آينده مبهم 90؛ برنامه‌اي با 300 ميليارد درآمد سالانه از آگهي‌!

گروه ورزشي: سازمان صدا و سيما به پخش مجاني فوتبال ايران عادت كرده و اصلا و ابدا به پرداخت حق فوتبال رضايت نمي دهد. كاري كه در هر نقطه ديگر جهان جريان دارد: «پرداخت حق پخش مسابقات به صاحبان آن، يعني فوتبالي‌ها توسط مراكز پخش زنده و تلويزيون‌ها»، همان كاري كه صدا و سيما براي پخس مسابقات زنده اروپا تن به آن داده است (البته به جز مسابقاتي كه با زيرپا گذاشتن حق كپي رايت، از شبكه هاي ماهواره‌اي كارتي همچون الجزيره اسپورت، پخش مي‌كرد!!)

گفته مي شود درآمد صدا و سيما فقط از آگهي هاي برنامه 90 بالغ بر 300 ميليارد تومان {اينجا را بخوانيد}* در يكسال است! حالا بماند، درآمد ناشي از پخش زنده مسابقات (قبل و در بين دو نيمه مسابقات) كه در صورت حسابرسي دقيق به آماري عجيب و غيرقابل باور افزايش مي‌يابد اما همين صدا و سيما حاضر نيست حتي 100 ميليارد تومان از اين حجم درآمد را كه حداقل انتظار فدراسيون فوتبال است پرداخت كند و نهايتا و خيلي هم از موضع منت‌گذاري حداكثر پرداختي خود را 20 ميليارد تومان اعلام كرده است! اين در حاليست كه يك شبكه ورزشي ماهواره‌اي به فدراسيون ايران، رقم 200 (دويست ميليارد تومان) را براي حق پخش ليگ برتر پيشنهاد داده است.

ظاهرا خيال راحت صدا و سيما از انحصاري بودن تلويزيون و راديو در ايران و اينكه فدراسيون اجازه ندارد حق پخش را به شبكه‌هاي ماهواره اي واگذار كند، مي‌خواهد حق فوتبال را به همين راحتي ناديده گرفته و همچنان به پخش رايگان فوتبالي كه از 2 خصوصيت ويژه هم در بين برنامه هاي صدا و سيما برخوردار است ادامه بدهد:
1- برنامه هاي فوتبال، پربيننده ترين برنامه هاي سيما هستند.
2- پخش مسابقات فوتبال و برنامه هاي جانبي آن (خصوصا برنامه 90) پردرآمدترين برنامه‌هاي صدا و سيما هستند.

وقتي بدانيم تلويزيون بابت هر «دقيقه» برنامه هاي توليدي كم بيننده خود (مثلا سريال‌ها) بين 200 تا 500 هزارتومان هزينه پرداخت مي كند، جاي تعجب دارد مديران صداوسيما براي يك برنامه (پخش فوتبال) كه پردرآمدترين و پربيننده ترين برنامه هاي سيما هم هستند، حاضر به پرداخت حداقل هزينه ها هم به صاحبان آن (اهالي فوتبال) نيستند! احتمالا ريشه اين مقاومت، همان مزه دواندن پخش رايگان فوتبال در سيماست؛ هم رايگان است هم پربيننده و البته هم پردرآمدترين!

فقط مي ماند اينكه ضرغامي در روزهاي پاياني دوره مديريتش چگونه با اين چالش برخورد خواهد كرد و چه ميراثي براي مدير بعدي صداو سيما به جا خواهد نهاد؟ و ضمنا قرار است دوشنبه شب آينده، عادل فردوسي، برنامه 90 را كه سالانه براي صدا و سيما 300 ميلياردتومان درآمد دارد، چگونه اجرا كند؟ بدون داشتن فيلمي از مسابقات؟! ظاهرا همين دغدغه و احساس خطر بود كه در جريان ديدارهاي امروز خبرنگاران نود در ورزشگاه‌ها سعی داشتند با موبایل برای عادل تصاویری شکار کنند! كاري كه البته غيرقانوني بوده و قابل پيگيرد حقوقي هم است.

در همين حال؛ مدیرعامل باشگاه استقلال تهران با ابراز تاسف برای ورزش کشور می‌گوید نمی‌دانم صداوسیما چه فکری می‌کند که حق مسلم تماشای رقابت‌های فوتبال را از مردم گرفته است. بهرام افشارزاده پس از آنکه رقابت‌های هفته دوازدهم لیگ برتر فوتبال ایران برای اولین بار به صورت زنده پخش نشد، اظهار کرد: این مساله باعث ضربه زدن به فوتبال و علاقه مندان به آن می‌شود. من نمی‌دانم صدا و سیما چه فکری کرده که این حق مسلم را از مردم گرفته است و حاضر نیست حق باشگاه‌ها را در این رابطه بپردازد.

وی ادامه داد: متاسفم برای افرادی که در این رابطه تصمیم‌گیری کردند و موجب ضربه زدن به فوتبال و مردم علاقه‌مند آن شدند. مدیرعامل باشگاه استقلال با اشاره به اینکه فدراسیون و صداوسیما باید خیلی زودتر از این کار را آغاز می‌کردند و با تعامل مساله را حل می‌کردند، گفت: مردم تا ساعت‌ 3 نیمه شب پای برنامه 90 می‌نشینند و مسائل فوتبال را دنبال می‌کنند، بنابراین باید بدانید که چه طیف زیادی از مردم به فوتبال علاقه مندند و به این مساله اهمیت می‌دهند.

افشارزاده با تصریح اینکه ضرغامی باید این موضوع را حل کند، بیان کرد: مسئول مستقیم این مساله آقای ضرغامی است. وی افزود: خیلی برای ورزش کشور متاسف هستم چرا که این مساله موجب یک ضربه روحی به ورزشکار و باشگاه‌ها می‌شود. به نظر من باید خیلی زودتر کار را آغاز می‌کردیم و نباید در این مساله توپ را به زمین یکدیگر بیاندازیم. مدیرعامل باشگاه استقلال همچنین خاطرنشان کرد: کفاشیان مجبور است که حقوق باشگاه‌ها را بپردازد، به همین دلیل این مساله پیش آمده است چرا که باشگاه‌ها نیز از حق پخش سهم دارند.

---

* درآمد صداوسیما از آگهی های برنامه نود
هفته پيش روزنامه دنیای اقتصاد نوشته بود: در حال حاضر روی صفحه اصلی سایت اداره بازرگانی صداوسیما، جدول پخش هفته سوم مهر دیده می‌شود. در بخشی از این جدول نرخ تعرفه‌های قبل از برنامه 90 این هفته آمده است. تعرفه همه آگهی‌های قبل و بین برنامه و نیز زیرنویس‌ها برای تمام طبقات با عدد «335» تعیین شده است. عدد «3» اول نشان‌دهنده اسم شبکه است و دو رقم بعدی یعنی «35» طبقه آگهی را نشان می‌دهد که گران‌ترین تعرفه موجود است.

در حال حاضر نرخ آگهی طبقه 35 برای هر ثانیه سه میلیون و 500 هزار تومان است. طبق ضوابط سازمان، به این رقم باید ضریب ماهانه را هم اضافه کرد که با توجه به ضریب 30 درصدی ماه مهر، این رقم برای هر ثانیه به چهار میلیون و 550 هزار تومان می‌رسد! بد نیست بدانید ضریب ماهانه در اسفند به 60 درصد خواهد رسید! جالب‌تر اینکه این نرخ برای آگهی‌دهندگان شش طبقه اول سه برابر می‌شود و طبقه هفتم هم باید دو برابر هزینه بپردازد.

به عبارت دیگر هر ثانیه تبلیغ برای صاحبان عادی کالاها و خدمات در حاشیه برنامه این هفته 90، حدود 9 میلیون تومان هزینه داشته است. اگر همین عدد را ملاک قرار بدهیم، با توجه به پخش نیم ساعت آگهی تصویری، درآمد تلویزیون تنها از برنامه پریشب 90 به عدد باورنکردنی 16 میلیارد تومان خواهد رسید که تازه به این رقم باید هزینه زیرنویس‌های متعدد، نرخ متفاوت تبلیغات خارجی و نیز تعرفه بالاتر آگهی تقدیم برنامه را هم اضافه کنیم!

به نظر می‌رسد حتی اگر از مجموع رقم حاصله، 50 درصد به مناسبت تخفیف‌های صداوسیما به برخی مشتریان کم کنیم، باز سود خالص باقی مانده از رهگذر پخش این برنامه، چیزی حدود 10 میلیارد تومان خواهد بود! به عبارت دیگر سازمان در حالی برای تهیه هر برنامه 90 حدود 10 میلیون تومان بودجه در اختیار عادل قرار می‌دهد که خودش هزار برابر چنین رقمی سود می‌کند. در صورتی که فردوسی‌پور 37 برنامه در سال داشته باشد، درآمد سازمان از این ناحیه به عددی حدود 370 میلیارد تومان خواهد رسید که می‌تواند نشان بدهد چرا «90» به این شکل بی‌نظیر در حاشیه امنیت قرار دارد! تازه فراموش نکنیم سازمان به‌طور جداگانه برای هر قسمت از این برنامه یک اسپانسر مسابقه پیامکی هم می‌گیرد که درآمدی چند ده میلیونی نصیب صداوسیما می‌کند.