سجاد خداکرمی-روزنامه بهار
این روزها برگزاری دادگاه حمید بقایی با حواشی جالب توجهی روبرو است و بازتابهای مختلفی در فضای رسانهای و مجازی یافته است، دادگاهی که برای دوری از این دست حواشی با نظر قاضی به صورت غیر علنی برگزار میشود اما رفتارهای عجیب و غریب بقایی حاشیههای پر رنگتر از متن را بر این فرآیند حقوقی و قضایی غالب کرده است.البته این دست واکنشهای عجیب و غریب از سوی محمود احمدینژاد و هواداران وی مسبوق به سابقه بوده و متعلق به امروز و دیروز نیست، جماعتی که ادای شبه اپوزیسیونی از خود در میآورند و با تکیه کلامهای خاص و ادا و اطوارهای توجه برانگیز و عامه پسند میخواهند چنته خود را پر نشان داده و در افکار عمومی جلوهگری کنند.
نقدهای آتشین و جملات پر هیبت بر زبان میآورند و خود را مظلومانی که در حق آنان اجحاف شده و قربانی ساز وکارهای قدرت و دستهای پشت پرده هستند، نشان میدهند، حرف هایی که از همان ابتدای کار از سوی احمدینژاد مطرح و به عنوان الگوی رفتارورزی این جریان جا افتاد، حرفهای بقایی پیش و پس از دادگاه دوم نعلبه نعل تکرار همان فیگورهای سال 84 احمدینژاد است که گفته بود؛ آمده است به لایههای قدرت و ثروت نفوذ کند و لیست مفسدان را در جیب دارد و مرد میدان مبارزه با مافیای قدرت و ثروت است! اما حالا پس از 12 سال آن هم در پروندهای که اتهامات مالی در آن مطرح است، یار غار و همیشه همراه احمدینژاد فیگور نقادی و آزادی خواهی گرفته و معترض نمایی میکند.
تفاوت این و آن
این استراتژی حلقه انحرافی در حالی است که همزمان کسانی دیگر هم هستند که میتوان رد آنها را در دولت، مجلس و در میان فعالین سیاسی یافت که نقدهای بيپرده و صریحی به برخی عملکردها و مواضع داشته و در مقام منتقد به برخی رویههای قضایی و رویکردهای سیاسی اعتراض دارند؛ اما تفاوت اینها و آنها در نقدهایی است که به دور از جنجال افکنی، حرافی زاید و لفاظیهای کلامی است، اگر چه شاید صراحت آن خاطر برخیها را نیز آزرده و برخی را مکدر کند که آن هم به میزان پذیرش نقد و نقادیاست؛ اما جنس این نقادی با آن سخن پراکنی تفاوت بسیار دارد بدان سبب که در اینسو نه منافع شخصی مطرح است و نه صحنه آرایی در میان، نقدی اگر هست در کمال متانت کلامی و فصاحت بیانی، عنوان میشود و گویندگان به دنبال حاشیهسازی و فرافکنی نیستند، به زعم خود درست یا غلط آنچه را که برای اصلاح امور لازم میدانند بر زبان آورده و از شخصی نگری پرهیز و از زیاده گویی خوداری میکنند. نمونههای نقادی گروه دوم را در همین نزدیکیها به وفور میتوان یافت، از نقادی روحانی به عنوان مسئول اجرایی کشور و مسئول اجرای قانون اساسی گرفته تا علی مطهری نائب رئیس مجلس شورای اسلامی؛ در میان فعالین سیاسی نیز بسیارند منتقدین منصف که ردپای آنها را هرچند در جریان اصلاح طلبی پررنگتر میتوان یافت اما اصولگرایان هم دارند کسانی چون توکلیها را هر چند در نقادی میان جریان اصلاحطلب و اصولگرا تفاوتهایی است اما کسانی چون بهزاد نبویها و تاج زادهها و بسیاری دیگر در میان اصلاح طلبان با هر تنگ نظری هنوز هم زبانشان به نثقد غیر منصفانه نمیچرخد.
نکته روشن است که در این گونه دوم از نقادی نه شخص مطرح است و نه مقام، سخن از فرصتطلبی و صحنه آرایی هم نیست، نقدی هم اگر مطرح است، با هدف اصلاح و بهبود و در راستای منافع عمومی و خیر جمعی است اما در آنسوی میدان شوالیه پر شر و شور این روزها و منتقد لایههای قدرت و آزادی خواه شجاع و جسور به سنت همیشگی با دستهای خالی، صحنه آرایی خیالی و واکنشهای جنجالی از خود نشان میدهد، شاید که افاقه کرده و دم از تله برهاند. آنچه بسیاری در سپهر سیاسی ایران آرزومند آنند این است که گونه اول نقادی به سیاق احمدینژاد و شوالیه هایش از گونه دوم آن که مبرا از کثافات است نه تنها تمیز داده شود که شنیده شده و ارج گذارده شود. گرفتن فرصت بازی با افکار عمومی از جریان انحرافی تنها از این رهآورد و با نگاه منطقی و خیرخواهانه این تفاوت منش و روش و گفتار و گفتمان در این سو و آنسوی میدان محقق خواهد شد.
جدال مجازی
اقدام خلاف عرف و عوامگرایانهای که بقایی در دومین جلسه دادگاه خود مرتکب شد در کنار تمام ابعادی که پیدا کرد اما باعث جدال مجازی برخی اصولگرایان و حامیان دیروز احمدینژاد با حامیان و همراهان امروز وی و بقایی نیز شده است. یکی از جدال کنندگان تندرو که دفاع و حمایتهای بيدریغش از احمدینژاد و یارانش تا همین سالیان پیش ادامه داشت حمید رسایی نماینده تندرو پیشین مجلس بود که تا چندی پیش دهان به نقادی از اقدامات ناثواب رئیس دولتهای نهم و دهم و یارانش نمیگشود اما او هم در این سالهای نزدیک نقاد شده اما نه نقاد منصف که چشم باز کرده و همه انحرافات را ببیند بلکه همچون برخی دیگر از هم پیالگان خاص خود تنها زمانی دهان به نقادی میگشاید که یا منفعتش در خطر باشد یا منفعتی شخصی و گروهی در آن ببیند. او در آخرین اقدام خود پس از دادگاه معاون احمدینژاد در حساب کاربری توئیتر اش نوشت: قرار دادن دفاعیات در زنبیل به معنای بيارزشی دادگاه نیست بلکه بيارزشی دفاعیات را تداعی میکنه! چطور این نکته را نفهمیدند! البته این اقدام رسایی بيپاسخ نماند و دولت بهار که رسانه احمدینژاد و یارانش است نیز با انتشار تصویر توئیت رسایی خطاب به وی نوشت: اینکه رسایی هنوز دلیل استفاده حمید بقایی از زنبیل را درست نفهمیده از جنس همان نفهمیدنی است که میگفت چوب خشک هم در برابر حسن روحانی پیروز میشود!