دریافت لینک صفحه با کد QR
"نه" به باج‌خواهی روس، چين، هند و ...فرا رسيد
ایران از گوشه رینگ سیاست جهانی خارج مي‌شود
31 شهريور 1392 ساعت 10:17
گروه سياسي: در سیاست خارجی دولت‌هاي نهم و دهم، احمدی‌نژاد سياستي كه آن را «دیپلماسی تهاجمی» مي‌نامید، پيشه ساخته بود كه در آن، اکثر کشورها به ویژه جهان غرب، دشمن به حساب مي‌آمدند و قاعدتاً در برابر دشمن بهترین دفاع مي‌تواند حمله باشد.
اشکان بنکدارجهرمی
هر گونه نرمش و حتی تعامل در چنین رویکردی نوعی سازشکاری، عدول از اصول انقلابی گری و حتی خیانت به حساب مي‌آمد. حاصل این نگرش، نفی هر گونه فرصت بود که مذاکرات دیپلماتیک را از صحنه دفاع از منافع ملی تبدیل به کلاس فلسفه و تاریخ نموده بود. دولتمردان هشت سال گذشته به ویژه رئیس دولت هر سخنی را فارغ از تأثیرات بعضاً مخرب آن بر زبان مي‌راندند و شاید حتی قصد و نیتشان بر تخریب روابط بیشتر بود تا تعامل.
از چنین عملکرد ناپخته‌ای نه تنها هیچ عایدی نصیب کشورمان نگشت بلکه مجالی شد برای دشمنان ایران که باورهای افراطی خود را در تقابل با ما اثبات کنند. پس از گذشت چندی از این روند، اثرات مخرب آن بر وجهه بین المللی جمهوری اسلامی به وضوح آشکار گشت اما احمدی‌نژاد که به هیچ وجه حاضر به تغییر چنین رویکردی نبود چنین تنزلی در جایگاه جهانی ایران را نوعی امتیاز برای خود مي‌دانست و خریدنِ دشمنی جهان غرب را پیروزی به حساب مي‌آورد! هر چه دولت گذشته بر این سیاست بیشتر مداومت مي‌ورزید نشانه‌هاي منفی آن بیشتر خود را در زمینه اقتصاد و حتی در عرصه زندگی روزمره مردم عیان مي‌نمود.
کشورهای جهان نیز در قبال این دیپلماسی تهاجمی واکنشهای متفاوتی داشتند. بر خلاف آن چه احمدی‌نژاد و همفکرانش مي‌پنداشتند و در سالهای اولیه ریاست او از تریبونهای رسمی و رسانه‌هاي دولتی و جناح اصولگرا تبلیغ مي‌شد این نوع برخورد نه تنها غرب را به تسلیم و یا حتی عقب نشینی وا نداشت بلکه سبب گشت بهترین بهانه‌ها در اختیار لابیستهای افراطی مخالف با جمهوری اسلامی قرار گیرد و عملاً نگرش مسالمت جوی برخی سیاست پیشگان غربی در این چالش به محاق فرو رود.
آن زمان احمدی‌نژاد شده بود نمادی از ایرانِ خشن که مي‌رود به سلاح هسته ای نیز دست یابد. بدیهی است سخنان و عملکردهای رئیس‌جمهور سابق با هر نیتی که بوده باشد ایران را به انزوای سیاسی کشاند و توانست بیشترین کمک را به مظلوم نمایی صهیونیسم انجام دهد. گروه دیگری از کشورها امّا با اظهار دوستی و نشان دادن حمایت ظاهری، فقط به فکر درآمدهای سرشار مستقیم و غیر مستقیم خود از این کشور منزوی شده بودند.
روسیه و چین از یک سو در مخالفت با غرب، خود را به عنوان وزنه‌ای مؤثر در سیاست جهانی بیش از پیش مطرح مي‌ساختند و از سوی دیگر، هم از غرب و هم از ایران منافع زیادی را نصیب خود مي‌نمودند.روسیه بسیار عطشناک در این زمینه وارد عمل شد و با همراهی همسایگان و بدون در نظر گرفتن ایران سهم بسزایی از دریای خزر را از آن خود ساخت همچنین در ازای تحویل ندادن موشکهای اس 300 و تأخیر در راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، این کشور توانست کمکهای مالی قابل توجهی را از آمریکا بستاند.
روسیه در قراردادهای اقتصادی و تکنولوژیک خود با ایران نیز توانست در غیاب شرکتهای درجه یک غربی فن آوری‌هاي رده خارج خود را به کشور ما بیش از ارزش واقعی آنها و در بدترین صورت ممکن معامله تحمیل نماید. چین نیز با عدم پرداخت پولهای حاصل از خرید نفت و در اختیار گرفتن آنها، خواهان پرداخت آن به یوآن- واحد پول چین- بود و یا انتظار داشت چنین سرمایه ای صرف خرید اجناس بی کیفیت چینی یا معامله با شرکتهای سطح پایین این کشور گردد.
این دو کشورِ به اصطلاح دوست در این هشت ساله توانستند هم از توبره بخورند و هم از آخور و همواره باج مسالمت جویانه خود را از ایران داشته باشند. کمک به ارتقاء جایگاه سیاسی چین و روسیه در جهان و بهبود وضعیت اقتصادی آنها که به قیمت زمینگیر شدن اقتصاد ایران تمام شد، هدیه دولت احمدی‌نژاد بدانها بود.
البته در میان کشورهای خارج از دایره دوست یا دشمن نیز، برخی دولتهای ضعیف و کوچکتر هم برای این که از قافله عقب نمانند و از این صید نصیبی ببرند، دست به کار شدند و با فشار مضاعف بر ایران توانستند حتی قراردادهای پیشین را به نفع خود تغییر دهند. توقعات طمعکارانه هند در پرداخت پول نفت به روپیه- واحد پول هند- و تغییر قراردادهای نفتی و گازی به نفع آن کشور و تعهد ایران به واردات بی کیفیت ترین کالاها از آن کشور مي‌توانست سهم به سزایی در بهبود جایگاه روپیه و اقتصاد آن کشور داشته باشد که دولت احمدی‌نژاد نیز بدانها متعهد شده بود.
اما اخیراً با پس گرفتن سه امتياز نفت و گاز از سرمايه‌گذاران هندی در صنعت نفت و عدم تمایل ایران به ارزان فروشی و دریافت روپیه به جای ارزهای معتبر از سوی وزیر نفت دولت تدبیر و امید به باج خواهی این کشور پایان داده شد. به طور کلی پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری و پیروزی دیدگاه آقای روحانی که بهبود رابطه با جهان به ویژه غرب را بر اساس حفظ منافع ملی نوید مي‌داد عرصه باج خواهی چنین کشورهایی روز به روز تنگتر مي‌گردد.
پشتوانه رأی مردمی، همسویی دولت آشتی ملی با مقام معظم رهبری و لحاظ دغدغه‌هاي ایشان، امید به برون رفت از وضع نا بسامان اقتصادیِ حاصل از دولت احمدی‌نژاد و درایت و تدبیر دولت فعلی در باز نمودن فضای سیاسی داخلی که جایگاه صحیحی را برای ایران در همین چند هفته آغاز به کار دولت به ارمغان آورده به ویژه قدرت ادبیات دیپلماتیک رئیس جمهور و وزیر امور خارجه باعث شده تا ایران از جایگاه برابر در فکر مذاکره و حتی رابطه با آمریکا باشد.
اکنون دولت یازدهم به نظر مي‌رسد در زمینه سیاست خارجی هم به قدرت کامل در عرصه داخلی و هم به شأن والاتری در جایگاه بین المللی دست یافته است. دیپلماسی فعلی بر خلاف نوع تهاجمی آن که ایران را در گوشه رینگ سیاست جهانی به دام انداخته بود و حتی دست کوچکترین کشورها برای باج خواهی را باز گذاشته بود، مي‌رود که کشور را نه تنها از تنگنای باج خواهی همه کشورهای بزرگ و کوچک نجات دهد بلکه ایران را در استقلال و اقتدار بین المللی به جایگاه واقعی خود بازگرداند.
کد مطلب: 16621
بهار نیوز
https://www.baharnews.ir