پاسخ اخلاقی به رفتار غیراخلاقی

محمد توکلی
ارسال پیام تسلیت رئیس جمهور روحانی خطاب به آقایان علم الهدی و رئیسی به بهانه درگذشت همسر امام جمعه مشهد شاید در یک شرایط عادی امری طبیعی باشد و نتوان براساس آن به نتیجه خاصی در حوزه سیاست رسید اما شرایطی که در حال حاضر در آن هستیم حتی همین دو پیام تسلیت را هم پرمعنا می‌کند. شرایطی که هنوز برخی در حال و هوای انتخابات به سر می‌برند و تصور می‌کنند که همان جوّ رقابت می‌بایست ادامه پیدا کند و از‌تریبون‌های در اختیارشان نسبت به منتخب مردم و مردمی که او را انتخاب کرده‌اند از خود رفتار و گفتاری انتقام جویانه بروز می‌دهند. در چنین شرایطی تسلیت روحانی علاوه بر رفتاری اخلاقی یک کنش سیاسی هم هست، تا به همگان این پیام روشن را مخابره کند که مسیر پیشرفتِ ایرانِ پس از انتخابات96 تنها و تنها از راه افزایش انسجام اجتماعی و اتحاد ملی می‌گذرد.

این که عده‌ای در این خیال خام باشند که می‌توانند با مسئله‌سازی‌های روزانه نظیر آن چه در غائله سند2030 در ایام انتخابات رخ داد بر سر راه اجرای خواسته‌های اکثریت مانع ایجاد کنند نشانگر آن است که روحیات رئیس جمهور روحانی را نشناخته اند. او همان‌قدر که آرام است، در هنگام تصمیم و اقدام ملاحظه هیچ کس را جز مردم و هیچ موضوعی را جز منافع ملی کشور نخواهد کرد. پیام تسلیت حسن روحانی به رقیب انتخاباتی‌اش که هنوز هم با گذشت یک ماه از اعلام نتیجه انتخابات از ارسال پیام تبریک که کمترین اقدامی است که در نظام‌های مردم‌سالار، کاندیداهای ناکام نسبت به نامزد پیروز از خود نشان می‌دهند دریغ ورزیده است نوعی یادآوری اخلاقی هم بود.

اخلاقی که در گذشته جریان اصولگرایی کشور خود را مدعی آن می‌دانست و جریان مقابلش را به دوری از اخلاق متهم می‌کرد اما امروز شاهدیم که رعایت حداقل هایی از چارچوب‌های اخلاقی را هم به فراموشی سپرده اند. پیام تسلیت رئیس جمهور روحانی به امام جمعه مشهد هم در نوع خود اقدامی جالب و آموزنده بود، احمد علم الهدی را می‌توان منتقدترین امام جمعه کشور نسبت به دولت اعتدال  و به طور کلی جریانات میانه رو دانست.

هفته‌ای نیست که حداقل یک نقد تند و در اغلب موارد غیرمنصفانه را نسبت به این جریان سیاسی از‌تریبون نماز جمعه مشهد نشنویم، اما روحانی نشان داد که اختلافات مرسوم در دنیای سیاست به هیچ وجه نباید بر مناسبات اخلاقی حاکم بر جامعه سایه بگستراند. کوتاه سخن آن که جامعه ایرانی چند سالی است به واسطه عملکرد برخی از سیاسیون دچار نوعی سقوط اخلاقی شده است و این نوع تلاش‌ها هر چند شاید در ظاهر خیلی کوچک و بی‌اهمیت جلوه کند اما هنگامی که بیشتر و بیشتر شود می‌تواند جوّ تندی که در سیاست وجود دارد را تلطیف کرده و از سوی دیگر به عنوان گام هایی هرچند کوچک در مسیر افزایش انسجام اجتماعی و اجماع ملی برای تحقق خواست اکثریت محسوب شود.