تاکید شورا بر اخذ عوارض تردد از معابر شهری

محمد علیخانی (رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران)‌، درباره تصویب بند ۵ ماده ۵۴ برنامه پنج ساله سوم شهرداری مبنی بر الزام شهرداری به تدوین لوایح نظام قیمت‌گذاری استفاده از زیرساخت‌های شهری (شبکه معابر و پارکینگ)، گفت: در حال حاضر پروژه‌هایی داریم که نیمه‌تمام هستند. به عنوان مثال بزرگراه‌هایی داریم که نیمه‌تمام مانده‌اند؛ به همین دلیل به شهرداری تهران اجازه دادیم تا با استفاده از روش BOT مشارکت و سرمایه بخش خصوصی را جذب کند تا احداث این بزرگراه‌ها تکمیل شود و در نهایت هزینه آن را از محل عوارض دریافتی از مردم در این بزرگراه‌ها تامین کند.پیش‌بینی کرده‌ایم تا از محل عوارض دریافتی از مردم برخی کارها انجام شود، چراکه اگر بخواهیم به همین شکل پیش برویم، شاید تا ۲۰ سال آتی هم هیچ اتفاق مثبتی نیفتد.

رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران ادامه داد: این مثل همان مشارکت دولت با بخش خصوصی برای احداث اتوبان‌هاست که بعد اصل پول و سود بخش خصوصی یا بانکی که با دولت مشارکت کرده از محل عوارض تامین می‌شود. در شهر هم به دلیل منابع مالی محدود شهرداری و ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی که دارد، پیش‌بینی کرده‌ایم تا از محل عوارض دریافتی از مردم چنین کارهایی انجام شود، چراکه اگر بخواهیم به همین شکل پیش برویم شاید تا ۲۰ سال آتی هم هیچ اتفاق مثبتی نیفتد.وی افزود: باید روش‌هایی تعریف شود تا بخش خصوصی در فعالیت‌های شهرداری مشارکت کند. در بند ۵ ماده ۵۴ برنامه سوم توسعه شهری نیز قرار است، شهرداری به شورای شهر تهران لایحه دهد.

  وضع عوارض در معابر خاص؛ یکی از راه‌های مدیریت ترافیک
علیخانی در پاسخ به این سوال که آیا در سایر کشورها نیز برای تردد در معابر شهری از مردم عوارض دریافت می‌شود، بیان کرد: بله، اکنون در امارات، دبی، استانبول و ... این کار اجرا می‌شود. یکی از راه‌های مدیریت ترافیک، وضع عوارض برای معابر خاص است. مثلا در بزرگراهی که خیلی ترافیک دارد، در فاصله‌های مختلف دوربین نصب می‌کنند و در ساعات مختلف عوارض متفاوت می‌گیرند، به طور مثال عوارض در ساعات پیک ترافیک بیشتر است و در ساعات غیرپیک عوارض کمتر است. به این صورت ترافیک را مدیریت می‌کنند و بنابراین تردد در آن بزرگراه‌ها با خودرو شخصی در ساعات پیک به‌صرفه نخواهد بود.رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران اضافه کرد: به عنوان مثال اکنون در خیابان شیخ زائد و بسیاری از خیابان‌های دیگر دبی عوارض دریافت می‌شود. در برخی ساعات تردد از برخی خیابان‌های دبی ۳ درهم (هر درهم اکنون حدود ۳ هزار تومان است) و در ساعات پیک ترافیک، ۵ درهم است. بنابراین تعداد زیادی از افراد در ساعاتی به این بزرگراه‌ها می‌روند که هزینه‌شان کمتر شود یا مسیرشان را عوض می‌کنند، اما حمل و نقل عمومی‌در دبی رایگان است.در برخی کشورها در بزرگراهی که خیلی ترافیک دارد، در فاصله‌های مختلف دوربین نصب می‌کنند و در ساعات مختلف عوارض متفاوت می‌گیرند.

کسب درآمد شهرداری‌ها از طریق دریافت عوارضِ تردد در معابر شهری
علیخانی با اشاره به اینکه عوارض تردد در معابر شهری در اروپا خیلی بیشتر از دبی است، گفت: به طور مثال در اروپا برای یک ساعت پارک اتومبیل کنار خیابان، مردم باید حدود دو یورو (بیش از ۲۰ هزار تومان) پرداخت کنند. البته برخی از محدوده‌های شهر برای تعبیه پارکومتر مناسب نیست، اما در بعضی از محدوده‌ها تعبیه پارکومتر تعریف‌شده است و باید عوارض از مردم دریافت شود.در سایر کشورها شهرداری‌ها تراکم نمی‌فروشند و در کوچه‌ها مجوز نمی‌دهند، بلکه از محل عوارض ساخت و ساز قانونی، پارک‌های حاشیه‌ای یا تردد در معابر شهری درآمد کسب می‌کنند.اینکه وضع اقتصادی مردم بد است، درست است، اما نمی‌توان به دلیل وضع بد مردم هیچ کاری در کشور انجام نداد.وی تاکید کرد: البته قرار نیست این اتفاق در تهران رخ دهد و اکنون هیچ طرحی در این راستا در دستور کار نیست. ما فقط برای پروژه‌های نیمه‌تمام که نیاز به جذب مشارکت سرمایه‌گذار است، چنین بندی را پیش‌بینی کرده‌ایم. ما فقط دست شهرداری را نبسته‌ایم تا اگر می‌تواند، پروژه‌هایش را به تنهایی تمام کند و اگر نمی‌تواند، با داوطلبان بخش خصوصی مذاکره کند و پیشنهاد خود را به شورای شهر ارائه دهد.

طرح ترافیک هم مفت است
علیخانی در پاسخ به این سوال که آیا راهی به جز دریافت عوارض از مردم برای جذب مشارکت بخش خصوصی وجود ندارد؟ عنوان کرد: در غیر این صورت بخش خصوصی پولش را از چه کسی دریافت کند؟ اکنون طرح ترافیک هم مفت است؛ مردم می‌آیند و می‌روند و جریمه هم نمی‌شوند. اینکه وضع اقتصادی مردم بد است، درست است، اما نمی‌توان به دلیل وضع بد مردم هیچ کاری در کشور انجام نداد. به هر حال بدهی شهرداری را مسئولان سابق آن بالا آورده‌اند و این به گردن ما نیست. شهرداری در دوره جدید بدهی ندارد. تمام بدهی‌ها مربوط به دوره‌های قبلی است. آیا شهرداری می‌تواند بگوید بدهی مردم، بانک‌ها یا پیمانکاران را پرداخت نمی‌کند؟ وانگهی بدهی بانک‌ها درحال کنتور انداختن و افزایش است.درآمد پایدار شهرداری در دنیا شامل اخذ عوارض برای پارک حاشیه‌ای، تردد در معابر خاص و ... است و ما اینها را از خودمان نساخته‌ایم.

رییس کمیسیون حمل و نقل و عمران شورای شهر تهران افزود: از سوی دیگر از دوره جدید خیلی از درآمدهای قبلی شهرداری ممنوع شده است. به طور مثال دیگر قرار نیست تراکم بفروشیم، یا اینکه شهرداری قبلا از محل اعطای مجوز به مجتمع‌های بزرگ که در معابر کوچک احداث می‌شدند، درآمد داشت و اکنون ممنوع شده است. در گذشته حتی بعضا در یک کوچه مجوز احداث برج می‌دادند. در شورای معماری مناطق شهرداری نیز بعضا مجوز اضافه شدن طبقات برخلاف طرح تفصیلی داده می‌شد و اکنون این کار ممنوع شده است.وی با اشاره به اینکه یکی از راه‌های درآمد پایدار که در دنیا اتفاق می‌افتد، اخذ عوارض تردد در معابر شهری خاص است، گفت: درآمد پایدار شهرداری در دنیا شامل اخذ عوارض برای پارک حاشیه‌ای، تردد در معابر خاص و ... است و ما اینها را از خودمان نساخته‌ایم.علیخانی تاکید کرد: قرار نیست مشکل مالی مردم برای همیشه باقی بماند. الان به صورت موقت به بحران و تحریم خورده‌ایم و ان‌شاءالله به زودی حل خواهد شد. البته تا زمانی که مردم مشکل دارند، نباید به آنان فشار آورد، اما اینگونه طرح‌ها باید باشند تا برای آینده در صورت لزوم استفاده شوند. ما نباید دست شهرداری را در این زمینه ببندیم.