توسعه اقتصادي بدون توسعه سياسي و فرهنگي ممكن نيست

به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام سيدمحمد خاتمی در مراسم نهمین بزرگداشت دکتر تقی ابتکار، افزود: اگر نهادهای مدنی مورد توجه جدی قرار نگیرند و حتی در عرصه سیاست، احزاب، تشکل‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به صورت بخش خصوصی و نهادهای مدنی به توسعه دست پیدا نکنیم و بپنداریم که توسعه اقتصادی منهای توسعه فرهنگی، علمی و سیاسی است به نتیجه نخواهیم رسید.

وی با بیان اینکه برای دستیابی به توسعه اقتصادی نیازمند الگو هستیم، افزود: توسعه همه‌جانبه، پایدار، ناظر بر محیط زیست، دارای اهتمام برای برپایی عدالت، الگویی است که می‌تواند برای کشور مفید باشد و اکنون رای‌ها بر همین موضوع است و امیدواریم در عمل هم شاهد چنین امری باشیم.

رئیس جمهور اسبق کشور با بیان اینکه در توسعه پایدار باید به موضوع عدالت توجه شود، افزود: توسعه‌ای که منجر به اختلاف طبقاتی شود و بخش عمده‌ای از جامعه از برآوردن نیازهای اولیه خود محروم باشند و افرادی یا گروه‌ها و جریان‌هایی یک شبه به میلیاردها و هزارها میلیارد برسند مطلوب نیست. خاتمی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را پیشرو و همه‌جانبه دانست و افزود: لازمه این سیاست‌ها توجه به موضوع محیط زیست است و بر خلاف این تصور که ممکن است سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ریاضتی باشد، پیشرو و همه جانبه است، اما توجهی که به محیط زیست شده کافی نیست.

وی تاکید کرد: سازمان حفاظت محیط زیست باید در رأس قرار گرفته و همه ارکان برنامه‌های توسعه‌ای در برنامه ریزی، اجرا و نظارت باشد. رئیس دولت اصلاحات افزود: اگر چنین برنامه‌ای داشته باشیم می‌توانیم اطمینان پیدا کنیم که لااقل با مشکلات و خطراتی که دنیا اکنون با آن مواجه است مواجه نخواهیم شد و علاوه بر آن می‌توانیم جلوی مشکلات کنونی را بگیریم.

وی ضمن گرامیدشت یاد مرحوم دکتر تقی ابتکار اظهارکرد: اگر دغدغه‌های ایشان و رهنمودهایشان آن طور که باید و شاید عملی می‌شد وضع زندگی ما بهتر از این بود و خدا را سپاسگذاریم که فرزند وی دکتر معصومه ابتکار چه در دوره‌های قبلی و چه در حال حاضرکه در دولت تدبیر و امید مسوولیت حساس و مهم محیط زیست را برعهده دارد همواره نقش برجسته‌ای در بهبود وضعیت محیط زیست کشور داشته است.

خاتمی گفت: بشر پیشرفت‌های فوق العاده شگفت انگیزی داشته است به ویژه در دو سه قرن اخیر که دنیای مدرن تسلط انسان بر طبیعت و مهارکردن بسیاری از خطرات، مشکلات، بیماریها، آسیب‌ها و تسهیل در زندگی را به همراه داشته باشد. اما متاسفانه به دلیل دید یک بعدی انسان امروزی و یک بعدی بودن روح تمدن مدرن علیرغم این پیشرفت‌ها و دستاوردها با مشکلات و سختی‌های فراوانی مواجه هستیم.

وی افزود: امروز بیماریهای سهمگینی مانند وبا، مالاریا و بسیاری دیگر از بیماریهای اپیدمیک فعال شده‌اند؛ اما در مقابل با بیماریهای نوظهوری مواجهیم که عمدتا ناشی از زندگی صنعتی جدید هستند که متاسفانه این مسائل در کشورهایی که از توسعه عقب افتاده‌اند فاجعه بارتر است.

رئیس جمهور پیشین ایرن تصریح کرد: در حوزه محیط زیست با آسیب‌ها و خطرات بزرگی در کشور مواجه هستیم که بخشی از آن جنبه جهانی داشته و ناشی از رفتار نادرست انسان صنعتی و مدرن و بخشی از آن ناشی از مدیریت ناصحیح است. خاتمی ادامه داد: مسائلی از جمله گرم شدن زمین، خشک شدن دریاچه‌ها، نابودی جنگل‌ها و مراتع، افت آبهای زیر زمینی، آلودگی‌ هوا و صوتی از جمله مشکلاتی هستند که ناشی از ناتوانی یا نارسایی کارهای انجام شده به وجود آمده است.

وی با بیان اینکه دولت خودم را هم از این موارد مبرا نمی‌دانم افزود: با این وجود مشکلاتی که به وجود آمده در دوره‌های مختلف شدت و ضعف داشته است. رئیس دولت اصلاحات مشکل آب را یکی از مسائل اساسی در دنیای امروز دانست و گفت: به تعبیر برخی تحلیلگران اگر بناست جنگ جهانی سوم رخ دهد به احتمال قوی بر سر آب خواهد بود.

خاتمی افزود: قرن جدید با تکنیک و تکنولوژی ارتباط محکم داشته و می‌توان تکنیک را روح تمدن جدید دانست که با وجود کارهای بزرگی که کرده در صورت همراه شدن با روح فزون خواه انسان سیری ناپذیر، فاجعه آفرین می‌شود. وی ادامه داد: تکنیک به دنیا و موجودات به عنوان مواد خامی می‌نگرد که باید فرآوری شده و در بازار مصرف و تقاضا لحظه به لحظه افزایش پیدا کند. انسان فزون خواه نیز با کمک تکنیک نه تنها در طبیعت بلکه در همه ارکان زمین تصرف می‌کند.

رئیس دولت اصلاحات اظهار کرد: خوشبختانه بشر امروز متوجه فاجعه شده است و اگرچه دیر به این موضوع پی برده؛ اما به هر حال متوجه شده است و با وجود اینکه نشست‌ها، کنفرانس‌ها و جلساتی برای موضوع محیط زیست برپا شده که می‌توان گفت به نوعی به نفع قدرت‌های بزرگ است، اما در هر صورت خود این حرکت مهم است.

خاتمی تاکید کرد: کشوری هستیم بسیار ثروتمند و شاید کمتر کشوری در دنیا باشد که به لحاظ منابع مادی طبیعی و انسانی مانند ایران باشد. همچنین از لحاظ انرژی که خون تمدن جدید است چه در گاز و چه در نفت اولین منابع و ذخایر جهان را در اختیار داریم. علاوه بر آن از نظر منابع طبیعی نیز وضعیت بی نظیر ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی استعدادها و سرمایه‌های فراوانی داریم و شایسته پیشرفت در همه زمینه‌ها هستیم.

رئیس جمهور پیشین ایران اضافه کرد: با وجود همه این امکانات به شدت نیازمند توسعه‌ایم و نمی‌توانیم از مدار پیشرفت دور بمانیم و توانایی‌ها، استعداد، شایستگی و سرمایه‌هایی که در کشور داریم نیازمند تدبیر سنجیده است که اگرچه کارهای خوبی انجام شده، اما کافی نیست.

وی تصریح کرد: نباید توسعه را فقط در افزایش درآمد سرانه، ‌کارخانه‌ها، زیربناهای اقتصادی و تولید کالاهای رقابتی، حضور در بازارهای جهانی و توان و دانش بهره گیری از امکانات موجود بدانیم که اگرچه این مسایل شرط لازم توسعه است، اما مهمترین مسئله‌ای که باید در توسعه مورد توجه قرار گیرد «محیط زیست» است.

خاتمی افزود: توسعه‌ای که به نابودی محیط زیست بیانجامد فاجعه است و همانگونه که در چشم انداز 20 ساله کشور مدنظر قرار گرفته است توجه به همین موضوع است. علاوه بر آن یکی از امتیازات قانون اساسی ایران این است که محیط زیست به عنوان یک اصل در قانون گنجانده شده است.