روزنامه بهار: «قاتل اهلی» ساخته مسعود کیمیایی که به تازگی به اکران درآمده است، پروسه پرحاشیهاي را پشت سر گذاشت تا به سر در سینماها برسد. آخرین ساخته کیمیایی در دو روز اول اکران حدود ۲۰۰ میلیون تومان فروخت اما ظاهرا پروسه پرحاشیه این فیلم همچنان ادامه دارد و گویا قرار نیست حواشی این فیلم به اتمام برسد. این فیلم که آخرین ساخته کیمیایی در پرونده پرو پیمان فیلمسازی او محسوب ميشود، از آن ابتدا با حواشی همراه بود تا جایی که حواشی آن در جشنواره فیلم فجر گذشته، یکی از پرسروصداترین نشستها را داشت و این حواشی حتی بعد از توافق ضمنی بین کارگردان و تهیه کننده به پایان نرسید. در این گزارش سوای از نقد ساختاری آخرین فیلم کیمیایی، نگاهی به پروسه پرحاشیه این فیلم شده است که گویا تمامی ندارد.
***
اختلاف بین تهیه کننده و کارگردان از ابتدا
آخرین ساخته مسعود کیمیایی در حالی خبری شد که به پای ساخت رسیده است که بازیگران چهرههاي محبوبی از گذشته و جدید یعنی پرویز پرستویی و امیر جدیدی در آن ایفای نقش داشتند. انتشار این خبر و در ادامه عکسی از پرویز پرستویی در کنار کیمیایی به شدت از سوی علاقه مندان سینمای کیمیایی و دوست داران پرستویی، خبری شد اما در ادامه تولید فیلم سینمایی «قاتل اهلی» به کارگردانی مسعود کیمیایی با بروز اختلافاتی با تهیه کننده در هالهای از ابهام قرار گرفت. این در حالی بود که بعد از مدتها کیمیایی با حضور یک تهیه کننده ميتوانست فیلمی بدون دغدغه بسازد و این برای دوستداران سینمای او اتفاق خوشایندی بود که در آن روزها کسی از سرانجام پرحاشیه آن خبر نداشت. در ادامه در حالی که همه چیز مهیا بود تا این کارگردان پشت دوربین جدیدترین ساخته خود برود، اختلاف میان تهیه کننده و کارگردان بالا گرفت. بهار سال گذشته مسعودکیمیایی در راهروهای ارشاد به کرات دیده شد زیرا او به نوع رفتار تهیه کننده درباره نحوه فعالیتش معترض بود. در ادامه این دو سینماگر با هم به نتیجه رسیدند و فیلم به مرحله ساخت رسید.
آغاز ساخت فیلم پرماجرا
«قاتل اهلی» بعد از خاموش کردن اختلافات پیش آمده بالاخره با یادی از عباس کیارستمی کلید خورد. هنرمندی که در بسیاری از آثار کیمیایی با او همکاری داشته و تیتراژ به یادماندنی فیلم «قیصر» را ساخته بود، همزمان با آغاز این فیلم مدتی بود که از این دنیا رفته بود و داغ رفتن او بر دل دوستدارانش مانده بود. پیش از این در آخرین فیلم کیمیایی یعنی «متروپل» عکسهايي از حضور کیارستمی در صحنه فیلم از دویار قدیمی به یادگار مانده بود اما در هنگام آغاز این فیلم این اسطوره سینمایی دیگر در این جهان نبود. چندی از ساخت فیلم پرجاذبه کیمیایی که به دلیل بازیگران خوش نام و نام غیر متعارف فیلم، نوید اثری متفاوت در کارنامه این کارگردان ميداد، زمزمههايي از بروز اختلاف بین تهیه کننده و کارگردان به گوش رسید. زمزمهاي که گفته ميشد عمده مشکلات آن بیشتر بر سر بازی پسر آقای کارگردان یعنی «پولاد کیمیایی» در فیلم است. حاشیه از آنجا شروع شد که کیمیایی اعتقاد داشت هنوز چند سکانس از فیلم که اتفاقا مربوط به پسرش میشود، باقی مانده و لشکری قوچانی فیلم را تمام شده ميدانست. شنیدهها حاکی از آن بود که در ادامه مشکلات کیمیایی و لشکری قوچانی، کارگردان «قاتل اهلی» از لشکری قوچانی شکایت کرده و قصد دارد که فیلمش را در جشنواره نمایش ندهد. لشکری قوچانی هم در مصاحبهای اعلام کرد: من هیچ اطلاعی از اینکه قرار است فیلم در جشنواره به نمایش در نیاید، ندارم. باوجود محافظه کاری تهیهکننده در عدم تایید اخبار حاشیه ای، این اختلافات به اتمام نرسید و در حالی فیلم که جشنواره رفت که بحث ارائه دو نوع تدوین این فیلم مطرح شد که واکنشهايي بسیاری از سوی مخالفان و موافقان را برانگیخت. در طی اکران فیلم در جشنواره در زمان نمایش این فیلم خندههای سازماندهی شده در سالن صورت گرفت و این واکنش پولاد کیمیایی را به دنبال داشت.
نشست پرحاشیه در جشنواره فجر
سرانجام فیلم «قاتل اهلی» که همه منتظرش بودند و در روزهای گذشته، حاشیهها و جنجالهاي زیادی پیرامون آن درست شد، در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. در روزهایی که جشنواره سی و پنجم فیلم فجر به آرامی طی میشد، این فیلم این روند را بر هم زد. بامداد هفدهم بهمنماه پس از پایان نمایش فیلم «قاتل اهلی» در برج میلاد، برخلاف انتظار عدهای، نشست پرسش و پاسخ فیلم «قاتل اهلی» به کارگردانی مسعود کیمیایی با حضور تهیه کننده و کارگردان که از مدتها قبل جدلها و حاشیههای زیادی بینشان به وجود آمده بود، برگزار شد.
این نشست در طول مدت زمان برگزاری هم با حرفهای گاهی تند کیمیایی دنبال شد اما در پایان به بحث و جدل میان مسعود کیمیایی، پولاد کیمیایی، منصور لشکری قوچانی و اشکهای دختر تهیه کننده «قاتل اهلی» کشیده شد. مسعود کیمیایی در ابتدای صحبتهای خود خطاب به اهالی رسانه اظهار کرد: این آمدن و نشستن با شما تبعات دارد که بخشی از آن را در سالن دیدیم. یک اتفاق مهمی که افتاده این است که با دنیای مزدوری در سینما و هنر آشنا میشویم و این مزدوری یعنی اینکه جنس خندیدنها، ترسیدنها و حتی قیمتها را از آن میفهمیم.
او گفت: فیلم «قاتل اهلی» برای نترسها است. کسی که این فیلم را میبیند نترس است مثل سازندهاش. دو سال ساخت این فیلم طول کشید. من برای تو فیلم ساختم و برای تو هم اینجا نشستهام چیز دیگری هم مهم نیست. پس از دو سال فقط این فیلم باقی میماند و دسیسهها و هیچ چیز دیگری باقی نخواهد ماند. او در پاسخ به این سوال که قرار است تدوین دیگری از این فیلم انجام شود، گفت: مگر میشود یک کتاب دارای دو مولف باشد. این فیلم آنقدری که قرار است بشود خواهد شد. چون حجم داربست و اسکلت آن در حدود ۱۰۶ دقیقه جا میگیرید. الان به قول قدیمیها فقط یک کیسه کشی میخواهد. کارگردان فیلم «قاتل اهلی» در پاسخ به سوالی درباره اینکه با توجه به یادداشت داریوش مهرجویی، بدهی نسل شما از چه کسی باید طلب شود، اظهار کرد: این حجم بیاخلاقی از داخل خود فیلم که یکی از مهمترین عنصرهای فیلم است، میآید.
ادامه جدلها بعد از نشست
در پایان این نشست، محمود گبرلو که به عنوان مجری و اداره کننده جلسه حاضر بود و بارها مجبور به آرام کردن جو سالن شده بود، از فریدون جیرانی به عنوان تاریخ شفاهی سینمای ایران خواست تا برای اتفاقات پیش آمده در جلسه اظهار نظر کند.
جیرانی هم با ابراز تاسف از آنچه در نشست پیش آمده و نیز ابراز تاسف از نامه پرویز پرستویی و طوسی، تاکید کرد: نمیخواهم نقش تهیه کننده را کم کنم اما کارگردان فیلم مولف اثر بود. نمیخواستم این مشکلات به اینجا کشیده شود و بیشتر وارد بحث نمیشوم اما به احترام مسعود کیمیایی تعظیم میکنم. در پایان صحبتهای فریدون جیرانی، مجری نشست هنگام اعلام تمام شدن برنامه رو به عکاسان خواست که مسعود کیمیایی و منصور لشکری قوچانی یکدیگر را ببوسند تا کدورتها برطرف شود اما طرفین تمایلی برای این کار نشان ندادند و این بحثها و حاشیهها بیرون از سالن نشست در چند گروه ادامه یافت.
و حواشی همچنان ادامه دارد
بالاخره بعد از حکمیت خانه سینما و رفع اختلافات بین تهیه کننده و کارگردان فیلم بر سر ارائه دو نسخه از فیلم، «قاتل اهلی» با کمی تاخیر به اکران رسید اما حواشی به اتمام نرسید. گویی ماجراهای «قاتل اهلی» حتی در روزهای اکران تمامی ندارد. حذف صدای «پولاد کیمیایی» از این فیلم که به عنوان خواننده در آن حضور داشت، جایگزینی بیسر و صدای «امیرعباس گلاب» بهعنوان خواننده در فیلم بدون هماهنگی با کارگردان و دیگر عوامل، اختلاف تهیهکننده اثر با مسعود و پولاد کیمیایی و از همه مهمتر فضاسازیهای عجیب و غریبی که در فضای مجازی علیه مسعود و پولاد کیمیایی به وجود آمد؛ در رسانهها بازتاب داده شدند. اما به این حواشی برخی فضاسازیها علیه یغما گلرویی را نیز باید افزود. ترانهسرایی که نامش به عنوان بازیگر در پوستر و تیتراژ فیلم قاتل اهلی درج شد ولی به عنوان ترانهسرا همچنان ممنوعالکار است. در ادامه کیمیایی تاکید کرد که صدای خواننده منتخب معترض نیست و از طرفی پولاد کیمیایی هم در واکنش به گلایه یغما گلرویی از حذف نامش از تیتراژ «قاتل اهلی» به عنوان ترانه سرا، از لشگری قوچانی به شدت انتقاد کرد.گلرویی نیزی اخیرا درباره تغییر خواننده و حواشی پیش آمده اظهار داشت: من و باقی عوامل، خبری از این ماجراها نداشتیم تا چند هفته پیش که اول کلیپی از فیلم – بدون اسم من و عوامل موسیقی – با صدای آقای گلاب منتشر شد و بعد هم خبر تعویض خواننده که من مجبور شدم بعد از چند ماه جواب ندادن تلفن اسام اسی به تهیهکننده بزنم و بگویم اگر با این روند جلو بروند من ماجرا را خبری خواهم کرد که ایشان مثل همیشه سعی کردند این اتفاق را گردن دیگران بیندازند و نوشتند ارشاد با صدای پولاد مخالفت کرده که حرف در کل نادرستی است. ببینید وقتی در کلیپی که نیازی به مجوز هیچ کسی ندارد، به شکل سرخود نام عوامل را حذف میکنند و هیچ احترامی برای پدید آورنده قائل نیستند، دیگر چه جای حرفی باقی میماند.
گویا قاتل، اهلی است
همان طور که از نام فیلم برمی آید، قاتل این فیلم نیز اهلی سینما و از خود عوامل است و با این تفاسیر حواشی موجود به دلیل خودسریها و عدم توافقات به پایان نخواهد رسید.