بازی نکردن با منافع ملی را از آمریکایی‌ها بیاموزید

مهدی دادویی‌نژاد

---

بعد از تمدید تحریم داماتو که از سوی سنای آمریکا اتفاق افتاد و مطمئنا اجرای کامل و درست برجام را به خطر می‌اندازد شادی زاید الوصفی در بین ضد برجامیان و دلواپسان ایرانی مشاهده شد که بسیار تلخ است و دقیقا نشان از تقلیل یک مسئله ملی به موضوعی جناحی دارد. برجام یک اتفاق در سطح ملی و یک تصمیم در سطح کلان کشوری بود که مورد تایید رهبری نیز قرار گرفت، در زمان تمدید طرح تحریم‌های داماتو تمام مجلس سنا از دو حزب بدون مخالفت به آن رای مثبت دادند، ورای ضد ایرانی بودن طرح و تخلفی که در آن نهفته است حاوی یک نکته آموزنده است: منافع ملی جای حزب بازی نیست.

در کشورهای توسعه یافته مسائل مهم و با اهمیت که بر روندها و تلاش‌های یک کشور در جهت نیل به اهداف خود در عرصه‌های بین المللی تاثیر گذار است از یک ضابطه و عرف نانوشته پیروی می‌کند، آن هم اتحاد در رسیدن به اهداف است، شاید در روند اجرای کار تفاوت هایی وجود داشته باشد اما هدف یکی است. فهم ملی بودن یک هدف و تلاش در جهت نیل به آن امری فراجناحی است، با نگاهی به برجام در داخل ایران به دو موضع متفاوت موافق و مخالف بر می‌خوریم که مواضعی بدیهی است، اختلاف نظر در مورد یک مسئله با اهمیت برجام امری مورد قبول است و کسی دنبال یکسان‌سازی نظرات نیست، اما وقتی یک هدف و رسالت ملی به بهانه مخالفت، مورد تاخت و تاز جناحی قرار می‌گیرد باید کمی نگران شد.

همان طور که‌ ترامپ برجام را پاره نمی‌کند، مخالفان داخلی برجام هم در صورت دست یافتن به قدرت هیچ گاه آن را پاره نخواهند کرد، هیچ بازیگر عاقلی برجام را پاره نمی‌کند، بسته به ظرفیت‌های اثر گذاری خود برجام را دور می‌زند، تبعات یک تصمیم یک طرفه برای امریکا به نوعی زیان بار است و برای ایران به نوعی دیگر. برجام حاصل یک روند توافق شده در سطح ملی بوده که توسط غیر جناحی‌ترین نفرات موجود در سیاست خارجی ایران رقم خورده است، حتی شخص روحانی تعلقات شدید به یک جناح خاص ندارد، وزرای او هم نشانی از گرایش ویژه به جناحی خاص را عیان نمی‌کنند.

برای روشن شدن امر باید به این موضوع پرداخت که قبل از محمد جواد ظریف، سعید جلیلی مذاکره کننده‌ای که منتقد جدی برجام است در راس تیم مذاکره کنندگان قرار داشت و نگاه همه ایرانیان به او دوخته شده بود تا بتواند در ان رفت و آمدهای دیپلماتیک منفعتی برای ایران کسب کند، منفعتی که ایران را از زیر بار تحریم‌های ناجوانمردانه خلاص کند و حق هسته‌ای ایران را به رسمیت بشناسند و ایران بتواند حضوری جانانه‌تر در عرصه بین المللی داشته باشد.

همه در ایران به دنبال توافق بودند، چه چپ و چه راست سیاسی در ایران بر ضرورت مذاکرات در دوران سعید جلیلی صحه می‌گذاشتند، وقتی مسئله تحریم واردات دارو باشد چه فرقی می‌کند چه شخصی راه را باز می‌کند اما واقعیتی که اظهر من الشمس بود این بود که سعید جلیلی مذاکره کننده خوبی نیست. تیم همراه او هم تیم یکدستی نبودند. او تاب قبول شرایط موجود را نداشت و به قول علی اکبر ولایتی فقط بیانیه می‌خواند، به قول دوستانش در حال مقاومت بود.

تحریم‌ها اثرات خود را کم کم بر اقتصاد ایران و معیشت مردم نشان داد، دولتی که فقط به دنبال شعار دادن و هیاهو بود فرصت ذخیره‌سازی و مقاوم‌سازی اقتصاد ایران را سوزاند و ایران را در شرایط بدی قرار داد. در دورانی که قیمت جهانی نفت سر به اسمان می‌سایید دولت احمدی نژاد در حال حیف و میل بی رویه بود و در اثر این بی تدبیری بحران‌ها پشت سر هم نمود پیدا کردند. بحران ارزی، بحران کم شدن فروش نفت، بحران دارویی، بحران پولهای بلوکه شده، . . . در این بین مخالفان برجام دم بر نمی‌آوردند و تنها گاهی به مشایی پیله می‌کردند.

بحث بر سر مقاومت و تاب آوری ایرانیان در دفاع از ارزش‌ها نیست، چه آنکه تاریخ مقاومت هایی جانانه از آنها دیده است، بحث بر سر این است که تا کجا باید مردم مقاومت کنند؟ آیا راهی وجود ندارد تا کمی مردم بیاسایند؟ آیا باید تک تک ایرانی مقاومت کنند تا جان بدهند و کسی نماند که آرمانی را حفظ کند؟ آیا باید مقاومت کنند و با تمام جهان سر جنگ داشته باشند؟ آری امریکا و چند قدرت بزرگ همه جهان نیستند اما همه دولت‌های جهان میان ایران و آمریکا، گرایششان به امریکا بیشتر است و کرنش بیشتری دارند در قبال امریکا حتی کومور! حتی چاوز هم دلش امریکا می‌خواست اما رویش نمی‌شد و به ناچار کتاب به اوباما می‌داد!

کسانی که امروز گروهی را متهم به خیانت در برجام می‌کنند، چندین سال است گروهی دیگر را به خیانت در پذیرش قطعنامه 598 می‌کنند. آیا واقعیات سال‌های انتهایی جنگ را ندیده اند؟ مردم اگر تا پای جان می‌ایستند مسئولین نباید به فکر جان مردم باشند؟ بگذارند جنگ ادامه پیدا کند تا جان‌های بیشتری تلف شود؟ آیا این نگاه را امام خمینی و رهبر انقلاب قبول دارند؟ آیا اصلا مفهوم نرمش قهرمانانه یا مفاهیمی مانند صلح امام حسن را می‌توانند تبیین کنند؟ همان مردمی که جانانه مقاومت می‌کنند در دو انتخابات پیاپی به سعید جلیلی و طیف همراهش از جبهه پایداری فهماندند جنس مقاومت آنها را دوست ندارند، مقاومتی که شعارش را ایشان بدهند و هزینه اش را مردم.

قطعا برجام عالی‌ترین گزینه برای حفظ دستاوردهای هسته‌ای نبود ولی مطلوب‌ترین بده و بستان برای حفظ اکثر دستاورد‌ها بود، تلاش برای حفظ آن با تمام دد منشی‌های امریکا یعنی مقاومت در برابر جریانی که خواستار منزوی شدن ایران است و طمع در منافع ملی ایرانیان دارد. امریکایی‌ها خصوصا جمهوری خواهان قطعا علاقه مندند تا ایران شروع به نشان دادن واکنش‌های هیجانی بکند تا آنها هم با خیال راحت و فارغ از هر هزینه‌ای ایران را به گرداب تحریم‌های بیشتر بکشانند.

مقاومت گاهی می‌تواند معانی بهتری بدهد اگر بتوان با هوشمندانه رفتار کردن آن را تلفیق کرد، امام خمینی به تعبیری جام زهری را نوشید تا مردمش در امان بمانند، تلخ بود و ناگوار، تنها راه هم نبود! راههای دیگری هم برای آن مرد بزرگ وجود داشت، پشتوانه‌ی او مردمی بودند که سخنانش برایشان مطلق و مطاع بود. اما او هوشمند بود و خود را حافظ منافع مردمش می‌دید. امروز به ظاهر سینه چاکان و دلواپسان می‌گویند به او جام زهر خوراندند! بهتر است تمام مخالفان برجام هم در این برهه از تاریخ این مملکت برجام را فقط و فقط یک دستاورد ملی ببینند که ایران نباید ناقض آن باشد تا راههای بهتری برای گسترش افق مقاومت در منطقه پیش روی ایران باز بماند.