تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۵ ساعت ۱۷:۴۷
کد مطلب : ۱۱۲۴۰۲
مردم ترکیه دربارۀ کودتا چه نظری دارند؟
مردم ترکیه، گولن را عامل کودتای اخیر می‌دانند
گروه بین‌الملل: براساس یک نظرسنجی؛ بیشتر ترک‌ها، گولن را عامل کودتای اخیر در کشورشان می‌دانند.
نتایج یک نظرسنجی جدید نشان داد، تقریبا دو سوم ترک‌ها معتقدند که روحانی ترک‌تبار ساکن آمریکا عامل کودتای ناکام 15 ژوئیه است. به گزارش خبرگزاری رویترز، در نظرسنجی موسسه اندی - آر که امروز (سه‌شنبه) منتشر شد، با حمایت از خط مشی دولت آنکارا آمده است که حدود دو سوم ترک‌ها فتح‌الله گولن، روحانی ترک‌تبار ساکن پنسیلوانیا را به عنوان عامل کودتای ناکام اخیر می‌شناسند. رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه می‌گوید، گولن توطئه کودتا را طراحی کرده است. او همواره متحد دیرین خود را به ایجاد شبکه‌ای در ارتش، پلیس، سیستم قضایی، خدمات اجتماعی، آموزش و رسانه برای کنترل کشور متهم می‌کند.
نظرسنجی اندی-آر نشان داد، 4 / 64 درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند که گولن عامل پشت پرده کودتا بوده است، 8 / 3 درصد آمریکا، 6 / 3 درصد قدرت‌های خارجی و 2 / 2 درصد رجب طیب اردوغان را مقصر می‌دانند. این نظرسنجی نشان می‌دهد، 6 / 72 درصد از شرکت‌کنندگان گمان می‌کنند سایر کشورها از افسران نظامی کودتاچی حمایت می‌کنند. در همین حال 9 / 78 درصد از پاسخ‌دهندگان، همبستگی میان اردوغان و رهبران اپوزیسیون را در دوران کودتا "صادقانه" می‌دانند.
نتایج نظرسنجی فوق همچنین نشان می‌دهد، 9 / 83 درصد از مردم سخنان ابتدایی اردوغان را در شب کودتای ناکام دیده‌اند و 7 / 65 درصد از مردم یا بستگان آنها پس از درخواست اردوغان به خیابان‌ها آمدند. در پاسخ به این سوال که آیا می‌خواهید گولن به ترکیه بازگردانده شود، 5 / 81 درصد پاسخ آری دادند و 7 / 77 درصد گمان می‌کنند که گولن و یا حامیان او تهدیدی علیه نظم کنونی و یا آینده ترکیه محسوب می‌شود. این نظرسنجی تلفنی 19 ژوئیه با 1496 شرکت‌کننده انجام شد.
فتح الله گولن: آمریکا تسلیم ترکیه نشود!
فتح الله گولن در مقاله‌ای باتاکید بر اینکه وی سردمدار مسلمانان میانه رو است نسبت به تشدید روند استبداد در ترکیه با برخوردهای اخیر اردوغان هشدار داد! فتح الله گولن، روحانی ترک تبار ساکن آمریکا و از جمله مخالفان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در مقاله‌ای در نشریه نیویورک تایمز نوشت: در جریان تلاش اخیر برای کودتا در ترکیه در ماه جاری میلادی من به شدیدترین وجه ممکن آن را محکوم کردم. من گفتم که دولت‌ها باید از طریق فرآیند انتخابات آزاد و عادلانه روی کار بیایند من برای ترکیه و شهروندان کشورمان و همه کسانی که در ترکیه هستند دعا کرده و خواهان حل و فصل سریع و صلح آمیز این وضعیت شدم.
به رغم اعتراض صریح من که مشابه با همه بیانیه‌های صادر شده از جانب سه حزب مخالف مهم بوده رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که هر چه بیشتر خودکامه می‌شود فورا من را متهم به سازماندهی کودتا کرد. او تقاضا کرد که آمریکا من را از خانه‌ام در پنسیلوانیا که از سال ۱۹۹۹ تاکنون در یک تبعید خودخواسته در آنجا زندگی کرده‌ام به ترکیه استرداد کند. وی افزود: نه تنها پیشنهادات اردوغان برخلاف هر آنچه که من به آن معتقد بودم، هستند بلکه اشتباه و غیر مسئولانه نیز هستند. فلسفه من که مبتنی بر اسلام فراگیر و تکثرگرا، وقف خدمت به بشریت اعم از هر مذهبی بوده با هرگونه شورش مسلحانه مخالف است. برای بیش از ۴۰ سال شرکت کنندگان در جنبشی که من با آن شریک هستم موسوم به جنبش هیزمت یا (در زبان ترکی به معنای خدمت) حامی شکلی از دولت بودند که مشروعیتش را از اراده مردم گرفته و به حقوق همه شهروندان صرفنظر از دیدگاه‌های مذهبی، تعلقات سیاسی و ریشه‌های قومی آنها احترام می‌گذارد.
آنها تعهدشان به یک چنین دولتی را نشان داده‌اند. کارفرماها و داوطلبانی که از ارزش‌های جنبش هیزمت الهام گرفته‌اند اقدام به سرمایه‌گذاری در نهادهای آموزشی مدرن و خدمت به جوامع در بیش از ۱۵۰ کشور کرده‌اند. در زمانی که کشورهای دموکراتیک غربی به دنبال صداهای میانه رو در میان مسلمانان هستند من و دوستانم در جنبش هیزمت یک موضع صریح در مقابله خشونت‌های افراط گرایانه چه نسبت به حملات ۱۱ سپتامبر توسط القاعده و چه نسبت به اعدام‌های بی‌رحمانه داعش علیه داعش و همچنین آدم ربایی‌های بوکوحرام گرفته‌ایم.
گولن تاکید کرد: ما علاوه بر محکوم کردن خشونت کورکورانه از جمله در زمان وقوع کودتای اخیر ترکیه بر تعهدمان به جلوگیری از اقدامات تروریست‌ها به منظور جذب نیرو از میان جوانان مسلمان تاکید کرده و حامی یک ذهنیت صلح طلب و تکثرگرا بوده‌ایم. من در سراسر زندگی خودم چه علنی و چه خصوصی مداخله‌های نظامی در سیاست‌های داخلی را محکوم کرده‌ام. در حقیقت من حامی دموکراسی برای چندین دهه بوده‌ام و در زمان‌ها چهار کودتای نظامی ۱۴ دهه گذشته در ترکیه رنگ برده و در معرض آزار و زندان‌های غلط حکومت‌های نظامی آنها قرار گرفته‌ام.
من هرگز نخواهم خواست که شهروندان کشورم دچار یک چنین مصیبتی شوند اگر کسی که حامی جنبش هیزمت بوده در تلاش برای کودتا دست داشته به آرمان‌های من خیانت کرده است. با این حال اتهام زنی‌های اردوغان علیه من نه فقط به خاطر آنچه او درباره من می‌گوید بلکه در خصوص چیزی که نسبت به رویکرد خطرناک و نظام‌مندش به سمت یک حکومت تک نفره فاش می‌کند جای هیچ تعجبی باقی نمی‌گذارد. شرکت کنندگان جنبش هیزمت مثل بسیاری از شهروندان ترکیه از تلاش‌های اولیه اردوغان برای دموکراتیزه کردن ترکیه و همچنین ایجاد شرایط عضویت کشور در اتحادیه اروپا حمایت کردند. اما ما هنگامی که او از دموکراسی به سمت استبداد رفت ساکت نماندیم.
او ادامه داد: اردوغان حتی پیش از تسویه و اخراج‌های‌اخیر در پی سال‌های اخیر به شکل خودسرانه اقدام به تعطیل کردن روزنامه‌ها، اخراج کردن هزاران بازی، دادستان، افسر پلیس و کارمند دولت کرده و در عین حال تدابیر خشونت آمیزی را علیه گروه‌های کرد به اجرا در آورد. او مخالفانش را دشمنان کشور معرفی می‌کند جنبش هیزمت نیز به طور مشخص هدف سرکوب‌گری‌های رئیس جمهوری ترکیه قرار گرفته است در سال ۲۰۱۳ اردوغان حامیان جنبش هیزمت در داخل نهادهای ترکیه را مقصر یک تحقیقات ضد فساد علیه اعضای کابینه خود و دیگر شرکای نزدیکش دانست در نتیجه آن ده‌ها تن از اعضای نیروی پلیس و قوه قضائیه تنها به خاطر انجام شغل‌شان برکنار و یا دستگیر شدند. از سال ۲۰۱۴ که اردوغان بعد از ۱۱ سال نخست وزیری رئیس جمهوی کشور شد به دنبال تبدیل کردن نظام ترکیه از دموکراتی پارلمانی به یک ریاست جمهوری اجرایی که هیچ محدودیتی برای قدرتش نداشته باشد، بوده است.
با توجه به این پیش زمینه بیانیه اخیر اردوغان مبنی بر اینکه کودتای نافرجام هدیه‌ای از جانب خداوند بوده شوم و ناگوار است. در راستای تلاش‌های او برای تسویه هرچه بیشتر مخالفان از نهادهای دولتی تاکنون حدود ۷۰ هزار نفر اخراج شده‌اند و او همچنین به دنبال سرکوب هرچه بیشتر هیزمت و دیگر سازمان‌های جامعه مدنی بوده است. او با این کار بسیاری از موانع باقیمانده در مقابل قدرت مطلقش را حذف می‌کند. عفو بین‌الملل اخیرا از گزارش‌های معتبری درباره شکنجه از جمله تجاوز جنسی در بازداشتگاه‌های ترکیه خبر داد. جای شگفتی نبود که دولت اردوغان کنوانسیون حقوق بشر اروپا را به حال تعلیق درآورده و وضعیت اضطراری اعلام کرد. همچنین رئیس جمهوری ترکیه آمریکا را نیز با تهدید قطع حمایت کشورش از ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش تهدید می‌کند. هدف او تنها یک چیز است تضمین استرداد من. در حالی که شواهد معتبر کافی در خصوص اتهامات و همچنین یک دورنما برای محاکمه عادلانه من وجود ندارد.
وسوسه برای آنکه به اردوغان چیزهایی که می‌خواهد بدهیم قابل درک است اما آمریکا باید در مقابل آن مقاومت کند. افراطگری خشونت طلب ریشه در سرخوردگی کسانی دارند که مجبور به زندگی تحت حکومت دیکتاتورها هستند آن هم دیکتاتورهایی که قابل چالش از طریق سیاست دموکراتیک و اعتراضات صلح آمیز نیستند. در ترکیه تغییر رویکرد دولت اردوغان به سمت یک دیکتاتوری باعث فضای چند قطبی در میان مردم بر مبنای تفاوت‌های فرقه‌ای، سیاسی، مذهبی و قومی شده و متحجران را تحریک کرده است. آمریکا باید به نفع تلاش‌های جهانی برای بازیابی صلح در دوران‌های آشوب و همچنین حمایت از آینده دموکراسی در خاورمیانه تسلیم فرد مستبدی نشود که یک کودتای نافرجام را تبدیل به یک کودتای تدریجی خودش علیه حاکمیت قانون اساسی کرد.
نظرسنجی اندی-آر نشان داد، 4 / 64 درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند که گولن عامل پشت پرده کودتا بوده است، 8 / 3 درصد آمریکا، 6 / 3 درصد قدرت‌های خارجی و 2 / 2 درصد رجب طیب اردوغان را مقصر می‌دانند. این نظرسنجی نشان می‌دهد، 6 / 72 درصد از شرکت‌کنندگان گمان می‌کنند سایر کشورها از افسران نظامی کودتاچی حمایت می‌کنند. در همین حال 9 / 78 درصد از پاسخ‌دهندگان، همبستگی میان اردوغان و رهبران اپوزیسیون را در دوران کودتا "صادقانه" می‌دانند.
نتایج نظرسنجی فوق همچنین نشان می‌دهد، 9 / 83 درصد از مردم سخنان ابتدایی اردوغان را در شب کودتای ناکام دیده‌اند و 7 / 65 درصد از مردم یا بستگان آنها پس از درخواست اردوغان به خیابان‌ها آمدند. در پاسخ به این سوال که آیا می‌خواهید گولن به ترکیه بازگردانده شود، 5 / 81 درصد پاسخ آری دادند و 7 / 77 درصد گمان می‌کنند که گولن و یا حامیان او تهدیدی علیه نظم کنونی و یا آینده ترکیه محسوب می‌شود. این نظرسنجی تلفنی 19 ژوئیه با 1496 شرکت‌کننده انجام شد.
فتح الله گولن: آمریکا تسلیم ترکیه نشود!
فتح الله گولن در مقاله‌ای باتاکید بر اینکه وی سردمدار مسلمانان میانه رو است نسبت به تشدید روند استبداد در ترکیه با برخوردهای اخیر اردوغان هشدار داد! فتح الله گولن، روحانی ترک تبار ساکن آمریکا و از جمله مخالفان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در مقاله‌ای در نشریه نیویورک تایمز نوشت: در جریان تلاش اخیر برای کودتا در ترکیه در ماه جاری میلادی من به شدیدترین وجه ممکن آن را محکوم کردم. من گفتم که دولت‌ها باید از طریق فرآیند انتخابات آزاد و عادلانه روی کار بیایند من برای ترکیه و شهروندان کشورمان و همه کسانی که در ترکیه هستند دعا کرده و خواهان حل و فصل سریع و صلح آمیز این وضعیت شدم.
به رغم اعتراض صریح من که مشابه با همه بیانیه‌های صادر شده از جانب سه حزب مخالف مهم بوده رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که هر چه بیشتر خودکامه می‌شود فورا من را متهم به سازماندهی کودتا کرد. او تقاضا کرد که آمریکا من را از خانه‌ام در پنسیلوانیا که از سال ۱۹۹۹ تاکنون در یک تبعید خودخواسته در آنجا زندگی کرده‌ام به ترکیه استرداد کند. وی افزود: نه تنها پیشنهادات اردوغان برخلاف هر آنچه که من به آن معتقد بودم، هستند بلکه اشتباه و غیر مسئولانه نیز هستند. فلسفه من که مبتنی بر اسلام فراگیر و تکثرگرا، وقف خدمت به بشریت اعم از هر مذهبی بوده با هرگونه شورش مسلحانه مخالف است. برای بیش از ۴۰ سال شرکت کنندگان در جنبشی که من با آن شریک هستم موسوم به جنبش هیزمت یا (در زبان ترکی به معنای خدمت) حامی شکلی از دولت بودند که مشروعیتش را از اراده مردم گرفته و به حقوق همه شهروندان صرفنظر از دیدگاه‌های مذهبی، تعلقات سیاسی و ریشه‌های قومی آنها احترام می‌گذارد.
آنها تعهدشان به یک چنین دولتی را نشان داده‌اند. کارفرماها و داوطلبانی که از ارزش‌های جنبش هیزمت الهام گرفته‌اند اقدام به سرمایه‌گذاری در نهادهای آموزشی مدرن و خدمت به جوامع در بیش از ۱۵۰ کشور کرده‌اند. در زمانی که کشورهای دموکراتیک غربی به دنبال صداهای میانه رو در میان مسلمانان هستند من و دوستانم در جنبش هیزمت یک موضع صریح در مقابله خشونت‌های افراط گرایانه چه نسبت به حملات ۱۱ سپتامبر توسط القاعده و چه نسبت به اعدام‌های بی‌رحمانه داعش علیه داعش و همچنین آدم ربایی‌های بوکوحرام گرفته‌ایم.
گولن تاکید کرد: ما علاوه بر محکوم کردن خشونت کورکورانه از جمله در زمان وقوع کودتای اخیر ترکیه بر تعهدمان به جلوگیری از اقدامات تروریست‌ها به منظور جذب نیرو از میان جوانان مسلمان تاکید کرده و حامی یک ذهنیت صلح طلب و تکثرگرا بوده‌ایم. من در سراسر زندگی خودم چه علنی و چه خصوصی مداخله‌های نظامی در سیاست‌های داخلی را محکوم کرده‌ام. در حقیقت من حامی دموکراسی برای چندین دهه بوده‌ام و در زمان‌ها چهار کودتای نظامی ۱۴ دهه گذشته در ترکیه رنگ برده و در معرض آزار و زندان‌های غلط حکومت‌های نظامی آنها قرار گرفته‌ام.
من هرگز نخواهم خواست که شهروندان کشورم دچار یک چنین مصیبتی شوند اگر کسی که حامی جنبش هیزمت بوده در تلاش برای کودتا دست داشته به آرمان‌های من خیانت کرده است. با این حال اتهام زنی‌های اردوغان علیه من نه فقط به خاطر آنچه او درباره من می‌گوید بلکه در خصوص چیزی که نسبت به رویکرد خطرناک و نظام‌مندش به سمت یک حکومت تک نفره فاش می‌کند جای هیچ تعجبی باقی نمی‌گذارد. شرکت کنندگان جنبش هیزمت مثل بسیاری از شهروندان ترکیه از تلاش‌های اولیه اردوغان برای دموکراتیزه کردن ترکیه و همچنین ایجاد شرایط عضویت کشور در اتحادیه اروپا حمایت کردند. اما ما هنگامی که او از دموکراسی به سمت استبداد رفت ساکت نماندیم.
او ادامه داد: اردوغان حتی پیش از تسویه و اخراج‌های‌اخیر در پی سال‌های اخیر به شکل خودسرانه اقدام به تعطیل کردن روزنامه‌ها، اخراج کردن هزاران بازی، دادستان، افسر پلیس و کارمند دولت کرده و در عین حال تدابیر خشونت آمیزی را علیه گروه‌های کرد به اجرا در آورد. او مخالفانش را دشمنان کشور معرفی می‌کند جنبش هیزمت نیز به طور مشخص هدف سرکوب‌گری‌های رئیس جمهوری ترکیه قرار گرفته است در سال ۲۰۱۳ اردوغان حامیان جنبش هیزمت در داخل نهادهای ترکیه را مقصر یک تحقیقات ضد فساد علیه اعضای کابینه خود و دیگر شرکای نزدیکش دانست در نتیجه آن ده‌ها تن از اعضای نیروی پلیس و قوه قضائیه تنها به خاطر انجام شغل‌شان برکنار و یا دستگیر شدند. از سال ۲۰۱۴ که اردوغان بعد از ۱۱ سال نخست وزیری رئیس جمهوی کشور شد به دنبال تبدیل کردن نظام ترکیه از دموکراتی پارلمانی به یک ریاست جمهوری اجرایی که هیچ محدودیتی برای قدرتش نداشته باشد، بوده است.
با توجه به این پیش زمینه بیانیه اخیر اردوغان مبنی بر اینکه کودتای نافرجام هدیه‌ای از جانب خداوند بوده شوم و ناگوار است. در راستای تلاش‌های او برای تسویه هرچه بیشتر مخالفان از نهادهای دولتی تاکنون حدود ۷۰ هزار نفر اخراج شده‌اند و او همچنین به دنبال سرکوب هرچه بیشتر هیزمت و دیگر سازمان‌های جامعه مدنی بوده است. او با این کار بسیاری از موانع باقیمانده در مقابل قدرت مطلقش را حذف می‌کند. عفو بین‌الملل اخیرا از گزارش‌های معتبری درباره شکنجه از جمله تجاوز جنسی در بازداشتگاه‌های ترکیه خبر داد. جای شگفتی نبود که دولت اردوغان کنوانسیون حقوق بشر اروپا را به حال تعلیق درآورده و وضعیت اضطراری اعلام کرد. همچنین رئیس جمهوری ترکیه آمریکا را نیز با تهدید قطع حمایت کشورش از ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش تهدید می‌کند. هدف او تنها یک چیز است تضمین استرداد من. در حالی که شواهد معتبر کافی در خصوص اتهامات و همچنین یک دورنما برای محاکمه عادلانه من وجود ندارد.
وسوسه برای آنکه به اردوغان چیزهایی که می‌خواهد بدهیم قابل درک است اما آمریکا باید در مقابل آن مقاومت کند. افراطگری خشونت طلب ریشه در سرخوردگی کسانی دارند که مجبور به زندگی تحت حکومت دیکتاتورها هستند آن هم دیکتاتورهایی که قابل چالش از طریق سیاست دموکراتیک و اعتراضات صلح آمیز نیستند. در ترکیه تغییر رویکرد دولت اردوغان به سمت یک دیکتاتوری باعث فضای چند قطبی در میان مردم بر مبنای تفاوت‌های فرقه‌ای، سیاسی، مذهبی و قومی شده و متحجران را تحریک کرده است. آمریکا باید به نفع تلاش‌های جهانی برای بازیابی صلح در دوران‌های آشوب و همچنین حمایت از آینده دموکراسی در خاورمیانه تسلیم فرد مستبدی نشود که یک کودتای نافرجام را تبدیل به یک کودتای تدریجی خودش علیه حاکمیت قانون اساسی کرد.
