تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۰۶ ساعت ۱۱:۰۴
کد مطلب : ۱۳۵۷۶۵
تداوم واکنش‌ها به قوانین شرکت «چسب هل»
کمدی تراژیک
می‌گل هشترودی- روزنامه بهار
چند روزی است که قوانین اجباری کارخانه‌ای در 15 کیلومتری تبریزکه اسم و رسمی هم نداشت ورد زبان همه شده و اعتراض خیلی‌ها به خصوص فعالان حوزه کارگری را بر انگیخته است. خیلی‌ها معتقد‌اند که این کارخانه حتی اگر میلیاردی برای تبلیغات خود خرج می‌کرد باز هم نمی‌توانست به این‌اندازه معروف شود البته حسن شهرتی برای آن وجود ندارد اما بالاخره شهرتی است که خیلی‌ها این روزها تشنه آن هستند. ماجرا از یک عکس شروع شد. عکس معروفی که این روزها یکی از سوژه‌های داغ فضای مجازی است. عکسی از نماز جماعت کارگران که بالای سرشان بنری به چشم می‌خورد که روی آن قوانین سرسختانه کارخانه را در رابطه با فریضه نماز نوشته‌اند. محتوای بنر مربوطه این بود که جریمه نقدی صدوبیست هزار تومانی و اخراج از کارخانه چسب هل عاقبت کسی است که این کار «نماز خواندن» را انجام ند هد. اینها قوانینی هستند که حتی در وزارتخانه‌ها و دیگر ارگان‌های دولتی به چشم نمی‌خورد. قوانین مربوطه حاکی از آن بود که در صورتی که آقایان سر وقت برای نماز جماعت حاضر نشوند، جریمه خواهند شد. آنها باید به محض شنیدن اذان، وضو بگیرند و نماز بخوانند. هر چند این تنها قانون اعمال شده از سوی رئیس کارخانه نیست.
قوانین کمتر دیده شده
از جمله دیگر قوانین اعمال شده می‌توان به این موارد اشاره کرد: آقایان تنها درصورتی که متاهل باشند استخدام می‌شوند. خانم‌ها نیز تنها در صورتی که مجرد باشند، می‌توانند استخدام شوند. در صورت ازدواج کارکنان خانم، آنان موظف هستند در اسرع وقت موضوع را به مدیریت اطلاع دهند. در صورت تمایل کارفرما، ادامه همکاری خانم‌ها از تاریخ تاهل، آن هم فقط در دوران نامزدی حداکثر یک سال است. جالب‌تر از همه این که با توجه به این موضوع که ورود و خروج به سرویس بهداشتی توسط دوربین کنترل می‌شود، اگر بیش از ۱۰ دقیقه به طول انجامد، شامل عکس‌العمل خواهد شد. نکته مورد توجه دیگر این‌که اگر در کارخانه به هر دلیلی چیزی سرقت یا مفقود شود، در صورت پیدا نشدن فرد خاطی، کلیه کارکنان جریمه شده و حداقل عذر یک نفر نیز خواسته می‌شود.
اجباری‌بودن اقامه نماز برای ممنوعیت ورود کارگران به دفتر مدیریت که مصداق «جابه‌جایی بی‌مورد» است؛ اخراج کارگران در صورت نزاع فیزیکی و اخراج کارگر کمتر بهره‌ور در صورت نزاع لفظی و کدهای اخلاقی‌ای از این قبیل مقررات دیگر بخشی از دفتر قوانین کارخانه هستند که دورتادور کارگران، در سالن کارخانه حک شده‌اند. قوانین دیگر از اینها هم جالب‌ترند که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانیم. نباید وسایل مربوط به یک ماشین را در نقطه‌ای دورتر از آن قرار داد، چون مصداق «جابه‌جایی بی‌مورد» است؛ صحبت‌کردن و نظردادن در کار دیگران ممنوع است، پوشیدن لباس گرم در زمستان الزامی است و تقاضای بخاری تنها در صورتی پذیرفته می‌شود که شخص لباس مناسب پوشیده باشد، کارگران در صورت «فرار بی‌موقع» هنگام آتش‌سوزی اخراج خواهند شد، هنگام ورزش سر کارکنان باید پایین باشد و فقط حق دارند به کسی که تمرین می‌دهد، نگاه کنند، مکالمات تلفنی کارگران ضبط می‌شود و هر سه ماه یک بار به صورت تصادفی در سالن پخش می‌شود «پس کارگران باید مراقب مکالمات خود باشند» ، موقع کار سر کارکنان باید پایین باشد، چون نگاه‌کردن به کارفرما یا سرگروه‌ها مصداق سعی در کم‌کاری و تنبلی است و از همه مهم‌تر و جالب‌تر این که فرد در صورت جریمه‌شدن، باید تشکر کند! کجای این قوانین انسانی و خدا پسندانه است که حالا این را به کارگران یک کارخانه اجبار می‌کنند؟
حواشی یک عکس
این عکس با واکنش‌های بسیاری از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد و در همین راستا «محمود مظفر» قائم مقام ستاد اقامه نماز کشور گفته است که اقدام مدیر کارخانه چسب هل در خصوص نحوه اقامه نماز در آن نسنجیده بوده است. مظفر در عین حال اعلام کرده است؛ در تماسی که با «خلیل نظری» مدیر این کارخانه داشته است، وی اذعان کرده که در این خصوص کج سلیقگی داشته است. ماجرا آنقدر بالا گرفت که جدا از انتشار عکسهای مختلف از کارخانه، ساعاتی بعد سایت این کارخانه هک شد. اما باز هم فضا برای مدیر عامل این کارخانه آرام نشد و همچنان واکنش‌ها به قوانین او ادامه داشت که مجموعه قوانین این کارخانه در یک فایل منتشر شد و بر هیاهوها افزود. در این فایل به قوانینی اشاره شده بود که کارگران ملزم به اجرای آنها هستند.
بعد از این اتفاق‌ها مدیرعامل کارخانه چسب هل به حواشی واکنش نشان داد و در پاسخ به انتقادها نوشت: «بـا توجـه بـه ایـن کـه کارخانـه از سـرمایه شـخصی بـوده و حتـی بدون اسـتفاده از تسـهیلات بانکـی و غیربانکـی و یـا رانـت دیگـری بـه وجود آمده، طبیعی اسـت کـه روش جاری و سـاری نیز در آن برگرفتـه از ایده و اعتقـاد مالـک آن یعنـی آقای خلیـل نظری باشـد و این طرز فکـر اجباری و الزم الاجرا اسـت.» خلیل نظری، از مجموعه اقداماتش راضی است و در ویدئویی جواب منتقدان را داد و آنان را حسودانی خطاب کرد که نمی‌توانند موفقیت دیگران را ببینند. او علاوه بر وضع قوانین عجیب و غریب برای کارگرانش، کتابی با عنوان موفقیت به چاپ رسانده است.
فعالان کارگری معترضند
محسن ایزدخواه پژوهشگر حوزه کار و تامین اجتماعی می‌گوید: ناگفته پیداست که کارفرمایان این توانمندی را از خلا‌ها و نقاط مبهم موجود در قانون کار فعلی می‌گیرند و تمایل شدیدی برای خصوصی جلوه‌دادن حقوق نیروی کار در عین عمومی بودن آن دارند که این عامل باعث شده تا نیروی کار کمترین توان ممکن را برای رایزنی با کارفرما از طریق قانونی به دست آورد. همه اینها در حالی است که نیروی کار حتی در بحث موقتی‌سازی قراردادهای کار خود را با وضعیت فعلی وفق داده و با کارفرمایان به تعامل رسیده است. در واقع افرادی که تدوین‌کنندگان اصلی این قانون بوده‌اند و ذیل تشکل پرنفوذی تحت عنوان خانه کارگر دسته‌بندی می‌شوند، در نگارش فصل ششم این قانون طبق مقابله‌نامه‌های سازمان بین المللی کار عمل نکرده و موجبات به وجود آمدن شرایط فعلی را پدید آورده‌اند. در واقع لازم است در قانون جدید، حق اعتصاب کارگران به مثابه یک حق بدیهی به رسمیت شناخته شود و در کلیت نظام از این موضوع تلقی امنیتی یا ضدانقلابی برداشت نشود. به رسمیت نشناختن حق اعتصاب و اعتراض برای کار متاسفانه به نتایج تاسف‌باری منجر شده که نمونه آن اعلام حکم شلاق برای کارگران معترض معدن آق‌قلا است. در عین حال توان ایجاد تشکل‌های مستقل کارگری که تحت نفوذ و تسلط احزاب سیاسی قرار نگیرند، حق مهمی است که پیش نیاز مورد قبلی است.
همچنین حمید حاجی اسماعیلی یکی دیگر از فعالان حوزه کارگری معتقد است: قانون کار توافقی نیست و بخش اصلی آن در قانون اساسی آمده است و کسی نمی‌تواند این قوانین را معطل کند و در صورت انجام این مسئله، وی مجرم است. ما چند مشکل عمده با آقای ربیعی داریم. منکر این نمی‌شویم که ایشان اقداماتی در حوزه بیمه و رفاه انجام دادند اما متاسفانه در خصوص تنظیم روابط کار بسیار ضعیف عمل کردند. ما امیدوار بودیم که ایشان بعد از آغاز فعالیت به عنوان وزیر بنگاه‌هایی که به دلیل سوءمدیریت وتحریم‌ها در دولت نهم و دهم تعطیل شده بودند را احیا کنند اما متاسفانه برنامه‌ها و عملکرد ایشان موجب افزایش نرخ بیکاری شد و و تعداد تعاونی‌ها از 110هزار به 70هزار عدد کاهش پیدا کرد. طی چهارسال گذشته عملکرد و برنامه‌های ربیعی دریغ از یک برنامه برای اشتغال بود. جز این طرح فراگیر اشتغال هیچ طرح دیگری نداشتند. البته درباره طرح فراگیر هم حرف داریم. این طرح بسیار کلان است و عملیاتی نیست. شاید در بلند مدت امکان اجرا داشته باشد اما در شرایط فعلی دردی را دوا نمی‌کند. علاوه بر اینها وزارت کار در خصوص توسعه تشکل‌ها هم خوب عمل نکرد. الان بیش از یک میلیون پرونده در حل اختلاف وجود دارد و همین نشان دهنده این است که در خصوص روابط کار هم عملکرد ربیعی مثبت نبوده است و امیدواریم که این بار از مجلس رای اعتماد نگیرند. برای ارزیابی عملکرد ایشان همان چهار سال کافی بود. حتی به نظر من روحانی از همان ابتدا هم اشتباه کردند که ایشان را برای وزارت انتخاب کردند.
در آخر
اگر سری به آدرس توئیتر و کانال تلگرام این مجموعه صنعتی بزنید، خواهید دید که چسب هل بارها و بارها چه در تبلیغات شهری و چه در تبلیغات تلویزیونی حضوری پر‌رنگ داشته است.معیار برای تبلیغ در فضای عمومی چیست؟ اگر نظارتی بر وضعیت این کارخانه انجام می‌شد آیا می‌شد به راحتی چندین و چند بیلبورد با عکس شخصی آقای رئیس در شهرهای مختلف ایران نصب کرد یا صدا‌و‌سیما و شبکه‌های استانی چندین و چند برنامه تبلیغی از ایشان پخش کنند؟خصوصیسازی، سرمایه‌دار و رابطه‌اش با کارگر چطور تعریف می‌شود؟ آیا می‌توان به قانون خصوصیسازی و حمایت از کارفرمایان توجه داشت و به حقوق کارگران بی‌اعتنا بود؟ اینها سوال‌هایی است که باید مسئولان پاسخ بدهند. اما وضعیت بغرنج چسب هل، مشتی نمونه خروار است. باید چشم‌انتظار بازدید فرماندار و استاندار و مسئولان دیگر از واحدهای تولیدی باشیم که مگر اتفاقی و بر اثر تصادف عکسی از بنری گوشه کادر عکاس نظر‌ها را جلب کند و وضعیت عجیبی دیگر را رسوا!
چند روزی است که قوانین اجباری کارخانه‌ای در 15 کیلومتری تبریزکه اسم و رسمی هم نداشت ورد زبان همه شده و اعتراض خیلی‌ها به خصوص فعالان حوزه کارگری را بر انگیخته است. خیلی‌ها معتقد‌اند که این کارخانه حتی اگر میلیاردی برای تبلیغات خود خرج می‌کرد باز هم نمی‌توانست به این‌اندازه معروف شود البته حسن شهرتی برای آن وجود ندارد اما بالاخره شهرتی است که خیلی‌ها این روزها تشنه آن هستند. ماجرا از یک عکس شروع شد. عکس معروفی که این روزها یکی از سوژه‌های داغ فضای مجازی است. عکسی از نماز جماعت کارگران که بالای سرشان بنری به چشم می‌خورد که روی آن قوانین سرسختانه کارخانه را در رابطه با فریضه نماز نوشته‌اند. محتوای بنر مربوطه این بود که جریمه نقدی صدوبیست هزار تومانی و اخراج از کارخانه چسب هل عاقبت کسی است که این کار «نماز خواندن» را انجام ند هد. اینها قوانینی هستند که حتی در وزارتخانه‌ها و دیگر ارگان‌های دولتی به چشم نمی‌خورد. قوانین مربوطه حاکی از آن بود که در صورتی که آقایان سر وقت برای نماز جماعت حاضر نشوند، جریمه خواهند شد. آنها باید به محض شنیدن اذان، وضو بگیرند و نماز بخوانند. هر چند این تنها قانون اعمال شده از سوی رئیس کارخانه نیست.
قوانین کمتر دیده شده
از جمله دیگر قوانین اعمال شده می‌توان به این موارد اشاره کرد: آقایان تنها درصورتی که متاهل باشند استخدام می‌شوند. خانم‌ها نیز تنها در صورتی که مجرد باشند، می‌توانند استخدام شوند. در صورت ازدواج کارکنان خانم، آنان موظف هستند در اسرع وقت موضوع را به مدیریت اطلاع دهند. در صورت تمایل کارفرما، ادامه همکاری خانم‌ها از تاریخ تاهل، آن هم فقط در دوران نامزدی حداکثر یک سال است. جالب‌تر از همه این که با توجه به این موضوع که ورود و خروج به سرویس بهداشتی توسط دوربین کنترل می‌شود، اگر بیش از ۱۰ دقیقه به طول انجامد، شامل عکس‌العمل خواهد شد. نکته مورد توجه دیگر این‌که اگر در کارخانه به هر دلیلی چیزی سرقت یا مفقود شود، در صورت پیدا نشدن فرد خاطی، کلیه کارکنان جریمه شده و حداقل عذر یک نفر نیز خواسته می‌شود.
اجباری‌بودن اقامه نماز برای ممنوعیت ورود کارگران به دفتر مدیریت که مصداق «جابه‌جایی بی‌مورد» است؛ اخراج کارگران در صورت نزاع فیزیکی و اخراج کارگر کمتر بهره‌ور در صورت نزاع لفظی و کدهای اخلاقی‌ای از این قبیل مقررات دیگر بخشی از دفتر قوانین کارخانه هستند که دورتادور کارگران، در سالن کارخانه حک شده‌اند. قوانین دیگر از اینها هم جالب‌ترند که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانیم. نباید وسایل مربوط به یک ماشین را در نقطه‌ای دورتر از آن قرار داد، چون مصداق «جابه‌جایی بی‌مورد» است؛ صحبت‌کردن و نظردادن در کار دیگران ممنوع است، پوشیدن لباس گرم در زمستان الزامی است و تقاضای بخاری تنها در صورتی پذیرفته می‌شود که شخص لباس مناسب پوشیده باشد، کارگران در صورت «فرار بی‌موقع» هنگام آتش‌سوزی اخراج خواهند شد، هنگام ورزش سر کارکنان باید پایین باشد و فقط حق دارند به کسی که تمرین می‌دهد، نگاه کنند، مکالمات تلفنی کارگران ضبط می‌شود و هر سه ماه یک بار به صورت تصادفی در سالن پخش می‌شود «پس کارگران باید مراقب مکالمات خود باشند» ، موقع کار سر کارکنان باید پایین باشد، چون نگاه‌کردن به کارفرما یا سرگروه‌ها مصداق سعی در کم‌کاری و تنبلی است و از همه مهم‌تر و جالب‌تر این که فرد در صورت جریمه‌شدن، باید تشکر کند! کجای این قوانین انسانی و خدا پسندانه است که حالا این را به کارگران یک کارخانه اجبار می‌کنند؟
حواشی یک عکس
این عکس با واکنش‌های بسیاری از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد و در همین راستا «محمود مظفر» قائم مقام ستاد اقامه نماز کشور گفته است که اقدام مدیر کارخانه چسب هل در خصوص نحوه اقامه نماز در آن نسنجیده بوده است. مظفر در عین حال اعلام کرده است؛ در تماسی که با «خلیل نظری» مدیر این کارخانه داشته است، وی اذعان کرده که در این خصوص کج سلیقگی داشته است. ماجرا آنقدر بالا گرفت که جدا از انتشار عکسهای مختلف از کارخانه، ساعاتی بعد سایت این کارخانه هک شد. اما باز هم فضا برای مدیر عامل این کارخانه آرام نشد و همچنان واکنش‌ها به قوانین او ادامه داشت که مجموعه قوانین این کارخانه در یک فایل منتشر شد و بر هیاهوها افزود. در این فایل به قوانینی اشاره شده بود که کارگران ملزم به اجرای آنها هستند.
بعد از این اتفاق‌ها مدیرعامل کارخانه چسب هل به حواشی واکنش نشان داد و در پاسخ به انتقادها نوشت: «بـا توجـه بـه ایـن کـه کارخانـه از سـرمایه شـخصی بـوده و حتـی بدون اسـتفاده از تسـهیلات بانکـی و غیربانکـی و یـا رانـت دیگـری بـه وجود آمده، طبیعی اسـت کـه روش جاری و سـاری نیز در آن برگرفتـه از ایده و اعتقـاد مالـک آن یعنـی آقای خلیـل نظری باشـد و این طرز فکـر اجباری و الزم الاجرا اسـت.» خلیل نظری، از مجموعه اقداماتش راضی است و در ویدئویی جواب منتقدان را داد و آنان را حسودانی خطاب کرد که نمی‌توانند موفقیت دیگران را ببینند. او علاوه بر وضع قوانین عجیب و غریب برای کارگرانش، کتابی با عنوان موفقیت به چاپ رسانده است.
فعالان کارگری معترضند
محسن ایزدخواه پژوهشگر حوزه کار و تامین اجتماعی می‌گوید: ناگفته پیداست که کارفرمایان این توانمندی را از خلا‌ها و نقاط مبهم موجود در قانون کار فعلی می‌گیرند و تمایل شدیدی برای خصوصی جلوه‌دادن حقوق نیروی کار در عین عمومی بودن آن دارند که این عامل باعث شده تا نیروی کار کمترین توان ممکن را برای رایزنی با کارفرما از طریق قانونی به دست آورد. همه اینها در حالی است که نیروی کار حتی در بحث موقتی‌سازی قراردادهای کار خود را با وضعیت فعلی وفق داده و با کارفرمایان به تعامل رسیده است. در واقع افرادی که تدوین‌کنندگان اصلی این قانون بوده‌اند و ذیل تشکل پرنفوذی تحت عنوان خانه کارگر دسته‌بندی می‌شوند، در نگارش فصل ششم این قانون طبق مقابله‌نامه‌های سازمان بین المللی کار عمل نکرده و موجبات به وجود آمدن شرایط فعلی را پدید آورده‌اند. در واقع لازم است در قانون جدید، حق اعتصاب کارگران به مثابه یک حق بدیهی به رسمیت شناخته شود و در کلیت نظام از این موضوع تلقی امنیتی یا ضدانقلابی برداشت نشود. به رسمیت نشناختن حق اعتصاب و اعتراض برای کار متاسفانه به نتایج تاسف‌باری منجر شده که نمونه آن اعلام حکم شلاق برای کارگران معترض معدن آق‌قلا است. در عین حال توان ایجاد تشکل‌های مستقل کارگری که تحت نفوذ و تسلط احزاب سیاسی قرار نگیرند، حق مهمی است که پیش نیاز مورد قبلی است.
همچنین حمید حاجی اسماعیلی یکی دیگر از فعالان حوزه کارگری معتقد است: قانون کار توافقی نیست و بخش اصلی آن در قانون اساسی آمده است و کسی نمی‌تواند این قوانین را معطل کند و در صورت انجام این مسئله، وی مجرم است. ما چند مشکل عمده با آقای ربیعی داریم. منکر این نمی‌شویم که ایشان اقداماتی در حوزه بیمه و رفاه انجام دادند اما متاسفانه در خصوص تنظیم روابط کار بسیار ضعیف عمل کردند. ما امیدوار بودیم که ایشان بعد از آغاز فعالیت به عنوان وزیر بنگاه‌هایی که به دلیل سوءمدیریت وتحریم‌ها در دولت نهم و دهم تعطیل شده بودند را احیا کنند اما متاسفانه برنامه‌ها و عملکرد ایشان موجب افزایش نرخ بیکاری شد و و تعداد تعاونی‌ها از 110هزار به 70هزار عدد کاهش پیدا کرد. طی چهارسال گذشته عملکرد و برنامه‌های ربیعی دریغ از یک برنامه برای اشتغال بود. جز این طرح فراگیر اشتغال هیچ طرح دیگری نداشتند. البته درباره طرح فراگیر هم حرف داریم. این طرح بسیار کلان است و عملیاتی نیست. شاید در بلند مدت امکان اجرا داشته باشد اما در شرایط فعلی دردی را دوا نمی‌کند. علاوه بر اینها وزارت کار در خصوص توسعه تشکل‌ها هم خوب عمل نکرد. الان بیش از یک میلیون پرونده در حل اختلاف وجود دارد و همین نشان دهنده این است که در خصوص روابط کار هم عملکرد ربیعی مثبت نبوده است و امیدواریم که این بار از مجلس رای اعتماد نگیرند. برای ارزیابی عملکرد ایشان همان چهار سال کافی بود. حتی به نظر من روحانی از همان ابتدا هم اشتباه کردند که ایشان را برای وزارت انتخاب کردند.
در آخر
اگر سری به آدرس توئیتر و کانال تلگرام این مجموعه صنعتی بزنید، خواهید دید که چسب هل بارها و بارها چه در تبلیغات شهری و چه در تبلیغات تلویزیونی حضوری پر‌رنگ داشته است.معیار برای تبلیغ در فضای عمومی چیست؟ اگر نظارتی بر وضعیت این کارخانه انجام می‌شد آیا می‌شد به راحتی چندین و چند بیلبورد با عکس شخصی آقای رئیس در شهرهای مختلف ایران نصب کرد یا صدا‌و‌سیما و شبکه‌های استانی چندین و چند برنامه تبلیغی از ایشان پخش کنند؟خصوصیسازی، سرمایه‌دار و رابطه‌اش با کارگر چطور تعریف می‌شود؟ آیا می‌توان به قانون خصوصیسازی و حمایت از کارفرمایان توجه داشت و به حقوق کارگران بی‌اعتنا بود؟ اینها سوال‌هایی است که باید مسئولان پاسخ بدهند. اما وضعیت بغرنج چسب هل، مشتی نمونه خروار است. باید چشم‌انتظار بازدید فرماندار و استاندار و مسئولان دیگر از واحدهای تولیدی باشیم که مگر اتفاقی و بر اثر تصادف عکسی از بنری گوشه کادر عکاس نظر‌ها را جلب کند و وضعیت عجیبی دیگر را رسوا!
