گروه اقتصادی: قیمت مسکن در این روزها به حدی بالا رفته که بسیاری را نگران کرده است. این افزایش قیمت شدید نوجب شده که بسیاری به فکر اجاره خانه اشتراکی یا پشتبام نشینی افتادهاند. همین چند روز پیش بود که مسئولان وزارت مسکن از طرح ساخت و فروش خانههای 25 متری سخن گفتند.این طرح ها که تا پیش از این سابقه نداشته در حالی مطرح میشود که طبق اعلام کمیسیون عمران مجلس فقط در سال 98 حدود 500 هزار خانه خالی در تهران وجود داشته است. این تعداد در کل کشور به بیش از 3 میلیون میرسید که احتمالا در سال جدید افزایش نیز یافته است.فارغ از اینکه علت گرانی مسکن چیست و چگونه قیمت خانه به این جهش رسیده است، در این اوضاع باید به یک مساله مهمتر پرداخت. آیا وضعیت مسکن همیشه اینگونه بوده است؟ بد نیست مروری بر قیمت مسکن در تهران در سالهای بعد از انقلاب داشته باشیم. بررسی این مساله به غیر از پاسخ دادن به پرسش بالا میتواند ارزش حقیقی مسکن و تورمش را ارزیابی کرده و به اثبات برساند. در جدول زیر میانگین قیمت خانه در تهران را (بر حسب قیمت هر متر مربع) در قیاس با حداقل حقوق ماهیانه بر اساس قانون وزارت کار آورده شده است(لازم به ذکر است که قیمت ها بر اساس تومان آمده است).
سال |
حداقل حقوق ماهیانه(تومان) |
میانگین قیمت مسکن(هر متر مربع) |
1360 |
1.905 |
15.000 |
1365 |
2.160 |
18.000 |
1370 |
5.000 |
38.000 |
1375 |
20.700 |
150.000 |
1380 |
56.800 |
320.000 |
1385 |
150.000 |
850.000 |
1390 |
330.000 |
2.300.000 |
1395 |
820.000 |
6.500.000 |
1399 |
1.800.000 |
15.000.000 |
بیایید جدول بالا را به صورتی دیگر نگاه کنیم. فرض کنید یک کارگر که حداقل حقوق ماهیانه را دریافت میکند بخواهد بدون هرگونه خرجی و با پس انداز صد درصد حقوقش یک خانه 40 متری در یک محله معمولی تهران بخرد. این شخص در طول چند ماه میتواند پول لازم را برای خرید خانه تهیه کند؟ جدول زیر به صورت نسبی تعداد ماههایی که یک سرپرست خانواده قادر است با پایه حقوق خود یک خانه 40 متری در تهران بخرد را محاسبه کرده است.
سال |
قیمت یک خانه 40 متری به حسب تعداد حقوق |
1360 |
315 |
1365 |
334 |
1370 |
304 |
1375 |
290 |
1380 |
226 |
1385 |
227 |
1390 |
279 |
1395 |
318 |
1399 |
334 |
جدول بالا به خوبی نشان از دو جهش نامتعارف قیمت مسکن دارد. این دو جهش در دهه 60 و 90 رخ داده است. وضعیت دهه 60 که مشخص است. وقوع جنگ و کاهش ساخت و ساز از طرفی و افزایش ناگهانی جمعیت از طرف دیگر باعث شد تقاضای مسکن افزایش یافته و قیمت آن نیز بیشتر و بیشتر شود.با پایان یافتن بحرانهای دهه 60 و به خصوص جنگ تحمیلی، فاصله حقوق ماهیانه و قیمت مسکن در دهه 70 کمتر میشود. این فاصله بعد از دهه 80 و با ورود به دهه 90 مجددا رو به فزونی میگذارد.
نمودار زیر به خوبی این نسبت و اختلاف را نشان میدهد:
با وجود نموار فوق نباید فراموش کنیم که مقایسه حقوق و قیمت مسکن در سالهای اخیر، صرفا قیاسی محض بوده و اگر بخواهیم به واقع امر نظر داشته باشیم باید دقت کنیم که هیچ شخصی قادر به پسانداز کل درآمدش نیست و میزان پسانداز ماهیانه هر فرد بسته به قیمت سایر کالاها کم و زیاد میشود. بر همین اساس، اگر قیمت کالاها را در سالهای 60 و 90 مقایسه کنیم متوجه میشویم که به علت گرانی سراسری در سالهای اخیر وضعیت به مراتب بدتر شده و پسانداز ماهیانه نیز دشوارتر است.اکنون نظر شما چیست؟ آیا به راستی قیمت مسکن در سالهای اخیر به صورت غیرمنطقی رشد داشته است؟ آیا میتوان برای جبران آن کاری کرد یا نه؟