رضا صادقیان
با گذشت چند روز از شروع تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، قالیباف همچنان شعارهای غیرکارشناسی شدهاش را تکرار میکند. شرایط امروز او به گونهای نیست که بتواند آن شعارها را به کنار نهد و انتخابی دیگر در این زمینه را پیشه کند. شهردار تهران به جای انتخاب یک نماد انتخاباتی و یا یک رنگ مشخص در زمان تبلیغات با سرعتی باور نکردنی و با دریافت مشاورههای اشتباه تیتر برنامههای خود را اعلام کرد. هر کدام از شعارهای وی به آسانی برای وی حکم تله را دارد، توری که ایشان برای کسب رای مردم و آرای خاکستری پهن کرده است در نهایت دامن خودش و سخنان غیر کارشناسیاش را خواهد گرفت. با گذشت بیش از 14 روز از بیانه وی درباره حضور در انتخابات و ارایه تیترهای برنامههایش تنها یک یادداشت به دفاع از آن برنامهها در سایت نزدیک وی منتشر شده است، گویا همراهان شهردار تهران که آگاهی نسبی در حوزه اقتصاد دارند از توجیه و اقناع شهروندان درباره چنین سخنانی درماندهاند. چنانچه امکان دفاع از آن سه خط برنامه فضایی تا کنون شدنی بود، در کسری از ساعت شاهد انتشار صدها و هزاران یادداشت و تحلیل از سوی منصوبین آقای شهردار و موسسه مطبوعاتی همشهری بودیم.
ایجاد پنچ میلیون شغل، دو و نیم برابر کردن درآمد مردم کشور و بهبود بخشیدن به وضعیت 96 درصد از شهروندان شدنی نیست ولی وی همچنان راه خویش را میرود. شاید اتکای اصلی وی به رای همان نود و شش درصدی است که ایشان دایم از وجود آنها دم میزند، ولی اجازه ساخت و سازهای کلان در تهران،تراکم فروشی افسار گسیخه و رفتارهای غیر انسانی ماموران سد معبر که گویا در دوره تبلیغات ایشان خبری از آنان در سطح شهر در دست نیست، حکایت دیگری به غیر از دفاع از حقوق شهروندان نود و شش درصدی را روایت میکند. شاید برای شخص شهردار و کسانی که لپ کلام وی را نود و شش درصدیها در انتخابات ریاست جمهوری برجسته کردن، دست فروشان مترو و خیابانهای کلان شهر تهران بخشی از این داستان نیستند. نمیتوان با لشکر ماموران سد معبر در خیابانهای شهر به بهانه افزایشترافیک، زشت کردن شهر، برهم خوردن نظم مترو و سخت شدنتردد مردم در اتوبوسهای تندرو و. . . به صورت دست فروشان سیلی زد و آنان را مورد تاخت و تاز قرار داد و همزمان با صدایی بلند به یاد همان قشر زحمتکش و شهروندان کم بضاعت بود. بروز چنین رفتاری و پیشه کردن آن سیاستها با این حرفها همخوانی ندارد، با هیچ چسبی نمیتوان آن رفتارها را در کنار این گفتارها قرار داد، مگر شعبدهای در کار باشد.
یکی دیگر از شعارهای آقای شهردار دو و نیم برابر کردن درآمد شهروندان کشور است. با توجه به تجربه دیگر کشورها اجرایی کردن چنین خواستهای شدنی نیست. حداقل آنکه براساس کارنامه ارایه شده توسط کشورهای در حال توسعه و خصوصا تجربه توسعه شتابان در چین، تایوان، تایلند.ترکیه و کره جنوبی، مقدمه دست یافتن به چنین درآمدی نیازمند رسیدن به توسعه بیش از 20 درصد در هر سال است، این کشورها نیز شاید در یک سال موفق به کسب چنین رشدی شدند ولی رقم رشد متوسط آنان طی سالهای متوالی کمتر از 10 درصد ثبت شده است. به عبارتی دیگر، دولت دوازهم باید رشد اقتصادی را هر سال و به میزان 20 درصد نگاه دارد، پیادهسازی چنین خواستههای شاید زیبا و دلفریب ظاهر شود، ولی آنقدر طرح غیرزمینی است که از منظر اقتصاددانان به تلخی نگریسته میشود.
پیاده کردن سیاستهای شهردار در زمینه فروشتراکم و تغییر کاربری یکی از همان راههای ثروتمند شدن همان چهار درصدیهاست، سیاستهایی که بر خلاف برنامههای دولت یازدهم پیش گرفته و باعث شد عدهای خاص با کسب مجوزهای ساخت و ساز و دامن زدن به تب برجسازی در تهران علیه همان شهروندان نود و شش درصدی همچنان دست برتر را داشته باشند. آمارهای شهرداری نشان میدهد چنین اتفاقی رخ داده است. براساس گزارشهای منتشر شده، در سال 1391، همزمان با دو برابر شدن بودجه شهرداری تهران، فروشتراکم از دو هزار و ششصد میلیارد تومان به سه هزار و ششصد میلیارد تومان جهش پیدا کرد (یکهزار میلیارد افزایش درآمد در طول یکسال!) و همچنین در بخش تغییر کاربری نیز درآمدها با جهشی 9 برابر از چهارصد میلیارد تومان به سه هزار و ششصد میلیارد تومان رسید.
از منظر کسانی که چنین سیاستهای مخربی را پیگیری میکنند و چشمشان بهتراکم فروشی و کارهای مشابه است بالا بردن درآمد مردم به سادگی شدنی خواهد بود، آنان گمان میکنند دولت نیز میتواند با فروشتراکم و تغییر کاربری زمین به هزاران میلیارد تومان پول برسد و چنین درآمدی را در میان شهروندان توزیع کند! در شرایطی که بودجه دولتهای وقت با بیش از 60 درصد فروش نفت بسته میشود و عملا دولت دستی در فروشتراکم و. . . ندارد، رسیدن به چنین باغ زیبایی با برنامههای قالیباف نشدنی خواهد بود. شاید بتوان گفت، درج چنین برنامهای در میان حرفهای شهردار تهران از فکر کسانی بیرون آمده که دستی در تراکمفروشی و تغییر کاربری زمین داشتهاند، هر چه هست قالیباف از شعارهایی سخن میگوید که دفاع را هم برای خود و هم برای نزدیکان و مشاورانش سختتر از همیشه کرده است. نمیتوان به سادگی شعار رسیدگی به حال نود و شش درصدیها و در صدر نشاندن آنان را تکرار کرد ولی از جزئیات چنین برنامهای دوری جست، بهتر میبود در وقت باقی مانده شهردار تهران با ارایه ریز برنامههایش از چگونه رسیدن به چنین مقصدی سخن میگفت، تکرار کلید واژه چهار درصدیها و نود و شش درصدیها گرهای از گرفتاریها نخواهد گشود.