون شد: به میان آمدن ادبیات طعن‌آمیز و آمیخته با تحقیر!
باری می‌توان در گفتار هر کسی نشانه‌هایی از یک نقطۀ ضعف یافت و شیوۀ گفتار رییس جمهوری روحانی آن است که گاه هم لحن و هم واژگان مستعد تحقیر و طعن می‌شوند و این نکته‌ای است شایستۀ تأمل و اصلاح. روحانی در این سخنرانی، در اشاره به هم‌پیمان شدن قدرت‌هایی از غرب با برخی دولت‌های منطقه گفت: «این‌ها چگونه یکدیگر را پیدا کرده و چطور گاوچران‌ها به شترسوارها رسیده‌اند؟» درست است که اشارۀ آقای رییس جمهوری به افراطیون منتسب به ادیان و فرهنگ‌های مختلف بود؛ اما آن دو تعبیر می‌تواند طعنی به ملت‌هایی باشد که سران مورد نظر آقای روحانی از آن میان برخاسته‌اند.
این شیوۀ بیان متأسفانه نزد رییس کنونی مجلس ایران نیز دیده می‌شود و بازتابی نامتناسب دارد؛ شیوۀ بیانی که در میان رجال سیاسی چهار دهۀ گذشتۀ ایران_جز یک مورد (احمدی‌نژاد)، به رغم نقاط ضعف احتمالی آن رجال سیاسی، چندان سابقه نداشته است.طرفه آن که تیتر خبر مربوط به این سخنرانی، در سایت پر بینندۀ Euronews نیز چنین است: «ایران؛ روحانی: گاوچران‌ها و شترسوارها به هم رسیده‌اند»
باری می‌توان به آقای رییس جمهوری و مشاوران ایشان که احیاناً سخنرانی‌های ایشان را تنظیم می‌کنند توصیه کرد که کاش در روزهای موسوم به وحدت در میان مسلمانان، و در همان سخنرانی که رییس جمهوری می‌خواهد با لحن متناسب با صلح و سِلم و مصلحت با همسایگان و هم‌کیشان سخن بگوید، سخن را با طعن نیامیزد. می‌توان بدیشان توصیه کرد در مخاطبه با مخالفان و رقیبان داخلی نیز مراقب این نقطۀ ضعف در شیوۀ بیان باشد.
آقای روحانی در این سخنرانی بیش از پیش و با فصاحتی بیشتر از قبل، سخن را به آیات قرآن مزین کرده بود. می‌توان بدیشان توصیه کرد این آیات قرآن را نیز مد نظر قرار دهد:
1- «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ»
و 2- وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ
این نقد و توصیه به بهانۀ سخنان رییس جمهوری محترم، آقای روحانی عرضه شد، اما برای همۀ ما قابل پند گرفتن است.
در بارۀ سخنرانی اخیر رییس جمهور که یکشنبه، چهارم آذر 1397، در روز میلاد پیامبر اسلام(ص)، در حضور رهبری و در برابر جمعی از میهمانان از کشورهای مختلف اسلامی ایراد شد. این سخنرانی آقای روحانی به لحاظ انسجام و جمله‌بندی، و نیز لحن و فنون خطابی در حدی بسیار بالا بود. در میان روحانیون خطبه‌پرداز و مسئولان سیاسی ایران امروز کم می‌توان یافت کسی را که با این مایه از فصاحت بتواند سخن مطنطن ایراد کند اما به تعبیر جناب حافظ، «آه از آن لطف به انواع عتاب آلوده!»
به لحاظ محتوایی می‌توان این سخنرانی آقای روحانی را به دو بخش تقسیم کرد؛ در بخش نخست، سخنران از قانون‌مداری پیامبر سخن به میان آورد و از تمدن سازی مبتنی بر درایت و اسلام رحمانی سخن گفت. در بخش دوم رییس‌جمهور، دولت‌های عرب منطقه و به‌ویژه عربستان را مخاطب قرار داد و وعدۀ حمایت به عربستان داد در برابر تهدیدهای احتمالی ابرقدرت‌ها. رییس جمهوری می‌کوشید از موضع اعتماد به نفس و قدرت سخن بگوید و خود را نمایندۀ کشوری صلح طلب و مقتدر بنمایاند اما به‌تدریج ضعفی که در سخنرانی‌های متعدد پیشین ایشان نیز قابل رصد است رخنمون شد: به میان آمدن ادبیات طعن‌آمیز و آمیخته با تحقیر!
باری می‌توان در گفتار هر کسی نشانه‌هایی از یک نقطۀ ضعف یافت و شیوۀ گفتار رییس جمهوری روحانی آن است که گاه هم لحن و هم واژگان مستعد تحقیر و طعن می‌شوند و این نکته‌ای است شایستۀ تأمل و اصلاح. روحانی در این سخنرانی، در اشاره به هم‌پیمان شدن قدرت‌هایی از غرب با برخی دولت‌های منطقه گفت: «این‌ها چگونه یکدیگر را پیدا کرده و چطور گاوچران‌ها به شترسوارها رسیده‌اند؟» درست است که اشارۀ آقای رییس جمهوری به افراطیون منتسب به ادیان و فرهنگ‌های مختلف بود؛ اما آن دو تعبیر می‌تواند طعنی به ملت‌هایی باشد که سران مورد نظر آقای روحانی از آن میان برخاسته‌اند.
این شیوۀ بیان متأسفانه نزد رییس کنونی مجلس ایران نیز دیده می‌شود و بازتابی نامتناسب دارد؛ شیوۀ بیانی که در میان رجال سیاسی چهار دهۀ گذشتۀ ایران_جز یک مورد (احمدی‌نژاد)، به رغم نقاط ضعف احتمالی آن رجال سیاسی، چندان سابقه نداشته است.طرفه آن که تیتر خبر مربوط به این سخنرانی، در سایت پر بینندۀ Euronews نیز چنین است: «ایران؛ روحانی: گاوچران‌ها و شترسوارها به هم رسیده‌اند»
باری می‌توان به آقای رییس جمهوری و مشاوران ایشان که احیاناً سخنرانی‌های ایشان را تنظیم می‌کنند توصیه کرد که کاش در روزهای موسوم به وحدت در میان مسلمانان، و در همان سخنرانی که رییس جمهوری می‌خواهد با لحن متناسب با صلح و سِلم و مصلحت با همسایگان و هم‌کیشان سخن بگوید، سخن را با طعن نیامیزد. می‌توان بدیشان توصیه کرد در مخاطبه با مخالفان و رقیبان داخلی نیز مراقب این نقطۀ ضعف در شیوۀ بیان باشد.
آقای روحانی در این سخنرانی بیش از پیش و با فصاحتی بیشتر از قبل، سخن را به آیات قرآن مزین کرده بود. می‌توان بدیشان توصیه کرد این آیات قرآن را نیز مد نظر قرار دهد:
1- «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ»
و 2- وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ
این نقد و توصیه به بهانۀ سخنان رییس جمهوری محترم، آقای روحانی عرضه شد، اما برای همۀ ما قابل پند گرفتن است.
