گذری که برای شهروندان دردسرساز شد

خیابان شهید نجات‌الهی(ویلا) از روز دوشنبه یکطرفه شد تا طرح گذر صنایع دستی یک قدم به اجرایی شدن نزدیک‌تر شود. اجرای طرح هرچند به صورت آزمایشی اما با واکنش‌های بسیاری از سوی کسبه و سکنه ویلا مواجه شد و شاید به جرات بتوان گفت که مهمترین انتقاد شهروندان این بود که چرا در اجرای این طرح کسی سراغی از آنها نگرفت.طرح ها با هدف منفعت اکثریت شهروندان باید اجرایی شود تا شعار شهردار فعلی تهران یعنی «تهران شهری برای همه» محقق شود.بی تردید اجرای طرح های فرهنگی و ترافیکی از حساسیت های بالایی در کلانشهری مانند تهران برخوردار است بر همین اساس علاوه بر مطالعات دقیق فنی و کارشناسی نیازمند نظرسنجی از شهروندان محدوده اجرای طرح است که در اکثر مواقع بهترین نظر را باتوجه به شناخت از منطقه ارائه می کنند تا دیگر شاهد تکرار تجریه تلخ  طرح پیاده‌راه 17 شهریور نباشیم، طرحی که در دوره مدیریت شهری گذشته پس از کش و قوس زیاد به تصویب رسید و حتی اجرا شد اما پس از حواشی و کش و قوسهای فراوان نهایتا همه به این نتیجه رسیدند که از هر حیث بازگشت به حالت اولیه به نفع شهر است.

گذر صنایع دستی از  حافظ تا ویلا
سال گذشته بود که برای اولین بار موضوع ایجاد گذر صنایع دستی توسط محمدجواد حق شناس رییس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران مطرح شد و به این ترتیب شهرداری منطقه ۶ بر آن شد در محدوده خیابان نجات الهی (ویلا) نسبت به ایجاد گذر صنایع دستی به دلیل قرارگرفتن مرکز فروش صنایع دستی در تهران در این خیابان و اطراف آن اقدام کند.پس از آن بدون فوت وقت شهرداری منطقه نسبت به ایجاد این گذر اقدام کرد و همین خردادماه سال جاری بود که با حضور حناچی شهردار تهران نامگذاری نمادین این گذر انجام شد؛ یعنی تنها به صورت نمادین این راسته به شکل راسته‌ای فرهنگی با نام گذر صنایع دستی ایجاد شد و تغییر نامی در خیابان نجات الهی داده نشد.قطعاً هیچیک از شهروندان با ایجاد چنین گذری با هدف رونق کسب و کار و صنایع دستی مخالفتی ندارد، اما این طرح به همین شکل نمادین باقی نخواهد ماند و ظاهراً شهرداری منطقه در نظر دارد بخشی از این مسیر را به پیاده را تبدیل کند؛ اقدامی که نیازمند مطالعه و بررسی بسیار بیشتر است و نیاید به هر قیمتی برای اجرای یک ایده مردم را به زحمت انداخت. دقیقاً ماه گذشته بود که احمد مسجدجامعی در صحن علنی شورای شهر تهران درباره اجرای گذرصنایع دستی هشدار داد و گفت اجرای این طرح باید با مطالعات و بررسی های کارشناسی همراه باشد تا مبادا تجربه خیابان ۱۷ شهریور در این مسیر تکرار شود.

درباره جزییات این طرح به سراغ ولی مسگر نجاتی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری منطقه ۶ تهران رفتیم و او در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: خیابان شهید نجات الهی از خیابان سمیه تا کریمخان همچون بخش جنوبی خیابان، یکطرفه می شود و خودروها از محور جنوب به شمال خیابان امکان تردد دارند. یک طرفه شدن خیابان شهید نجات الهی (ویلا) در پی مطالعات فنی و کارشناسی و به منظور عریض شدن پیاده روها و با توجه به تعریف گذر صنایع دستی برای این معبر اجرایی می شود تا شهروندان امکان تردد راحت تر و بهره مندی بهتر از فضای گذر را داشته باشند.اگر قرار باشد خیابان ویلا یکطرفه شود، از آنجا که خیابان سپهبدقرنی می‌تواند بار جنوب به شمال را به دوش بکشد، بهتر است خیابان ویلا از شمال به جنوب یکطرفه شود؛ زیرا مسیر جایگزین شمال به جنوب تنها خیابان حافظ است که آن هم فاصله زیادی از خیابان ویلا دارد و خیابان "شهید عضدی" یا "آبان "هم یک خیابان بسیار کوتاه است که تا طالقانی هم حتی ادامه ندارد.به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری منطقه 6، خیابان‌های حافظ و عضدی جنوبی به عنوان مسیر جایگزین تعریف شده تا بار ترافیکی ایجاد نشود.

مسگرنجاتی همچنین می‌گوید که کمیته اجتماعی شورای شهر تهران در جریان اجرای این طرح هستند، موضوعی که سخنگوی شورای شهر تهران به صورت تلویحی آن را تایید نکرد و گفته بود که یکطرفه شدن این خیابان را از رسانه ها متوجه شدیم.علاوه بر آن رییس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران هم از روند اجرای این طرح انتقاد دارد و بر لزوم توقف آن تاکید می‌کند و می‌گوید: ایجاد گذر صنایع دستی در خیابان استاد نجات‌اللهی(ویلا) و تبدیل شدن به پیاده‌راه مصوب شورا نیست و باید هرگونه اقدام در این محدوده متوقف شود. بدون مصوبه شورا، بدون توجیه و تقاضای اجتماعی محلی، بدون برگزاری جلسات بررسی نظر اصناف، ساکنان ، و ذیحقان و ذی‌نفعان چنین مداخله‌ی شهری در این مقیاس نباید انجام شود و توجیه‌پذیر نیست.وی با بیان اینکه حتی همه موارد مصوب در بند ۳ ماده ۷۸ برنامه سوم شهر تهران هم باید پیش از اقدام پیوست مطالعات اجتماعی و محیط‌زیستی داشته باشد می‌افزاید: هیچ طرحی بدون پیوست‌های مطالعاتی لازم قابل انجام نخواهد بود. خواست، رای و نظر و پذیرش اجتماعی به ویژه جامعه محلی شرط لازم برای هرگونه تغییر و دستکاری در قالب گذر پهنه فرهنگی و هنری است. به ویژه که سرزندگی و حفظ هویت محله‌ای این خیابان دستاورد بافت اجتماعی، کسبه و ساکنان خیابان ویلا است و توجیهی برای مداخله وجود ندارد.

سخنگوی شورای شهر هم تقربیا هم‌نظر با فخاری است و می‌گوید: البته اگر قرار است اقداماتی پیرامون کسبه و اهالی مردم انجام شود که زندگی آنها تحت تأثیر قرار دهد باید نظرسنجی انجام و پیوست‌های اجتماعی به صورت جدی پیگیری می‌شد.ساکنان خیابان نجات‌الهی هم در این باره نظراتی دارند، آنها گلایه دارند که از مردم ساکن در این خیابان درباره این طرح نظرخواهی نشده است،  خانم محمدی ساکن این خیابان می‌گوید: ما فقط می‌دانیم از چنمد سال قبل گفته بودند قرار است این خیابان گذر صنایع دستی و محدوده طالقانی تا کریمخان سنگفرش شود که البته فی‌نفسه کار بدی نیست؛ اما اگر قرار باشد از رهگذر این اقدام، برای ساکنان و تعداد بسیار زیاد کارکنان وزارتخانه ها، شرکتهای خصوصی و مراکز دولتی و غیردولتی که در این خیابان مستقر هستند، مزاحمت و دردسر برای رفت و آمد ایجاد شود، باید در این تصمیم بازنگری شود و آن را بعد از رسیدن به یک راه حل مناسب اجرایی کنند.

او اضافه می‌کند: گفته شده از این به بعد امکان تردد ماشین‌ها از شمال به جنوب خیابان ویلا یعنی از پل کریمخان تا خیابان طالقانی حذف می‌شود و فقط از جنوب به شمال امکان تردد وجود دارد. این در حالیست که اگر کمی دقت شود خیابان "سپهبد قرنی" که به موازات شرقی خیابان ویلا قرار دارد هم از جنوب به شمال است. بنابراین اگر قرار باشد خیابان ویلا یکطرفه شود، از آنجا که خیابان سپهبد قرنی می‌تواند بار جنوب به شمال را به دوش بکشد، بهتر است خیابان ویلا از شمال به جنوب یکطرفه شود؛ زیرا مسیر جایگزین شمال به جنوب تنها خیابان حافظ است که آن هم با فاصله از خیابان ویلا قرار دارد و خیابان "شهید عضدی" یا "آبان "هم یک خیابان بسیار کوتاه است که تا طالقانی هم حتی ادامه ندارد. غیر از اینها اگر بخواهند حتی از شمال به جنوب هم یکطرفه کنند و خیابان سپهبد قرنی بار جنوب به شمال را به دوش بکشد، باید تکلیف رفت و آمد در کوچه‌های بین دو خیابان ویلا و قرنی هم تعیین شود و تغییر کند؛ چون بعضی از انها از یک طرف ورود ممنوع هستند.

یک راننده تاکسی خط کریمخان - ویلا هم می‌گوید: طرح را یکشبه اجرا کردند در حالی تکلیف ما تاکسی‌های این خط مشخص نیست.!او می‌گوید: "حتی اگر بخواهند در این خیابان دکه‌های صنایع دستی و یا خوراکی مانند خیابان ۳۰ تیر راه بیندازند پیاده‌راه‌های ویلا به اندازه کافی پهن هستند. دیگر اینکه ما اینجا کلی مسافر داریم که کارمندان وزارتخانه ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی زیادی هستند که در این خیابان مستقر هستند. خلاصه نباید بخاطر یک گذر صنایع دستی برای ما و مردم دردسر درست شود."روز سه‌شنبه بعد از اجرای طرح، شهرداری منطقه شماری از اهالی منطقه را دعوت کرد تا درباره طرح، نظرات آنها را بشنود، یکی از افراد خطاب به مدیران شهری می‌گوید: ۴۰ سال است در این محل ساکن هستم و محله را به خوبی میشناسم؛ این طرح اجرا می شود و شما مسئولین شهرداری راس پایان ساعت اداری به خانه های خود می روید و مشکلات برای ما می ماند .چه میزان صنایع دستی به مسکونی در خیابان نجات الهی غلبه دارد که شما تصمیم به تغییر مسیر مردم گرفتید؟  چرا بخاطر طرح شما، مردم برای رفتن به جنوب خیابان باید به زحمت و دردسر بیفتند.

دهداری پور شهردار منطقه 6 در پاسخ به این انتقادات گفت و گو با ایسنا، می‌گوید: مطالعات این طرح حدود ۱۱ ماه به طول انجامیده و هم زمان با آن مطالعات ترافیکی نیز انجام و این مشاوره‌ها در کمیته شبکه معابر شهر تهران مطرح شده است.  در حال حاضر با همکاری و هماهنگی پلیس راهور پس از انجام مطالعات ، یکطرفه شدن خیابان نجات الهی اجرای شده و این طرح حدود سه هفته با نظر پلیس راهور به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد.وی می‌افزاید:پس از این مرحله ، بازخوردهای ترافیکی توسط پلیس اخذ می‌شود و اگر معضل ترافیکی خاصی نداشته باشیم این امکان است که نسبت به مرحله بعدی طرح یعنی تعریف پیاده راه اقدام کنیم. در مجموع بیشترین چیزی که در این پروژه مدنظر است این است که فضاهای عمومی شهری در اختیار مردم قرار گیرد.شهردار منطقه 6 در باره انتقاد شهروندان از مسافت زیاد خیابان های جایگزین برای تردد از شمال به جنوب نیز می‌گوید: قطعاً مسیرهای فرعی خیابان نجات الهی که به خیابان‌های مجاور برای تردد جایگزین از شمال به جنوب تعیین شده است مناسب سازی خواهد شد تا تردد اهالی منطقه تسهیل شود. قطعاً مجموعه پلیس راهور نیز در تعیین بهترین مسیر برای تردد شهروندان در دستور کار خود دارند.دهداری پور در خاتمه درباره برآورد هزینه اجرای این پروژه نیز بدون ذکر رقمی می‌گوید: برآورد عمرانی باید به صورت دقیق انجام شود و پس از آن حتماً هزینه اجرای پروژه اعلام خواهد شد.