صادق صدرایی
آقای رییس جمهور تصمیم گرفتهاند که تصمیم گیری برای تعیین وزیر برای وزارت علوم را به تاخیر انداخته و فعلا به وسیله یک سرپرست این وزارتخانه مهم اداره شود. این تصمیم از جهاتی میتواند خبری خوشایند باشد و نشانگر آن که ظاهرا روحانی این بار در برار «فشارهای یمین و یسار» مقاومت کرده است و زیر بار بدعتهای غیرقانونی برای تعیین وزیر علوم نرفته است.
واقعیت آن است که شاید اگر این فشارها و محدودیتها در این باره وجود نداشت آنقدر افراد «دانا» یی در کنار رییس جمهور حضور دارند که انتخاب وزیر علوم سادهترین کار در انتخاب وزرای کابینه دوازدهم باشد. انتخاب سرپرست برای وزارت علوم یعنی کوتاه نیامدن در برابر فشارها و ادامه رایزنیها برای انتخابی که از طرفی حساسیت چندانی به روی او نباشد و از طرف دیگر مقبول جامعه دانشگاهی نیز قرار بگیرد. تجربه انتخاب محمد فرهادی برای وزارت علوم نشان داد که انتخاب وزیر علوم خنثی تنها سبب افزایش گلایهها از دولت اعتدال خواهد شد.
این تصمیم یک جنبه منفی هم دارد و آن اینکه اداره وزارتخانهها با سرپرست بر خلاف حضور یک وزیر در راس امور وزارت، سبب نوعی عدم اطمینان خاطر در انجام کارها و بلاتکلیفی خواهد شد. تجربه دولتهای نهم و دهم که در چند نوبت کار برخی وزارتخانهها به انتخاب سرپرست کشیده شد به روشنی گواه آن است که اداره وزارتخانه با سرپرست آن طور که باید و شاید به کارها سامان نخواهد داد و گهگاه حتی حتی موجبات هرج و مرج مدیریتی نیز خواهد شد.
ساختار تصمیم گیریهای مرتبط با آموزش عالی کشور به گونهای است که میبایست شاهد حضور وزیری قاطع در راس امور باشیم تا از دخالتهای مرسوم و آزاردهنده مراکز تصمیم گیری موازی و نهادهای خارج از دانشگاه جلوگیری به عمل آورد. تجربه دو شیوه مدیریتی در دولت اول اعتدال به خوبی نشان داده است که هر چقدر مسئولان وزارت علوم بیشتر کوتاه بیایند و از وظایفشان با انفعال شانه خالی کنند گروههای دیگر که خود را به ناحق دخیل در تصمیم گیریهای مرتبط با آموزش عالی میدانند به پیش خواهند آمد و برنامههای دولت در این حوزه را مختل خواهند کرد. از همین رو به نظر میرسد که نگاهی به تجربه دولت یازدهم میتوان رییس جمهور را به این نتیجه برساند که در انتخاب وزیر علوم باید چگونه عمل کرد.
کوتاه سخن آن که انتخاب سرپرست برای وزارت علوم این امیدواری را به جامعه دانشگاهی داده است که روحانی قرار نیست در این موضوع عقب نشینی کند. باید منتظر ماند و دید که در هنگام رونمایی از نام وزیر جدید علوم هم شاهد امتداد این امید خواهیم بود یا خیر؟