افزایش بی‌سابقه سربازان فراری روسیه

گروه بین الملل: بر اساس تحقیقات، دادگاه‌های روسیه در حال پیگیری پرونده‌های تعداد بی‌سابقه‌ای از نظامیان بوده‌اند که واحدهای خود را ترک کرده یا از مرخصی به واحدهای خود بازنگشته‌اند.
بسیاری از فراریان به اقوام خود پناه می‌برند، که آنها را نیز در معرض پیگرد قانونی قرار می‌دهد.
در صبح روز ۲۳ مارس ۲۰۲۳، در روستایی در منطقه استاوروپل در جنوب روسیه، مرد جوانی به نام دیمیتری سلیگیننکو دوست دخترش را سوار بر موتور کرد تا او را برای پرداخت چند صورتحساب به ادارات دولتی ببرد.شش ماه قبل از آن، او در چارچوب بسیج نظامی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، برای جنگ در اوکراین به خدمت فراخوانده شده بود و تا مارس همان سال، باید به خط مقدم جنگ اعزام می‌شد.
اما او پس از ۱۰ روز مرخصی پزشکی دیگر به یگان خود بازنگشت و به همین دلیل در فهرست نفرات فراری روسی تحت تعقیب بود.در حال عبور از روستا بود که همکلاسی سابقش به نام آندری سوورشنوف که پس از اتمام مدرسه به نیروی پلیس پیوسته بود، او را دید.
 سوورشنوف موضوع را به دژبان خبر داد و بلافاصله بعد از آن، سه مامور سعی کردند  سلیگیننکو را در حالی که منتظر دوست دخترش بود دستگیر کنند.سلیگیننکو موفق شد با مادر و ناپدری خود تماس بگیرد و آنها برای مداخله در موضوع به روستا رفتند. دو روایت متفاوت از اتفاقات بعدی وجود دارد.
در نسخه رسمی پلیس، ناپدری سلیگیننکو، الکساندر گراچوف، دستبندهای سوورشنوف را گرفت و فریاد زد: «به جای او من را دستگیر کنید.» سپس پسر خوانده‌اش را به زمین انداخت و شروع به ضرب و شتم او کرد.
در روایت خانواده، پس از اینکه الکساندر گراچوف ظاهرا درخواست کرد که حکم بازداشت پسرخوانده‌اش را ببیند، ماموران او را روی زمین انداختند و ضرب و شتم او پرداختند.
هر دو مرد در بیمارستان بستری شدند و گراخوف بعدا متهم به حمله به یک مامور دژبان شد.در همین حین  سلیگیننکو سوار ماشین والدینش شد و از محل رفت.
این حادثه بحث‌های داغی را در یک گروه چت رسانه‌های اجتماعی به راه انداخت که توسط روستاییان راه اندازی شده بود.
خانواده سلیگیننکو گفتند که حتی قرار نبود پسرشان به خدمت احضار شود. آنها می‌گویند که از او معاینه پزشکی لازم به عمل نیامد که مشخص شود که آیا مناسب انجام خدمت هست یا نه و با وجود مثبت بودن تست کرونا، او را به خط مقدم جنگ اعزام کردند.در ژانویه ۲۰۲۳،  سلیگیننکو دچار سرمازدگی شد و به او مرخصی داده شد تا استراحت کند. دو روز بعد از رسیدن به خانه، او یک عمل جراحی معده داشت. خانواده او استدلال کردند که وضعیت دیمیتری به وضوح برای خدمت سربازی مناسب نبود و شرایط او می‌بایست در یک کمیسیون پزشکی نظامی ارزیابی می‌شد.
همه اعضای گروه چت با نظر آنها همدردی نکردند و در واکنش به این گروه، خانواده او متنی را خطاب به همسایگان نوشتند:
«اینجا در دهکده‌مان شما آسوده زندگی می‌کنید، اما کدامیک از شما با ما به بیمارستانی در پیاتیگورسک، بودیونوفسک یا روستوف می‌آید تا ببیند چند سرباز زخمی آنجا بستری هستند؟… قبل از اینکه دیگران را قضاوت کنید، خود را به جای آن‌ها قرار دهید. مادر و پسری که قبلا بسیار رنج کشیده‌اند... شما که شوهران و پسران خود را در کنار خود دارید. بهتر است دعا کنید که هرگز چنین اتفاقی برای شما نیفتد!»
در مارس ۲۰۲۴، الکساندر گراچوف در مورد اتهام ضرب و شتم، مجرم شناخته و به پرداخت ۱۵۰ هزار روبل (حدود ۱۵۰۰ دلار) جریمه محکوم شد.
دیمیتری سلیگیننکو به یگان نظامی خود بازنگشته است و مکان فعلی او نامعلوم است.
صدها کیلومتر دورتر از این روستا در منطقه استاوروپل، قاضی دادگاهی در بوریاتیا، از جمهوری‌های روسیه، مامور رسیدگی به دو پرونده شده است.
یک سرباز ارتش به نام ویتالی پتروف، که از واحد خود فرار کرده، و مادر زنش، لیدیا تزارگورودتسوا، که سعی کرده بود مانع از بازداشت او توسط پلیس محلی شود، در جایگاه متهمان حضور دارند.
ویتالی پتروف، ۳۳ ساله، اهل روستای شرالدی و پدر دو فرزند، در سال ۲۰۲۲ برای اعزام به جنگ در اوکراین احضار شد.
این منطقه یکی از فقیرترین مناطق روسیه است. در پاییز ۲۰۲۲ شمار موارد احضار نیرو و همچنین آمار تلفات در جنگ به بالاترین حد رسیده بود.
در ژوئن ۲۰۲۳، پتروف از بیمارستانی که در آن بستری بود فرار کرد. او پیش از آن غیبت بدون مجوز داشت و بعد از دستگیری به واحدش بازگردانده شده بود.
مادرزنش می‌گوید که وضع سلامتی او برای خدمت در ارتش مناسب نبوده و دچار سردرد شدید می‌شد. او به دادگاه گفت که در واحد ارتش هم هدف خشونت و اخاذی قرار می‌گرفت.
دادستان ارتش گفته است که پتروف صرفا سعی داشته به خط مقدم اعزام نشود.
در تمام طول تابستان و پاییز ۲۰۲۳، پتروف نزد مادرزنش پنهان شده بود. او بیشتر روزهایش را در جنگل مجاور می‌گذراند و دانه کاج، قارچ و توت وحشی جمع می‌کرد و هر از گاهی شب‌ها برای خواب به خانه می‌آمد.
گریگوری سوردلین، از فعالان سازمان غیردولتی «به جنگل بگریز» که به سربازان فراری کمک می‌کند تا از کشور خارج شوند، تخمین می‌زند که حدود ۳۰ درصد از نظامیان فراری در داخل روسیه می‌مانند و بقیه به خارج از این کشور می‌روند. به گزارش مدیازونا، بیش از ۱۳ هزار پرونده فرار از خدمت و غیبت بدون اجازه در دادگاه‌های روسیه در دست بررسی است.
در دسامبر ۲۰۲۳، ماموران مسلح دژبانی شبانه وارد خانه شدند تا پتروف را دستگیر کنند.
باز هم درباره آنچه بعد اتفاق افتاد روایت‌های متفاوتی وجود دارد.
لیدیا تزارگورودتسوا می‌گوید که ماموران دژبان در را شکستند و وارد خانه شدند و او و دو نوه جوان وحشت‌زده‌اش را به کناری پرتاب کردند و به جستجوی خانه پرداختند و حتی با تبر تخته‌های کف اتاق را شکستند و بیرون آوردند.او همچنین می‌گوید که ماموران کارت شناسایی یا حکم بازداشت به او نشان ندادند، ادعایی که پلیس طبق ضمایم پرونده، رد می‌کند. ماموران می‌گویند که محل را جستجو نکردند و چیزی را هم جابجا نکردند.هم اظهارات خانواده و هم گزارش‌های پلیس حاکی از آن است که پتروف از مخفیگاهش در زیرزمین بیرون آمد و دخترانش به سوی او دویدند.
لیدیا تزارگورودتسوا می‌گوید که یک مأمور پلیس یکی از دختران را به شدت هل داد و باعث شد سرش به گوشه کمد بخورد. او همچنین می‌گوید که پلیس او را از موهایش گرفته و با مشت به سینه‌اش زد.
پلیس می گوید تزارگورودتسوا سپس چاقویی را برداشته و به آنها گفته که قبلاً ۱۶ سال را به جرم قتل در زندان سپری کرده است. هیچ سابقه‌ای در این مورد وجود ندارد، اما تزارگورودتسوا پیشتر به دلیل رفتار خشونت آمیز و اتلاف وقت پلیس محکوم شده بود.پلیس می‌گوید زمانی که بئر رادنایف، بازپرس جنایی ارشد، سعی کرد چاقو را از دست لیدیا بگیرد، او آب جوش به صورت بازپرس ریخت.
او تهدید مأموران را با چاقو انکار می‌کند و می‌گوید که برای خوک‌هایش غذا می‌جوشانده است، و اضافه می‌کند که در حین کشمکش، شخصی پایش به سیم برق گیر کرده و زمین خورده و سبب شده که کتری از بالای مایکروویو‌ پایین بیفتد و آب جوش روی رادنایف بریزد.پتروف از خانه بیرون کشیده شد و به گفته دختران جوانش، توسط پلیس با اسلحه شوکر مورد ضرب و شتم قرار گرفت. رادنایف با سوختگی به بیمارستان منتقل شد.
پتروف و تزارگورودتسوا هر دو تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند. پتروف به دلیل غیبت بدون اجازه به شش سال زندان و مادرزنش به دو سال زندان و پرداخت ۱۰۰ هزار روبل (حدود هزار دلار) غرامت به رادنایف محکوم شدند.
 همسر ویتالی پتروف از اینکه شوهرش در زندان است و به خط مقدم برنگشته خیالش آسوده شده است.
جنگ به مردم ساکن مناطق روستایی آسیب زیادی می‌زند.
مورد دیگر مربوط به یک سرباز محکومیت دار بوده است.در ژانویه ۲۰۲۳، رومن یودوکیموف، اهل روستایی در مرز روسیه و مغولستان، به دلیل ترک واحد خود به هفت سال زندان محکوم شد.
این مرد ۳۴ ساله که قبلا دو بار به جرم سرقت محکومیت گرفته بود، در اکتبر ۲۰۲۲ در اجرای فرمان بسیج سراسری پوتین به خدمت سربازی فراخوانده شد.
یودوکیموف فقط یک ماه را در ارتش گذراند و بدون مرخصی غیبت کرد و به خانه بازگشت. او مدتی را در جنگل پنهان شد و بعد اعضای خانواده او را در زیرزمین خانه مادرزنش پنهان کردند تا اینکه سرانجام ارتش او را گرفت و زندانی کرد.اما به عنوان یک مجرم، به او این فرصت داده شد که به جای گذراندن دوره زندان، به اوکراین برود و بجنگد.
یودوکیموف شش ماه به عنوان سرباز واحد ویژه خدمت کرد و زنده ماند و طبق قوانین آن زمان - که بعدا تغییر کرد - آزاد شد و در آوریل ۲۰۲۴ دوباره به خانه بازگشت.
خانواده او می‌گویند شش ماهی که او در خط مقدم گذرانده، او را دچار آسیب روحی کرده است و نمی‌تواند به زندگی قبلی خود بازگردد. او اکنون بیشتر وقت خود را در جنگلی می‌گذراند که قبلا از ترس دژبانی در آنجا پنهان بود.
به عنوان یک سرباز نیروی ویژه که در سال ۲۰۲۳ از زندان به خدمت اعزام شده ، حکم هفت سال زندان او به دلیل فرار از خدمت مشمول عفو شده اما هیچ مدرکی هم ندارد که نشان دهد او در ارتش جنگیده و حین انجام وظیفه زخمی شده است.
بسیاری از کهنه سربازان جنگ که از زندان به خدمت اعزام شده‌اند، اکنون در تلاش هستند تا وزارت دفاع روسیه را برای به رسمیت شناختن وضعیت خود به دادگاه بکشانند.
اما برای یودوکیموف، سفر چهار ساعته برای رسیدن به نزدیک‌ترین دفتر اعزام به خدمت برای مرتب کردن سوابقش سفری سخت است.
این پرونده‌ها تنها بخش کوچکی از ماجرای افرادی است که اکنون در دادگاه‌ها حاضر می‌شوند.
مدارک رسمی نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴، هر ماه حدود ۸۰۰ سرباز به خاطر غیبت از خدمت، کوتاهی در اجرای دستور یا ترک خدمت محکومیت می‌گیرند.
مدیازونا می‌گوید که این تعداد دو برابر سال قبل و بیش از ۱۰ برابر تعداد محکومیت‌های قبل از جنگ است.
در مورد تعداد اعضای خانواده‌های سربازان که به دلیل کمک به سربازان فراری محکومیت یافته‌اند آماری در دست نیست.