اینستاگرام بدترین و یوتیوب بهترین شبکه اجتماعی

هر روز بر تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی افزوده می‌شود و در این میان، بخش عمده کاربران به نوعی جوان هستند.امااین پلتفرم‌ها چگونه روند زندگی جوانان را شکل می‌دهند و از بین شبکه‌های اجتماعی، کدام یک بهترین هستند؟پاسخ را باید در تازه‌ترین گزارشی یافت که انجمن سلطنتی سلامت عمومی بریتانیا(RSPH) با همکاری جنبش سلامت جوانان(Young Health Movement) انجام داده است. این گزارش نشان می‌دهد اینستاگرام بیشترین تأثیر منفی را بر سلامت روحی کاربران جوان دارد و یوتیوب به‌عنوان بهترین شبکه اجتماعی برای کاربران جوان به شمار می‌رود.

مزایا و معایب شبکه‌های اجتماعی
این گزارش که با عنوان #StatusOfMind شناخته می‌شود با تحقیق روی هزار و 500 کاربر 14 تا 24ساله انجام شده و نتیجه نشان می‌دهد که 5شبکه اجتماعی محبوب(فیس بوک، اینستاگرام، اسنپ چت، یوتیوب و توئیتر) چگونه بر سلامت روان کاربران تأثیر می‌گذارند. در این میان اختلالاتی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب و میزان نارضایتی از شکل بدن کاربران مورد بررسی قرار گرفته است.طبق این گزارش، 91درصد جوانان 16تا 24ساله از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و خبر خوب اینکه پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی علاوه بر ارتباط‌ گیری آسان تر، می‌توانند با حمایت‌های عاطفی، به سلامت روان کاربران کمک کنند به صورتی که تقریباً 7نفر از هر 10 کاربر گفته‌اند در مواقع بحرانی زندگی خود بیشترین حمایت را ازسوی کاربران این پلتفرم‌ها داشته‌اند.اما خبر بد اینکه در سال‌های گذشته اضطراب و افسردگی جوانان حدود 70درصد افزایش یافته و این اختلالات با میزان حضور آنان در شبکه‌های اجتماعی ارتباطی مستقیم دارد. 4کاربراز هر 5کاربر جوان که در این تحقیق مورد سؤال قرار گرفته‌اند عنوان کرده‌اند که حضور در شبکه‌های اجتماعی، اضطراب آنان را بیشتر کرده است و این موضوع می‌تواند در درازمدت بر سلامت روان و در نتیجه، مدیریت شغل، تمرکز بر درس و... آنها اثر بگذارد.

طبق این گزارش، کاربرانی که بیش از 2ساعت در شبانه روز از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند مشکلات روحی بیشتری دارند و حتی برخی، آن را به‌عنوان افسردگی فیس بوکی می‌شناسند و دلیل آن را هم فشار روانی ناشی از تلاش برای رسیدن به انتظاراتی غیرواقعی در جهان واقعی عنوان کرده‌اند. ازسوی دیگر شبکه‌های اجتماعی حتی از سیگار و الکل هم اعتیادآورتر هستند و بسیاری معتقدند که باید برای این موضوع فکری کرد به‌همین دلیل هم استفاده از یادآورها یا برخی اپلیکیشن‌ها روی شبکه‌های اجتماعی را پیشنهاد می‌دهند که می‌تواند زمان استفاده کاربر از شبکه‌های اجتماعی را محدود کرده و از بروز چنین مشکلاتی برای کاربران جلوگیری کند.اختلال خواب هم یک مشکل شایع دیگر در کاربران شبکه‌های اجتماعی است، چرا که نور تلفن‌های همراه می‌تواند با تأثیر بر هورمون خواب که به‌صورت طبیعی ترشح می‌شود میزان خواب و کیفیت آن را نامطلوب سازد. ازسوی دیگر طبق این گزارش، یکی از هر 5کاربر جوان در طول شب برای چک کردن پیام روی شبکه‌های اجتماعی از خواب بیدار می‌شوند و این کاربران، 3برابر دانش‌آموزانی که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت ندارند، خسته هستند. همچنین طبق این گزارش، حداقل 7نوجوان از هر 10نفر دراینترنت آسیب‌های سایبری را تجربه کرده‌اند.

مثبت‌ترین پلتفرم جهان
طبق گزارش RSPH یوتیوب به‌عنوان مثبت‌ترین شبکه اجتماعی در سلامت روان کاربران جوان شناخته شده است درحالی که اینستاگرام و اسنپ چت مضرترین شبکه‌های اجتماعی برای سلامت روان و جسم کاربران جوان محسوب می‌شوند.البته فیس‌بوک هم در رده مناسبی جای ندارد. یوتیوب، پلتفرم ویژه پخش فیلم و ویدئو از نظر شاخص‌هایی همچون آگاهی رسانی، ایجاد روابط اجتماعی، ابراز عقیده و... بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و از نظر آگاهی رسانی، بهترین پلتفرم آنلاین جهان محسوب می‌شود. همچنین این شبکه اجتماعی تنها پلتفرمی است که به موازات استفاده از آن، میزان اضطراب، افسردگی و احساس تنهایی کاربران بشدت پایین می‌آید. طبق این گزارش، بسیاری از کاربران یوتیوب تلاش می‌کنند تا به‌صورت فعالانه، جوامع آنلاین را ایجاد کنند؛ جایی که کاربران می‌توانند از یکدیگر حمایت کنند. البته این پلتفرم پرطرفدار معایبی نیز دارد و در میان شبکه‌های اجتماعی بیشترین تأثیر منفی بر خواب کاربران را دارد.

اضطراب برای کاربران اینستاگرام
طبق تازه‌ترین گزارش RSPH، اینستاگرام در میان این 5شبکه اجتماعی، بیشترین تأثیر منفی را بر سلامت روان کاربران جوان دارد. همچنین ازآنجا که 90درصد کاربران اینستاگرام زیر 35سال سن دارند و درصد زیادی از آنان را زنان تشکیل می‌دهند، این پلتفرم ویژه انتشار عکس و فیلم باعث شده تا این کاربران نسبت به پوست، قیافه و ظاهر خود احساس منفی زیادی داشته باشند که این موضوع حس تنهایی و کنار گذاشته شدن و ناسازگاری را در آنها تقویت می‌کند.تصاویری که روی اینستاگرام آپلود می‌شود غالباً کامل و بدون نقص هستند و با واقعیت فاصله دارند اما کاربران نسبت به این موضوع بی‌توجه هستند.هرچند پیش از این انتقاداتی نسبت به وضعیت تبلیغات مدل‌ها در مجلات مد وجود داشت، حالا اینستاگرام در هرساعت میلیون‌ها عکس جدید را به نمایش درمی آورد و دختران جوانی که کاربر این پلتفرم هستند دائم در حال مقایسه شکل بدن خود با این مدل‌ها و سلبریتی‌هایی هستند که ساعت‌ها برای گرفتن یک عکس از آنها وقت صرف شده است و به این ترتیب اعتماد به نفس آنها بسیار پایین می‌آید.

بسیاری از کاربران دختر جوان، بعد از حضور در اینستاگرام و فیس‌بوک تصمیم جدی به عوض کردن چهره و وضعیت بدن خود می‌کنند تا شبیه این مدل‌ها شوند. حتی یک تحقیق دیگر نشان داده است که 70درصد دختران 18 تا 24ساله بریتانیایی علاقه‌مند به انجام حداقل یک عمل جراحی زیبایی هستند و این موضوع حتی بر اخلاق و رفتارشان تأثیر می‌گذارد.کاربران جوان حاضر در این پلتفرم بیشتر دچار انزوا، افسردگی، اضطراب، حس تنهایی و... هستد. البته همین شبکه اجتماعی که به‌عنوان پلتفرمی با بیشترین تأثیر منفی شناخته می‌شود، تأثیرات مثبتی هم بر کاربران دارد که از آنها می‌توان به ابراز عقیده و خود را نشان دادن، ایجاد ارتباطات اجتماعی قوی‌تر و همچنین حمایت احساسی و عاطفی از آنها اشاره کرد. ازسوی دیگر باید گفت که طبق این گزارش، اینستاگرام کمترین آگاهی‌رسانی را در میان 5پلتفرم مورد مطالعه در این گزارش انجام می‌دهد.

فیس بوک هم در زمینه سرکشی و قلدری کاربر، ترس از کنار گذاشته شدن، تصویر ذهنی بد از وضعیت بدن، افسردگی و احساس تنهایی تأثیرات منفی مشابه اینستاگرام دارد اما میزان این تأثیر اندکی کمتر از اینستاگرام برآورد شده است. البته باید یادآور شد طبق این گزارش، پلتفرم فیس‌بوک بر کیفیت خواب کاربران نیز تأثیرگذار بوده و آنها را مبتلا به اختلالاتی در این زمینه می‌کند. البته فیس‌بوک تأثیرات مثبت هم بر کاربران دارد. از تأثیرات مثبت فیس‌بوک بر کاربر می‌توان به ایجاد ارتباط اجتماعی و همچنین حمایت عاطفی از کاربران اشاره کرد. البته باید گفت که آگاهی‌رسانی و همچنین دسترسی‌های بیشتر از وجه تشابه همه شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شود.به‌هرحال با وجود همه مزایا و معایب شبکه‌های اجتماعی، نمی‌توان هیچ کاربری را از حضور در این پلتفرم‌ها منع کرد و تنها باید به کاربران بویژه جوانان، مهارت‌های خاص را آموزش داد تا از ظرفیت‌های آن بیشترین بهره را بگیرند و از خطرات درامان بمانند.