سقوط ارزش پول سوریه همزمان با ادامۀ اعتراضات

هر دلار آمریکا روز شنبه در برابر بیش از ۱۵ هزار و ۵۰۰ پوند (لیره سوریه) معامله شد، درحالی‌که آخر هفته حدود ۱۴ هزار پوند، روز ۳۰ تیر معادل ۱۱ هزار پوند و در آغاز سال جاری میلادی، به نرخ بانک مرکزی، معادل چهار هزار و ۵۰۰ پوند و در بازار آزاد شش‌ هزار و ۵۰۰ پوند بود. گی‌یر پدرسون، فرستاده سازمان ملل در امور سوریه، در واکنش به سقوط ارزش پول سوریه گفت که ترمز قیمت کالاهای اساسی بریده است.
ارزیابی شده که دستور اخیر رئیس‌جمهور سوریه در دو برابر کردن حقوق کارمندان دولت، نظامیان و بازنشستگان، و سپس لغو یارانۀ سوخت سرآغاز دور جدید گرانی‌ها و جرقه زدن اعتراضات این کشور بوده است. با این حال، با سقوط بیشتر ارزش پول، اکنون حداقل دستمزد به حدود ۱۰ دلار و حقوق کارمندان به کمتر از ۳۰ دلار کاهش یافته است و در گرمای تابستان مردم در بسیاری از نقاط روزی تنها یک ساعت برق دارند.
به گزارش خبرگزاری‌ها و همچنین بر اساس اخبار رسانه‌های منطقه، اعتراضات اقتصادی که از حدود سه هفته پیش در استان‌های سویدا و درعا آغاز و سپس به حومه دمشق، بانیاس و ادلب نیز سرایت کرده، اکنون به درخواست برای برکناری حکومت بشار اسد تغییر ماهیت داده است.
معترضان روز شنبه از مله در سویدا و درعا که شهر شروع اعتراضاتِ ۱۲ سال پیش بود، شعار دادند: «سوریه مال مردم است، نه خانواده اسد».
بخش انگلیسی صدای آمریکا تجمع‌های روز شنبه را رو به گسترش توصیف کرده است. همچنین گزارش‌ها حاکی است که اعتراضات اخیر در مناطقی گسترش یافته که از سال ۲۰۱۸ عمدتاً آرام بوده و دوباره به تسلط حکومت مرکزی درآمده بود.
یک شهروند معترض روز سوم شهریور در مرکز شهر سویدا به شبکه الجزیره گفت که روحانیون دروزی نیز این بار حامی اقدامات اعتراضی هستند. او افزود: «تنها خواستۀ ما سرنگونی کل رژیم فاسد است.» به گزارش الجزیره، مردم در استان‌های دیگر سوریه نیز روز جمعه در حمایت از معترضان استان سویدا گرد آمده و علیه حاکمیت شعار دادند. هفتۀ گذشته نیز راهپیمایی معترضان در سویدا با حمله به دفتر حزب حاکم بعث در شهر مرکزی این استان همراه بود. یک شرکت‌کننده در تظاهراتِ همبستگی با دروزهای سویدا به الجزیره گفت که هیچ تفاوتی بین قومیت‌ها در کشور وجود ندارد، به خیابان آمده‌ایم تا بگوییم که بشار اسد و تمامی همدستان او در حاکمیت «جنایتکارند».
تظاهرات اعتراضی در سویدا در روز دوشنبه . روی پلاکارد نوشته است «بشار الاسد تنها بر ملت خود پیروز شد و نتوانست اسرائیل را شکست دهد.» یکی از فعالان اعتراضات در شهر درعا نیز گفته است که ذهنیت کنونی مردم با وضعیت ۱۲ سال پیش که جنگ داخلی در گرفت، متفاوت است؛ «مردم می‌دانند که بقای رژیم عامل هرج‌ومرج و وخامت بیشتری است تا وضعیتی که در پی خلع قدرت آن ایجاد شود».
در همین حال رهبران گروه‌های کُرد سوری نیز از «تظاهرات مسالمت‌آمیز» با هدف تحقق «تغییرات دموکراتیک» حمایت کردند. با این حال، برخی از ترتیب‌دهندگان اعتراضات به شبکه العربیه گفته‌اند که در تلاش برای ساقط کردن دولت نیستند و بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مطالبۀ اصلی است. دولت دمشق در دورۀ اخیر تلاش کرده بود با اعلام «اصلاحات اقتصادی» امتیازاتی برای برخی مناطق با هدف تقویت توان مالی و استقلال نسبی آن‌ها از دولت مرکزی در نظر بگیرد، اما دروزی‌ها گفته‌اند که مناطق محل زندگی آن‌ها محروم مانده‌ است.
رضوان الاطرش، مدیر مرکز توسعه در ادلب، گفت وعده‌های دولت برای اصلاحات اقتصادی در کشور از اساس یک «فریب» است. به گزارش شبکه اسرائیلی «کان»، دروزی‌هایی که در طول دهه‌ها به دولت مرکزی وفادار بودند، با این اعتقاد که حکومت بهبود شرایط وخیم اقتصادی آن‌ها را رها کرده، دست به اعتراض زده‌اند. تحلیلگران حامی حکومت بشار اسد کشورهای آمریکا، بریتانیا، فرانسه و قطر را به «تحریک» ساکنان در مناطق جنوبی متهم می‌کنند و مدعی‌اند که این دولت‌ها در سودای بازگرداندن هرج‌ومرج به این کشور هستند.
نمایندگان مجلس شعب سوریه از میان طرفداران دولت مرکزی، با اشاره به ادامۀ حضور نیروهای آمریکایی در بخشی از سوریه، ادعا کرده‌اند که «اشغالگری» و تحریم‌های آمریکایی بحران‌های اقتصادی را دامن‌گیر دولت کرده و مردم را به رنج انداخته است. لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل، گفته است مردم سوریه شایسته «حمایت کامل و سزاوار زندگی در صلح، امنیت و عدالت هستند». فرستاده ویژه آلمان در سوریه نیز با ستایش «شجاعت» معترضان، از دولت دمشق خواست از خشونت در برابر آن‌ها خودداری کند. حکومت بشار اسد اعتراضاتی را که ۱۲ سال پیش ابتدا به صورت مسالمت‌آمیز و در ادامۀ جنبش‌های اعتراضی در کشورهای دیگری مانند تونس و مصر رخ داده بود، با سرکوب نظامی پاسخ داد که در نهایت به درگیری مسلحانه طولانی‌مدت داخلی کشیده شد.
هرچند از جنگ داخلی سوریه در دورۀ اخیر به میزان زیادی کاسته شده و حکومت به‌خصوص با یاری روسیه و جمهوری اسلامی ایران قدرت را در برخی از استان‌ها از جمله در مناطق شمال غربی پس گرفته، اما کنترل دولت مرکزی بر سراسر کشور کامل نیست و اعتراضات تا به امروز خاموش نشده است. فعالان اپوزیسیون سوری تخمین زده‌اند که جنگ این کشور دست‌کم ۶۰۰ هزار قربانی داشته است. جنگ همچنین بیش از نیمی از جمعیت کشور را به مناطق دیگر یا به کشورهای خارجی راند و در پی آن بیشتر مردم زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
سازمان ملل تأکید دارد که ۱۵ میلیون نفر از مردم سوریه نیازمند کمک‌ هستند که ۱۲ میلیون نفر آن‌ها کسانی هستند که نمی‌دانند بعد از غذایی که می‌خورند، به وعده غذای دیگری دسترسی خواهند داشت یا نه؛ وضعیتی که «ناامنی غذایی» نامیده می‌شود.
* با استفاده از شبکه الجزیره، گاردین، خبرگزاری فرانسه، العربیه، بخش انگلیسی صدای آمریکا، شبکه «کان»، رادیو فردا